4. К‰нделікті µмірдегі адамныњ жеке басыныњ эстетикасы Жеке адамныњ жалпы медениеті ‰йелменде, ±жымда, ж±ртшылыќ арасында байќалады. Сондыќтан к‰нделікті µмірдегі оќушыныњ жеке басыныњ эстетикасында ерекше кµњіл аудару м±ѓалімдер мен ата-аналар алдындаѓы кезек к‰ттірмейтін басты мєселелердіњ бірі болып саналады.
Жалпы эстетикалыќ мєдениет – б±л ќатынас эстетикасы, киім-кешек эстетикасы, ‰й-жаѓдай эстетикасы, манера (µзін ±стай білу ‰лгісі), дене ќимылы т.б.
Ќатынас эстетикасы. ‡йелменде ата-аналармен, мектепте оќушылар жєне м±ѓалімдермен, басќа адамдармен ќатынас жасау эстетикалыќ тєрбиеніњ іргетасы. М±ндай ќатынас балалардыњ к‰нделікті µмірінде, іс-єрекетінде ќалыптасады, эстетикалыќ сезіміне ‰немі єсер етеді. А.С.Макаренконыњ айтуы бойынша адамдармен жылы шырайлы ќарым-ќатынас, кµршілерге ќайырымды, сенімді дос жєне µнегелі болу – осыныњ бєрі моральдыќ эстетиканыњ басты салалары.
‡й-жаѓдай эстетикасы. Єрбір ‰йелмен µз ‰йіне жайлы жаѓдай жасауѓа тырысады. Єр т‰рлі ‰й д‰ние м‰ліктерініњ µз орнында єдемі, ыњѓайлы т±руын ойластырады. Ж±мыс істейтін жєне демалатын бµлемелерді µте ќолайлы етіп жабдыќтайды. ‡йелменде балаларды ‰й ішінде µзініњ жеке заттарын, нєрселерін ретке келтіріп ±стауѓа, к‰туге, ‰йді жинауѓа, тазалыќты саќтауѓа ‰йретеді. Осындай ж±мыстардыњ барлыќ т‰рлеріне балаларды ќатыстыру – єке мен шешеніњ, ересек ‰йелмен м‰шелерініњ басты міндеттері.
Киім-кешек эстетикасы. Адамныњ сыртќы кµрінісі, киімі, ж‰ріс-т±рысы, оныњ эстетикалыќ мєдениетіне байланысты. Киім эстетикасын сєн (мода) ќазіргі µмір талабына сєйкес болуды ќажет етеді. Ескірген сєн бойынша киіну адамды с±рыќсыз етеді, оныњ с‰йкімділігін жояды. Сєнді д±рыс пайдалану – б±л єдемілікті сезіну, µмірге, адамныњ бейнесіне сергітуші жањалыќтар енгізу.
Артыќ сєндену, т‰рлі формаларѓа, т‰стерге еліктеу адамѓа абырой єпермейді. Сырт киімді, аяќ киімді, шашты баптауды µскелењ µмір талабына, жас ерекшелігіне сєйкес тањдап алу керек. Басќаша айтќанда, адамды ќымбат м‰ліктердіњ кµрмесіне айналдыруѓа болмайды. Киім-кешек эстетикасында с±лулыќтыњ µлшемін есепке алу керек.
Манера, жест (дене ќимылы) – б±л єрбір адамныњ µзін ±стай білу ‰лгісі жєне дене ќимылы жµніндегі ±ѓымды білдіреді.
Жеке адамныњ сыртќы мєдениеті мен ішкі д‰ниесініњ ±штасып жатуы эстетикалыќ с±лулыќтыњ белгісі. А.П.Чеховтыњ сµзімен айтќанда адамда: бет, киім, жаќ, ой-бєрі с±лу болу керек.
Сонымен оќушы жастардыњ эстетикалыќ танымын, сезімін, мєдениетін, білімін кµтеруде ењ басты с‰йеніш м±ѓалімдер мен ата-аналар. Олар µздері ‰лгі болып эстетикалыќ тєрбие ж±мысыныњ мазм±нын, формаларын жєне єдістерін жетілдірудіњ жолдарын іздестіріп іске асырады.