Кәсіптік диагностика – кәсіптік бағдар беру мақсатына байланысты әрбір оқушыны зерттейді. Осының нәтижесінде мамандықты таңдауда оған баланың дайындығын, ынтасын, қабілетін анықтайды. Ол үшін мынандай әдістерді қолдануға болады: оқушылардың құжаттарын, іс-әрекетінің жемісін (жеке іс, сынып журналы, шығармашылық жазбалар, қол өнер бұйымдары т.б.) талдау; практикалық іс-әрекетін, жүріс-тұрысын (мектепте, қоғамдық ұйымдарда, отбасында, еңбекте) зерттеу, анкета мәліметтерін зерттеу; әңгіме-сұқбат; педагогикалық эксперимент; тәуелсіз мінездемені жинақтау әдісі.
Бұл әдістердің біразы педагогика, психология ғылымдарында да қолданылады.
Бақылау әдісіне қысқа мерзімді, дискретті және монографиялық бақылау әдістері жатады. Қысқа мерзімді бақылау әдісі сабақтардың барысында, үзіліс кезінде, бүкіл жұмыс күні бойында жүргізіледі. Әдетте бақылау үздіксіз жүргізілуі мүмкін. Ал кейде бақылау оқтын-оқтын жүргізіледі. Мұны дискретті бақылау дейді. Монографиялық бақылау жан-жақты ұзақ мерзімде жүргізіледі.