Мақсаттары:
Білімділік. Демография, этнография ұғымдарына түсінік беру, халықтың табиғи қозғалысы, көші-қоны туралы көзқарастарын қалыптастыру. Халықтың құрамы, еңбек нарығы және халықтың жұмыспен қамтылуы туралы, өз туған өлкесінің зерттелу тарихы жайында, Қ.И.Сатпаевтың, Ш.Уалихановтың, С.П.Палластың Павлодар облысын зерттеуге қосқан үлесі туралы білім беру.
Дамытушылық. Қазақстанның географиялық орнын және табиғи ресурстық әлеуетін карта бойынша сипаттау арқылы және өз туған өлкемізді зерттеген ғалымдар мен зерттеушілердің еңбектері мен зерттеу жұмыстарын қарастыра отырып, Қазақстанның зерттелу тарихы, Павлодар облысы туралы білімдерін тереңдету.
Тәрбиелік. Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап
Құрал-жабдықтар: дүние жүзінің физикалық картасы, интерактвті тақта
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
|
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
|
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.
|
Мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
|
2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.
(10+1-2 мин)
|
1) 16-19 ғғ. аралығында Қазақстан аумағын қандай зерттеушілер зерттеген? Олардың басты еңбектері қандай? Қадырғали Қосынұлы мен С.Ремезовтың еңбегі; 2) 18ғ. І Петрдің зерттеулерге тигізген ықпалы; 3) 18 ғ. қай жылдары әскери экспедициялар жасалды?
|
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
|
3.Жаңа тақырыпқа көшу кезеңі
|
Қандай қазақ зерттеушілерін білесіңдер? Ш.Ш. Уалиханов кім? Қ.И. Стапаев кім? Олардың қандай еңбектері бар?
|
Оқушылар жаңа тақырыпты бекіту мақсатында мұғалім берген кестелерді толтырады. Түсінбеген жерлерін сұрайды.
|
4. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі.
|
Ш.Уалихановтың қазақ жерін зерттеуге қосқан үлесін, оның сапарлары мен негізгі зерттеу жұмыстарын қарастыру. Неліктен Ш.Уалихановқа жеке тақырып берілгендігін анықтау. Жаңа дәуірде қазақ жерінің зерттелу деңгейі қандай екенін, бұл зерттеулерге үлес қосқан география мамандарын білу. Қ.И. Стапаевтың жасаған еңбектері мен оның КСРО ҒА-на қандай қатысы бар екенін анықтау.
1. І Петрдің тұсында болған экспедициялар
2. Кіші жүз бен Орта жүздің Ресей империясына кіруінен кейінгі зерттеулер
3. Сібір мен Қазақстанды зерттеудің екінші кезеңі кезіндегі зерттеулер
4. ХІХ ғ. Ертіс өңірі мен Баянауылдың зерттелуі
5. 1875 ж. Орыс географиялық қоғамы Батыс-Сібір бөлімін құрғаннан кейін жүргізілген зерттеулер
|
Сұрақтар ойластырып, оларға жауап беруге тырысады.
|
5. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі
|
Ш.Уалихановтың сапарлары мен Қ.И. Стапаевтың зерттеген жерлерін кескін картаға түсіру. Павлодар облысының кескін картасына саяхатшылар мен зерттеушілердің жүрген жолдарын салу.
|
Өздеріне лайықты бағаларын алады. Ескертулері болса мұғалімге айтады.
|
6. Сабақты қорытындылау кезеңі
|
Ш.Ш. Уалиханов және Қ.И. Стапаев кім? Олардың қандай еңбектері бар? Олардың зерттеу жұмыстарының маңызы неде?
Павлодар облысының зерттелу тарихына қандай ,алымдар мен зерттеушілер өз үлесін қосқан? Қай кезеңде өлкеміздегі зерттеулер қарқынды жүрді?
|
Мұғалімнің тапсырмасын күнделіктеріне жазып, түсінбегендерін сұрайды
|
7. Бағалау кезеңі
|
Сабаққа белсенді қатысып отырған және қорытынды жасай алған оқушыларға жоғары баға қойылады.
|
Оқушылар дәптерлеріне мұғалімнің белгілегендерін жазып, өз ойларын ортаға салып, сұрақтарын қояды. Өзара және мұғаліммен пікір алмасады.
|
8. Үйге тапсырма беру кезеңі
|
8-9 параграфтың сұрақтарына жауап беру. «Қазақстанның зерттелу тарихы» кестесіне Ш.Ш. Уалиханов және Қ.И. Стапаевтың зертте жұмыстары туралы деректерді енгізу. П.П.Семенов-Тянь-Шаньскийдің қазақ жерін зерттеуі туралы баяндама жазып келу.
«Павлодар облысының зерттелу тарихынан» атты тақырыпты қайталау.
|
Оқушылар жаңа тақырыпты бекіту мақсатында мұғалім берген кестелерді толтырады. Түсінбеген жерлерін сұрайды.
|
Сабақ №7
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: №2 сарамандық жұмыс.
Мақсаттары:
Білімділік. Дөңгелек картаның мәнісін түсіну.
Дамытушылық. Зерттеулердің бағытын картаға түсіруге дағдыландыру
Тәрбиелік. Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: репродуктивті, проблемалық
Құрал-жабдықтар: дүние жүзінің физикалық картасы, интерактвті тақта
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
|
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
|
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Сарамандық жқмыс тақырыбымен таныстыру. Мақсат-міндеттерін анықтау.
|
Мұғаліммен амандасу. Сарамандық жқмыс тақырыбымен таныстыру. Мақсат-міндеттерін анықтау.
|
2. Тақырыпты бекіту кезеңі
|
1. Дөңгелек картаны сызып, сипаттама жазу.
2. Кескін картаға П.П.Семеновтың Тянь-Шаньға саяхаты мен Ш.Ш. Уалиханов зерттеулерінің бағытын түсіру.
|
|
3. Сабақты қорытындылау
|
Қазақстанның зерттелу тарихы бойынша жалпы қорытыныды жасайды.
|
|
Сабақ №8
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: Бастапқы бақылау жұмысы
Мақсаттары:
Білімділік. 7 сыныпта алған білімдерін еске түсіру, қайталау.
Дамытушылық. оқушылардың ойлау қабілетін дамыту. Жалпы оқу іскерліктерін үйрену, жалпы табиғат туралы оқушылардың көзқарастарын дамыту, пәнге деген қызығушылығын, танымдық қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік. Оқушылардың өз ойларын жеткізе білу, қарым-қатынас жасауды үйрету. Балаларды ұйымшылдыққа тәрбиелеу, географиялық мәдениетін қалыптастыру.
Сабақ түрі: қайталау
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: репродуктивті, проблемалық әдіс
Құрал-жабдықтар: дүние жүзінің физикалық картасы, интерактвті тақта
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
|
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
|
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Сарамандық жқмыс тақырыбымен таныстыру. Мақсат-міндеттерін анықтау.
|
Мұғаліммен амандасу. Сарамандық жқмыс тақырыбымен таныстыру. Мақсат-міндеттерін анықтау.
|
2. Тақырыпты бекіту кезеңі
|
І нұсқа
1 тапсырма. Жер бедері дегеніміз не? Жер бедерінің қозғалыстары
2 тапсырма. Климат белдеулерін ата. Климат қалыптастырушы факторларды анықта.
3 тапсырма. Еуразия материгіне төмендегідей сипаттама бер:
1. Географиялық орны
2. Материк жағалауындағы мұхиттар мен теңіздер
3. Жер бедерінің түрлері, пайдалы қазбалары
4. Климаттық белдеулері
5. Ішкі сулары
ІІ нұсқа
1 тапсырма. Дүниежүзілік мұхит дегеніміз не? Дүниежүзілік мұхит су бөліктерін ата.
2 тапсырма. Табиғат кешені дегеніміз не? Географиялық қабыққа анықтама бер. Табиғат кешендерінің құрамдас бөліктері.
3 тапсырма. Солтүстік Америка материгіне төмендегідей сипаттама бер:
1. Географиялық орны, оның ерекшелігі
2. Материк жағалауындағы мұхиттар мен теңіздер
3. Жер бедерінің түрлері, пайдалы қазбалары
4. Климаттық белдеулері
5. Ішкі сулары
|
|
3. Сабақты қорытындылау
|
Мұғалім жалпы сабақ барысын қорытындылайды. Оқушыларды үзіліске жібереді.
|
|
Сабақ №9
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: Қазақстан жер бедерінің негізгі сипаты. Павлодар облысы жер бедерінің басты ерекшеліктері
Мақсаттары:
Білімділік. Қазақстан және Павлодар облысының жер бедерінің негізгі ерекшеліктерін және ең биік және ең төмен нүктелерін анықтау.
Дамытушылық. Қазақстан және Павлодар облысы жер бедерін Қазақстанның физикалық картасы бойынша сипаттау арқылы картамен жұмыс істеу дағдыларын арттыру.
Тәрбиелік. Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: жаңа сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: репродуктивті, проблемалық
Құрал-жабдықтар: Қазақстанның физикалық картасы
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
|
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
|
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.
|
Мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
|
2. Жаңа ма-териалға көшу кезеңі
|
1. Қазақстанның зерттелу тарихы тақырыбынан қандай номенклатура объектілері естеріңде бар?
2. Олар қайда орналасқан?
|
|
3. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі.
|
І.1. Қазақстанның физикалық картасы бойынша Қазақстан жерін алып жатқан құрылымдарды атаңдар.
2. Қандай жер бедері түрлері аталды?
3. Қазақстан жер бедерінде қандай заңдылық байқалады?
4. Қазасқтан аумағынын алып жатқан басым жер бедері түрлері. Қанша пайызын биік таулар алып жатыр?
5. Ең биік және ең төмен нүктелерін анықтау.
ІІ. 1. Павлодар облысының географиялық орны
2. Географиялық орнына байланысты жер бедері түрлерін анықтау.
3. Жер бедерінің негізгі ерекшеліктері
4. Ең биік шыңы
5. Жазықтарының орташа биіктігін анықтау.
|
|
4. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі
|
Қазақстанның физиклық картасына қарап кескін картаға Қазақстанның жер бедерінің негізгі ерекшеліктерін белгілеу.
|
|
5. Сабақты қорытындылау кезеңі
|
1. Қазақстанның жер бедерінің сипаты қандай?
2. Қазақстанның ең биік және ең төмен нүктелері
3. Павлодар облысының жер бедері мен Қазақстанның жер бедерінің ұқсастықтары бар ма?
|
|
6. Бағалау кезеңі
|
Сабақ барысында белсенді қатысып отырған және картамен жұмыс істеген оқушылар бағаланады.
|
|
7. Үйге тапсырма беру кезеңі
|
10 параграфтың сұрақтарына жауап беру.
|
|
Сабақ №10
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: Геологиялық жыл санау және геохронологиялық кесте
Мақсаттары:
Білімділік. Жердің даму кезеңдері, тау жыныстарының жасын анықтау туралы білім беру. Геохронологиялық кесетемен таныстыру.
Дамытушылық. Қазақстанның геолоогиялық каратасы бойынша талдау жасау арқылы картамен жұмыс жасау икемділіктерін арттыру.
Тәрбиелік. Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: аралас сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: репродуктивті, проблемалық
Құрал-жабдықтар: Қазақстанның физикалық картасы
Негізгі ұғымдар: тау жыныстарының жүйесі.
Номенклатура: Солтүстік Тянь-Шань жотасы, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Алтай, Ұлытау, Көкшетау және Мұғалжар таулары, Үстірт, Торғай, Жем үстірті, Зайсан қазаншұңқырлары.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
|
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
|
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.
|
Мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
|
2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.
(10+1-2 мин)
|
1. Қазақстанның жер бедерінің сипаты қандай?
2. Қазақстанның ең биік және ең төмен нүктелері
3. Павлодар облысының жер бедері мен Қазақстанның жер бедерінің ұқсастықтары бар ма?
|
|
3.Жаңа материалға көшу кезеңі
|
1. Жер планетасы қашан пайда болды?
2. Жер бетіндегі тіршілік қашан пайда болды?
3. Жердің қазіргі бейнесі қандай процестер мен құбылыстардың жүруі нітижесінде қалыптасты?
|
|
4. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі.
|
1. Жердің ғаламшарлық және геологиялық даму кезеңдері
2. Тау жыныстарының абсолюттік және салыстырмалы жасын анықтау.
3. Геохронологиялық кесте
|
|
5. Жаңа тақы-рыпты бекіту кезеңі
|
Қазақстанның геологиялық картасы бойынша Қазақстанның геологиялық құрылысына сипаттама беру.
|
|
6. Сабақты қорытындылау кезеңі
|
1. Жердің қандай даму кезеңдері бар?
2. Геохронологиялық кесте қай жылы Дүниеүзілік конгресте бекітілді?
3. Тау жыныстарының абсолюттік және салыстырмалы жасын анықтаудың айырмашылықтары
|
|
7. Бағалау кезеңі
|
Сабақ барысында белсенді қатысып отырған және картамен жұмыс істеген оқушылар бағаланады.
|
|
8. Үйге тапсырма беру кезеңі
|
11 параграфтың сұрақтарына жауап беру. Геохронолиялық кестені жаттау.
|
|
Сабақ №11
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: Қазақстанның геологиялық даму тарихы мен тектоникалық құрылымы.
Қазақстан аумағының геологиялық құрылысы.
Мақсаттары:
Білімділік. Қазақстанның геологиялық даму тарихы және геологиялық даму барысында республика аумағының табиғат жағдайларының бірнеше рет өзгергені жайлы түсініктер беру. «Тектоника» ғылымы туралы ұғымды қалыптастыру. Оқушыларды Қазақстанның тектоникалық құрылымы және тектоникалық картаның мазмұнымен таныстыру. Тау жыныстарының жасын анықтаудағы палеонтологиялық зерттеу тәсілі. Геологиялық карта туралы білім (мазмұны, практикалық мәні) және «тау жыныстарының жүйесі» ұғымын қалыптастыру. Қазақстан аумағының геологиялық құрылысының ерекшеліктерін анықтау.
Дамытушылық. Қазақстанның тектоникалық, геологиялық картасын физикалық картасымен салыстырып, сәйкестендіру арқылы икемділіктерін арттыру.
Тәрбиелік. Өз отаны туралы білімдерін тереңдете келе, отансүйгіштік қасиеттерін артыру, географиялық мәдениетке тарту.
Сабақ түрі: аралас сабақ
Сабақты үйымдастыру формасы: фронтальді
Сабақты жүргізу әдіс-тәсілдері: репродуктивті, проблемалық
Құрал-жабдықтар: Қазақстанның физикалық және тектоникалық картасы, геохронологиялық жержылнамалық кесте.
Негізгі ұғымдар: Геосинклиналдар, платформалар, жер бедерінің геологиялық дамуы, тектоника, тектоникалық құрылымды аймақтар.
Номенклатура: Солтүстік Тянь-Шань жотасы, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Алтай, Ұлытау, Көкшетау және Мұғалжар таулары, Үстірт, Торғай, Жем үстірті, Шу, Іле, Зайсан қазаншұңқырлары.
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушылардың іс-әрекеті
|
|
1.Ұйымдасты-ру кезеңі
(3 мин)
|
Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа дайындығын тексеру. Психологиялық дайындығын тексеру.
|
Мұғаліммен амандасу. Сабақта кім жоқ екенін анықтау.
|
2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі.
(10+1-2 мин)
|
1. Ғалымдар жер қыртысының даму тарихын ұандай кезеңдерге бөледі?
2. Жердің жасын және геологиялық даму тарихын анықтау үшін қандай есептеу әдістері қолданылады?
3. Геохронологиялық жержылнамалық кесте қай жылы және қандай мақсатта жасалынған.
4. Кестені пайдалана отырып, әрбір эраның қанша және қандай дәуірлерге бөлінгендігін айтып беріңдер.
|
|
3. Жаңа тақырыпты меңгеру кезеңі.
|
Тау түзілісі кезеңдері (қатпарлықтар)
Эралар мен дәуірлер
Негізгі геологиялық оқиғалар. Жер бедері кескіні
1. Байкал тау түзілісі
Архей, протерозой эрасы және палеозой эрасының кембрий дәуірлерін қамтиды.
Республика аумағын тұтастай теңіз суы басып жатты. Геосинклиналды аймақ болды. Шығыс Еуропа (Орыс) платформасы пайда болды.
Тау жыныстарының жердің даму эраларына қарай бөлінуі
Тау жыныстарының түрлері мен таралу аймақтары
1. Палеозойға дейінгі жыныстар
Кристалды тақтатастар мен гнейстердің жер бетіне шығып жатқан жерлері Солт. Т-Ш. жоталарында, Мұғалжарда және Сарыарқадағы Ұлытау мен Көкшетауда байқалады.
|
|
4. Жаңа тақы-рыпты бекіту
|
Кестеде аталған аймақтарды картаға түсіру, яғни Қазақстанның тектоникалық картасының моделін жасау, тау жыныстарының таралуын түсіру.
|
|
5. Сабақты қорытындылау кезеңі
|
1. Тектоника ғылымы нені зерттейді?
2. Қазақстанның аумағы қандай геотектоникалық ацмақтарға бөлінеді?
1. Қазақстан аумағында қандай эралардың жыныстары тараған?
2. Географияның тау жыныстарын зерттейтін қандай салалары бар?
|
|
6. Бағалау кезеңі
|
Сабақ барысында белсенді қатысып отырған және картамен жұмыс істеген оқушылар бағаланады.
|
|
7. Үйге тапсырма беру
|
Кестелер мен кескін картаны аяқтау.
|
|
Сабақ №12
Күні:
Сынып: 8
Тақырыбы: Павлодар облысының геологиялық құрылысы мен даму тарихы. Қазақстан жер бедерінің дамуы мен қалыптасуы
Достарыңызбен бөлісу: |
