8 Зертханалық жұмыс. LabView бағдарламасындағы компенсатор сұлбасының моделі Теория

Компенсациялық сұлбада екі қоректену көзі бар : өзгертілетін кернеу U_x және үлгілі кернеу U₀ (4.1 сурет).

4.1 сурет – Компенсациялық әдіспен кернеуді өлшеу сұлбасы

Кернеу бөлгішпен өзгертілген өлшенетін кернеу

тең болады, мұндағы k – кернеу бөлгіш коэффициенті, k = R₂/(R₁ + R₂).

Потенциометрден (R) алынатын кернеу

Болады, мұндағы R_x – потенциометрдің төменгі шығысымен қозғалтқыш арасындағы кедергі; R – потенциометрдің толық кедергісі.

Екі қоректену көзінен шыққан токтар қарама-қарсы бағытталған. Сондықтан потенциометрдің R_x кедергісін өзгерте отырып токтардың тепе-теңдігін алуға болады, бұл келесі шарт орындалса ғана мүмкін

Сонда

Потенциометр (4.2 сурет) меншікті кедергісі жоғары материалдан жасалған сым 2 оралған каркастан 1және осьқа бекітілген ток алынатын қозғалтқыштан 3 тұрады.. Қозғалтқыш сымды 2 жанап өтеді. Көрсетілген құрылымда қозғалмалы қозғалтқышы бар контакт қозғалмайтын ток алынатын сақина 4 көмегімен іске асырылады.

4.2 сурет – Қорабы жоқ потенциометрдің сыртқы түрі

4.3 сурет – Потенциометрдің шығыс кернеуінің қозғалтқыштың орын ауысуына тәуелділігі

Потенциометрдің қателігі, қозғалтқыш бір орамнан екіншіге өтуі кезінде, ΔR кедергісінің секірмелі өзгерісіне негізделген. Егер турлендірудің номиналдық функциясы ретінде «баспалдақтар» ортасынан өтетін функцияны алсақ, онда дискреттілікпен түсіндірілетін келтірілген қателіктің максималдық мәні

δ_R = ±ΔR/(2R), (4.2)

мұндағы R – түрлендіргіштің толық кедергісі.

Жұмысты орындау тәртібі

1). LabVIEW бағдарламасын қосып, (Компенсационный метод.vi) файлын ашыңыз, сұлбаның (4.4 сурет).моделі шығуы керек.

4.4 сурет – Компенсатор моделінің беткі пердесі

2). Потенциометр кедергісі R = 1кОм. Келесі мәндерді енгізіңіз: R₁ = 500 Ом және R₂ = 500 Ом (к = 0,5); U₀ = 5B және U_x = 4В.

3). Ауыстырып қосқышты «грубо» жағдайына қойып потенциометрдің кедергісін (R_x – кедергілер дүкені) өзгерте отырып гальванометрдің көрсеткішін нөлге теңестіру керек. Одан кейін ауыстырып қосқышты «точно» жағдайына қойып әрекеттерді қайталау қажет.

Егер тепе-теңдік орнаса «Верно» шамы жанады.