98
Мойынғақ (мойынбет, сызғыш деп те аталады) –
перне тағу арқылы
дыбыстардың орнын анықтап, дөп басып ойнауға арналған негізгі бөлшектің
бірі. Иілмейтін қатты ағаштардан жонылады. Оның иілмеуі домбыра
бөлшектерінің қалыптасқан өлшемдерінің ауытқымауына әсер етеді. Мой-
ынғақ
мойынның бет жағына, 5-6 мм қалыңдықта жапсырылады.
Мойын. Құрастырылып жасалатын домбырада бас,
шанақ және қақпақ
желімделіп, бекітілетін; үстіне мойынғақ жапсырылатын; перне байланатын
немесе отырғызылатын бөлшек. Тұтас ағаштан шауып жасалатын домбыра-
да шfнақпен, баспен біртұтас болады. Тартылған ішектің қысымына төтеп
беретін ең жауапты бөлшек болғандықтан, бұл да қатты ағаштан жасалады.
Шанақ. Ішектен шыққан дыбысты қайта жаңғырту қызметін атқарады.
Шанақ тұтас ағаштан шауып жасалады. Сондай-ақ бірнеше қауыншақтан
(тілшеден, шанақшадан) құрастырылады.
Қауыншақ (немесе тілше, шанақша). Бір ұшы тұғылға, ал екінші ұшы
тұғырға желімденеді. Арнайы қалыптың көмегімен құрастырылады. Бәрі
дерлік бір текті қатты ағаштан жасалады. Домбыра
көлеміне қарай саны да
өзгеріп отырады.
Тұғыр (мойын-тұғыр). Шанақшалардың бір ұшын және қақпақтың жі ңішке
басын ұстап тұру қызметін атқарады. Мойынның жуан басы қауын шақтардың
және қақпақтың бір ұшы орнығатындай етіп кертіледі.
Достарыңызбен бөлісу: