II Кеп лер дің бі рін ші за ңы

71
Әр бір пла не та фо кус та ры ның бі рі
Күн де ор на лас қан эл липс бойы мен
ай на ла ды. 
Ор­би­та­ның­Күн­ге­ең­жа­қын­нүк­те­сі­П­–­пе­ри­
ге­лий,­ал­ең­алыс­нүк­те­сі­А­–­афе­лий­деп­атала­ды.­
Эл­ли­пс­тің­со­пақ­тық­дәре­же­сін­е­–­эксцентри­
ситет­сипат­тай­ды:
å
ñ
à
=
,
мұн­да­ғы­с­–­ ­фо­кус­тан­О­эл­липс­цент­рі­не­де­­
йін­гі­қа­шық­тық;­а­–­эл­ли­пс­тің­үл­кен­жар­ты­осі.
Жер­ ор­би­та­сы­ның­ үл­кен­ жар­ты­ осі­ –­ бұл­
оның­Күн­ге­дей­ін­гі­ор­та­ша­қа­шық­ты­ғы:
à
ÏF
FA
=
+
2
.
Егер­­­фо­кус­та­ры­цент­рі­мен­сәй­кес­ке­ле­тін­бол­
са,­ он­да­ эл­ли­пс­ шеңберге­ айналады,­ демек,­ c­ =­ 0­
бо­л­ған­да,­­эксцентриситет­e­=­0,­планета­қоз­ға­лы­
сы­ның­траек­то­рия­сы­шең­бер­бо­ла­ды.
Эл­ли­пс­тің­ фо­ку­сы­ цент­рі­нен­ алыс­та­ған­ са­­
йын,­эл­липс­со­пақ­ты­ғы­ұл­ғаяды­тү­се­ді­де,­экс­цен­
т­ри­си­тет­жо­ға­ры­лай­ды,­алай­да­1­ден­ас­пай­ды,
0­ ­e­ ­1.­
7­кес­те­де­ Күн­ жүй­есі­ пла­не­тала­ры­ның­ экс­
цент­ри­си­тет­те­рі­бе­ріл­ген.­Пла­не­талар­дың­экс­цент­
ри­си­тет­те­рі­нің­ са­лыс­тыр­ма­лы­ тал­дауы­ның­ нә­ти­
же­сін­де­ Шол­пан­ мен­ Неп­тун­­ ор­би­тала­рының­
шең­бер­ден­ айырмашылығы­ жоқ­ екенін­ кө­ру­ге­
бо­ла­ды.­Ор­би­тала­ры­ең­со­пақ­пла­не­талар­–­Мер­
ку­рий­мен­Марс.­
Аст­ро­но­мия­да­Жер­ор­би­та­сы­ның­үл­кен­жар­ты­
осі­нің­ұзын­ды­ғы­аспан­денелері­арақа­шық­тығының­
өл­шем­ бір­лі­гі­ ре­тін­де­ қа­был­дан­ған.­ Ол­ аст­ро­но­
мия­лық­бір­лік­(а.б.)­деп­атала­ды:­
1­a.б.­=­149­600­000­км­ ­1,5·10
8
­км.

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: