9-сынып // қазақ тілі Қаныш Имантайұлы Сәтбаев

Қаныш Сәтбаев 1899 жылдың 12 сәуірде Павлодар облысының Баянауыл ауданында туған. Әкесі бала Қанышты кітап оқуға және ән-жырға баулыды. Қаныш бала кезінен алғыр, зерек болған. Ол ауыл молдасынан, орыс-қазақ мектебінен білім алды. Кейін ол Павлодар қаласындағы екі сыныптық училищені, Семейдегі оқытушылар семинариясын бітіреді. 20 жасында Қаныш Томск технологиялық институтының геология факультетіне түседі.

Ғалым Қазақстанның барлық жерінде болды. Ол Қарсақбай мен Жезқазғандағы мыс кенін, Екібастұз көмірін ашты. Қаныш Қазақстан кен қорлары картасын жасады.

Қ.Сатбаев ғылым үшін көп еңбек сіңірді, сондықтан оның құрметіне астероид-планета «Сәтбаев планетасы» деп аталды.

Ұлы ғалымның атында Геология институты, мектептер, қала мен көшелер бар.
Сөздік:

Баулыды – прививал

Алғыр – хваткий

Зерек – способный

Мыс кені – медные месторождения

Кен қорларының картасы – карта с залежами ископаемых

Еңбек сіңірді – внес вклад.

Тапсырмалар.

1. 
   Мәтінді түсініп оқып, мазмұнын айтыңдар.
   
2. 
   Мәтін бойынша 5 сұрақ құрастыр.
   
3. 
   Төмендегі сызба бойынша мәтіннен сөз тіркестерін тауып жазыңдар:
   

зат есім-етістік

4. 
   Берілген сөздерді сөз құрамына талдаңдар: