Байланысты: 91. Геккельді биогенетикалы за ы. ры жапыра шалары. Эктодерм
18)Жасушада РНҚ түрлері. РНҚ қызметі. а-РНҚ кеңістікте ұйымдасу ерекшеліктері құрылысы. Ақпараттық РНҚ(аРНҚ, мРНҚ)
1. Бірінші нуклеотид үнемі 7-метилгуанилат, ол келесі нуклеотидпен пиррофосфаттық байланыс арқылы байланысқан. Келесі нуклеотидтер рибозаның 2 1 орны бойынша метилденген болып келеді. а-РНҚ-ның мұндай құрылымы оның 5 1 ұшын экзонуклеаза әсерлерінен қорғайды.
2. «Қалпақшадан» (кэп) кейін 5 1 – трансляцияланбайтын учаске орналасқан –ол бірнеше ондаған нуклеотидтер бірізділігінен тұрады. Ол р-РНҚ кіші бөлшегіндегі бір бөлімге комплиментарлы болады және а-РНҚ –ның рибосомамен алғашқы байланысуын қамтамасыз етеді, бірақ өзі трансляцияланбайды.
3. Инициаторлық кодон- ол барлық а-РНҚ-ларда бірдей –АУГ және метионин аминқышқылын анықтайды (код - инициатор).
4. инициаторлық кодоннан кейін а-РНҚ –ның негізгі бөлімі -мағыналы-кодтаушы (трансляцияланатын) учаске, яғни полипептид тізбегі туралы ақпарат жазылған учаске, орналасқан.
5. а-РНҚ-ның-кодтаушы бөлімінен кейін кодон терминатар -3 мағынасыз кодонның –УАА, УАГ не УГА біреуі орналасқан.
6.Кодон терминатордан кейін 3 1- трансляцияланбайтын учаске орналасқан, оның ұзындығы 5 1 -трансляцияланбайтын учаскеден әлде қайда ұзын.
7. Барлық пісіп жетілген эукариоттар а-РНҚ-сының (гистондық а-РНҚлардан басқалары) 3 1 ұшында 150-200 нуклеотидтерден тұратын поли- (А) –фрагмент орналасқан. 3 1–трансляцияланбайтын және поли-(А) фрагмент а-РНҚ молекулаларының тіршілік ұзақтығын реттеу қызметін атқарады, себебі а-РНҚ молекуласының бұзылуы 3 1 ұшынан бір-бірлеп нуклеотидтердің үзіліп түсіп қалуы арқылы жүреді. а-РНҚ нуклеотидтерінің жалпы саны бірнеше мыңға жуық, оның ішінде кодтаушы учаскесіне тек 60-70% нуклеотидтер ғана тиісілі болады. Жасушада а-РНҚ-лар барлық уақытта ақуыздармен байланысып информосомалар деп аталатын кешен пайда етед
