А. Амангелді, С. Симбаева


ТУЫНДЫ ЕТІСТІКТЕРДІҢ ЖАСАЛУЫ



Pdf көрінісі
бет152/174
Дата13.09.2022
өлшемі1,92 Mb.
#149369
түріОқулық
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   174
Байланысты:
Амангелди-Сембинова-готовая-к-печати

ТУЫНДЫ ЕТІСТІКТЕРДІҢ ЖАСАЛУЫ 
(Образование производных глаголов) 
1. Зат есімнен етістік тудыратын жұрнақтар (Словообразующие 
суффиксы глагола от существительных) 
А) -ла/-ле, -да/-де, -та/-те
ойла, хабарла, шегеле, бейнеле 
тұзда, арқанда, көзде, емде 
баста, аяқта, суретте, есепте 
Ә) -а, -е
аса, ата, сына, түне, тіле, өрте 
Б) -лас/-лес, -дас/-дес, -тас/-тес 
саудалас, сырлас, қателес, күбірлес 
ақылдас, ұйымдас, тілдес, күңкілдес 
достас, қоштас, көмектес, өштес 
В) -қар/-кер, -ғар/-гер
басқар, атқар, ескер 
суғар, аңғар, теңгер 
Г) -лан/-лен 
пайдалан, ашулан, үйлен, иелен 
2. Сын есім, сан есімдерден етістік тудыратын жұрнақтар (Словообра-
зующие суффиксы глагола от прилагательных, от числительных) 
Сын есім (имя прилагательное) 
1. -ла/-ле, -да/-де, -та/-те 
жұқала, сұлула, әдеміле, іріле 
жаманда, жуанда, қалыңда, жеңілде 
ақта, ұсақта, арықта, уақта, тікте 
2. -ар/-ер/-р
жасар, ағар, қызар, көгер, тазар 
3. -ай/-ей/-й
молай, күшей, көбей, қарай 
Сан есім (Имя числительное) 
1. -ла/-ле, -да/-де
алтаула, екеуле 
онда, жүзде 
2. лес/-дес
бірлес, жүздес 
3. 
Басқа 
сөз 
таптарынан 
етістік 
тудыратын 
жұрнақтар 
(Словообразующие суффиксы глагола от других частей речи) 
Үстеу (Наречие) 
1. -ла/-ле, -да/-де, -та/-те
жоғарыла, 
қазақшала, 
орысшала, 
ілгеріле 
шында, жылдамда, төменде, кейінде, 
шақта, қыста 
Одағай (Междометие) 
1. -ла/-ле 
ойбайла, құраула, көкеле, уһле 
Еліктеу сөздер (Подражательные слова) 
1. -ла/-ле, -да/-де, -та/-те
зула, сылдырла, гуле, уле 
тарсылда, 
жылтыңда, 
ирелеңде, 
желпілде 
салпақта, елпекте 
2. -ыра/-іре
жарқыра, бұрқыра, дүркіре, желбіре 


158 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   148   149   150   151   152   153   154   155   ...   174




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет