А. Амангелді, С. Симбаева


ІІІ. Синтаксистік қызметі



Pdf көрінісі
бет164/174
Дата13.09.2022
өлшемі1,92 Mb.
#149369
түріОқулық
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   174
Байланысты:
Амангелди-Сембинова-готовая-к-печати

ІІІ. Синтаксистік қызметі 
Синтаксические функции 
Көсемше сөйлемде пысықтауыш пен баяндауыштың қызметін 
атқарады. 
В предложении деепричастие выполняет функции обстоятельства и 
сказуемого. Например: Бала сурет көргелі келді. – Ребенок пришел 
посмотреть картины. Ол кітапты оқи отырып жазып алды. – Читая книгу
он сделал выписки. Студенттер практиканы бітіріп институтқа келеді. 
Закончив практику, студенты приедут в институт. 
Көсемшенің жіктелу үлгісі 
(Образцы спряжения деепричастия) 
1.
-а/-е/-й тұлғалы көсемшенің жіктелуі (Спряжение деепричастия с 
суффиксами -а/-е/-й) 
Жекеше түрі (Единственное число) 
Жақ (лицо) 
Жұрнақтар (суффиксы) 
-а 
-е 
-й 
І. Мен
жаз-а-мын 
көр-е-мін 
сөйле-й-мін 
ІІ. Сен 
жаз-а-сың 
көр-е-сің 
сөйле-й-сің 
Сіз 
жаз-а-сыз 
көр-е-сіз 
сөйле-й-сіз 
ІІІ. Ол 
жаз-а-ды 
көр-е-ді 
сөйле-й-ді 
Көпше түрі (Множественное число) 
І. Біз 
жаз-а-мыз 
көр-е-міз 
сөйле-й-міз 
ІІ. Сендер 
жаз-а-сыңдар 
көр-е-сіңдер 
сөйле-й-сіңдер 
Сіздер 
жаз-а-сыздар 
көр-е-сіздер 
сөйле-й-сіздер 
ІІІ. Олар 
жаз-а-ды 
көр-е-ді 
сөйле-й-ді 


172 
2.
-п/-ып/-іп тұлғалы көсемшенің жіктелуі (Спряжение деепричастия 
с суффиксами -п/-ып/-іп) 
Жекеше түрі (Единственное число) 
Жақ (лицо) 
Жұрнақтар (суффиксы) 
-ып 
-іп 
-п 
І. Мен
жаз-ып-пын 
көр-іп-пін 
сөйле-п-пін 
ІІ. Сен 
жаз-ып-сың 
көр-іп-сің 
сөйле-п-сің 
Сіз 
жаз-ып-сыз 
көр-іп-сіз 
сөйле-п-сіз 
ІІІ. Ол 
жаз-ып-ты 
көр-іп-ті 
сөйле-п-ті 
Көпше түрі (Множественное число) 
І. Біз 
жаз-ып-пыз 
көр-іп-піз 
сөйле-п-піз 
ІІ. Сендер 
жаз-ып-сыңдар 
көр-іп-сіңдер 
сөйле-п-сіңдер 
Сіздер 
жаз-ып-сыздар 
көр-іп-сіздер 
сөйле-п-сіздер 
ІІІ. Олар 
жаз-ып-ты 
көр-іп-ті 
сөйле-п-ті 
Ескерту: -ғалы/-гелі/-қалы/-келі тұлғалы көсемшелер жіктелмейді. 
Примечание: 
формы 
деепричастия 
-ғалы/-гелі/-қалы/-келі 
не 
склоняются. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   174




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет