Тексеру сұрақтары:
Әлеуметтік-экономикалық факторларға әсер етуші факторлар.
Голоцен кезеңіндегі халық санының артуы.
Халық санының өсуіне негізгі әсер етуші фактор.
Қолданылған әдебиет:
1. Г.Н Голубев Геоэкология. Москва, 2006 жыл. 44-50 бет.
№6дәріс
Тақырыбы: Экосфераның әлеуметтік-экономикалық факторлары.
Табиғи ресурстарды пайдалану және геоэкологиялық қызмет.
Техниканың қарқынды дамуындағы геоэкологияның ролі.
Мақсаты: Табиғи ресурстарды пайдаланудағы геоэкологияның маңызы.
Тірек сөздер: биологиялық түр, индустрия,
1.Табиғи ресурстарды пайдалану және геоэкологиялық қызмет
Эккосфераның табиғи ресурстарына деген сұраныс жыл өткен сайын арта түсуде. Адамзаттың қажеттілігінің өсуі, халықтың өсуінен де жылдам жүруде. Әлемдік қажеттіліктің өсуі бірінші кезекте өнеркәсіп орындарының көлемінің , санының өсуіне байланысты жүреді. Соңғы 250 жыл ішінде өнеркәсіп орындары 85 есеге өсті.
Табиғи ресурстар: қайта қалпына келмейтін (пайдалы қазбалар), қайта қалпына келетін (негізінен биологиялық түрлер), және таусылмайтын (күннің энергиясы, ауа, жылу, жер қыртысындағы жылу, жауын-шашаын, жел және т.б жатады)
Қазіргі заманда өндіріс орындары және энергия көзін алу негізінен алғанда қайта қалпына келмейтін ресурстарды пайдалану барысында іске асады. Оларды үш топқа бөліп қарастыруға болады. 1-ші топқа жанғыш заттар: мұнай, газ, көмір, шымтезек және т.б. 2-ші топқа жататындар: темір, алюминий, мыс, және т.б. 3-ші топқа жататындар метал емес шикізаттар: күкірт қоспасы, фосфор, ас тұзы, және т.б. Индустрияның қарқынды дамуы пайдалы қазбаларды көп қажет ете бастады. Болат өндіру 70 есе, мұнай 100 есе, алюминий өндіру 1700 есеге артты. Табиғи ресурстарды көптеп пайдалану, пайдалы қазбалар кенінің таусылуына әкеліп соқтыруда. Мысалы: қорғасын, қалайы, ртут, мұнай қорлары шамамен 40 жылға жетеді. Көмір, алюминий қоры 100 жылға жетеді деген болжам бар.
Табиғи ресурстарды тиімсіз, ысыраппен көп қолдану болашақта елдер арасында үлкен саяси жанжалға әкелуі мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |