194 §48. Ашықтұқымды және жабықтұқымды өсімдіктердің тіршілік циклі Ашықтұқымды және жабықтұқымды өсімдіктердің тіршілік
циклінің ерекшеліктерін түсіндіру
Гүлді өсімдіктердің ұрықтануының ерекшеліктері неде? Ашықтұқымды және жабықтұқымды өсім дік тердің ерекшеліктерін атаңдар. Оларда спора түзіле ме? Олар дың негізгі көбею мүшелері қандай? Тұқымды өсімдіктер. Тұқымды өсімдіктер ашық тұқым дылар
(қылқанжапырақтылар) және жабықтұқымдылар (гүлді өсімдіктер) деп
екі үлкен топқа бөлінеді. Тұқымды өсім діктердің споралы өсімдіктерден
айырмашылығы – спора түзбейді, олардың көбею мүшелері көпжасушалы
тұқым болып табылады. Тұқымды өсімдіктерде гаметофит және спорофит
кезеңдері болмайды. Яғни қырықжапырақтәрізділердегі сияқты жеке
өсетін өскін кезеңі және мүктерден қоректік заттарды соратын «паразитті
қауашағы» болмайды. Се бебі, споралар мен гаметофиттердің гаплоид-
ты кезеңдері бүрлердің немесе гүлдің ішінде бірнеше жасуша көлеміне
дейін кішірейген. Барлық тұқымды өсімдіктердің тіршілік циклінде
спорофиттің диплоидты кезеңі басым болады. Қылқанжапырақтылар да,
гүлді өсімдіктер де – спорофиттер: аталық пен аналықтың ұрықтануынан
түзілген жасу шаларындағы хромосомалары жұп күйінде болады. Ал
мейоздың нәтижесінде түзілген гаплоидты кезеңдері көбею мүшелерінде
бірнеше жасушаларға кемиді. Енді осы үдерістерді толығырақ
қарастырайық.
