А. Соловьева, Б. Ибраимова



Pdf көрінісі
бет116/252
Дата24.10.2023
өлшемі5,1 Mb.
#188074
түріКнига
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   252
Байланысты:
Биология 《8》

Сүйектің химиялық құрамы. 
Сүйек-
тер органикалық жә не бейорганикалық 
заттардан тұрады. Бейорганикалық заттар 
(кальций тұздары) сүйекке беріктік және 
қаттылық қасиет береді. Органикалық 
заттар (
оссеин­
нәруызы) сүйектің сер-
пімділік, эластикалық және иілгіштік 
қасиетін арттырады. Бала ағзасында 
органикалық заттар көп, сондықтан 
олардың сүйектері эластикалық және 
серпімді. Балаларды 4–7 жас тан бастап 
балет және цирк мек теп терінде, сондай-
ақ спорт секцияларына алады. Жас өскен 
сайын сүйек құрамында органикалық 
заттардың мөлшері азаяды. Сүйек иілгіш-
тік қасиетін жояды

71-сурет.
 Сүйектің жасушалық 
құрылысы
Қан тамырлары
Сүйекқап
Сүйек 
жасушалары –
остеоциттер
Тығыз зат
Қан тамырлары
Остеон – сүйек 
пластинкалары-
нан құрылған 
цилиндрлер
Сүйек 
жасушалары – 
остеоциттер
Орталық өзек
Сүйекті өзекшелер
Остеон
Остеоцит
Сүйек кемігі 
орналасатын қуыс
Сүйек 
жасушалары
лимфалық
тамыр
Жасушааралық 
заттары
Орталық 
өзек
Артерия
Вена
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


136
Сүйек­ұлпасы,­кемікті­зат,­сүйекқап,­шеміршек­ұлпасы,­осте-
областар,­остеон,­оссеин,­коллаген.
Білу және түсіну
:
1. Адам ағзасына оссеин нәруызы не үшін керек екенін түсіндіріңдер. 
Жас өскен сайын оның мөлшері қалай өзгереді? 
2. Сүйектің қандай жасушалары шеміршек ұлпасын жоятынын және ол 
не үшін керек екенін сипаттаңдар. 
3. Неше жаста дене толық сүйектенетінін және себебін түсіндіріңдер. 
қолданылуы
:
1. Сүйек жүйкелері мен қан тамырларының қызметін сипаттаңдар. Олар 
қайда орналасқан және не үшін керек? 
2. Остеон цилиндрлері арасында орналасқан зат неден тұрады? Олар 
қандай қызмет атқарады?
Талдау
:
1. Сүйек жасушалары тыныс алатынын дәлелдеңдер. Оны жүзеге асыруға 
қандай құрылымдар мүмкіндік береді? 
2. «Остеон жүйесі» деген сызба сызыңдар. Ол неден тұраты нын жазыңдар. 
3. Түтік тәрізді сүйек пен жалпақ сүйектердің ұзынынан және жуандап 
өсу үдерісін талдаңдар. 
Синтез
:
1. Жалпы сипаттама беріңдер: сүйектің қалпына келуіне және өсуіне 
қатысатын зат қалай аталады? 
2. Түтік тәрізді сүйек пен жалпақ сүйектердің қандай айырмашылығы 
бар екенін атаңдар. 
Бағалау
:
1. Өз пікірлеріңді айтыңдар: 7 жастан үлкен балаларды неге балет 
мектебіне алмайды?
2. «Филогенез және онтогенездегі адам қаңқасының эволюциясы» деген 
тақырыпқа реферат жазыңдар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   252




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет