Өкпе мен бронхылардың құрылысы

110
(тыныс шығарғанда) ауа құрамында 16% оттек пен 4% көмірқышқыл 
газы болады. Ауа құрамындағы азот мөлшері өзгермейді (78,09%) (60-су-
рет).
Осылай қан өкпеде көмірқышқыл газын бөліп шығарады да, оттекке 
қанығады. Оттекке байытылған қан үлкен қан айналым шеңбері бойын-
ша барлық ұлпаға таралады. 
Ұлпадағы газ алмасу.
Артерия қанында ұлпа жасушаларына 
қарағанда оттек көп. Диффузия заңы бойынша кез келген заттың моле-
кулалары үлкен концентрация аймағынан концентрациясы аз аймаққа 
ұмтылады. Яғни олардың бір келкі бөлінуі жүзеге асады. 
Капиллярлардың қабырғалары арқылы оттек жасу ша аралық немесе 
ұлпа сұйықтығына өтеді. Одан дене жасуша ларына түседі. Капиллярлар 
көп торлаған мүше лерде жасушааралық сұйықтық «делдал» болмайды 
да, оттек капиллярлардан тікелей дене жасушалары мембранасы ар қылы 
олардың цитоплазмасына өтеді. Ол жерде энергия алу үшін 
митохондрия-
ларда
қолданылады. 
Көмірқышқыл газы, керісінше, ұлпа жасушаларынан қанға неме-
се жасушааралық сұйықтыққа, содан кейін қанға өте ді. Осылай біздің 
денемізде артерия қаны вена қанына айна лады. 
Ұлпаларда қан оттекті береді де, көмірқышқыл газына қанығады. 
Вена қаны жүрекке, содан соң өкпе артериясы ар қылы кіші (өкпе) қан 
айналым шеңберіне түседі. Әрі қарай өк пе де көмірқышқыл газын беріп, 
оттекке қанығуы керек
. 
Тыныс­алу,­кардиореспираторлық­жүйе,­ауа­жолдары,­альвеола-
лар,­митохондриялар.
60-сурет. 

жүктеу/скачать 5,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: