А. Соловьева, Б. Ибраимова



Pdf көрінісі
бет95/227
Дата08.12.2023
өлшемі5,61 Mb.
#195657
түріОқулық
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   227
Байланысты:
8-сынып биология

теріасты май жасұнығы
май-
дәнекер ұлпасынан тұрады. Ағза теріасты май қабатын 
амортизатор
(соққы кезінде), 
жылуоқшаулағыш­
және
­қоректік­заттар­қоры­
ретінде 
пайдаланады. 
Тері бірқатар маңызды қызметтер атқарады.
Қорғаныш­қызметі.­
Тері ағзаны сыртқы әсерден барынша қорғауға 
бейімделген. Мысалы, дене түрлі қатты соққы алған кезде сүйектер мен 
ішкі мүшелерді терінің үшінші қабаты – май жасұнығы қорғайды. 
Сыртқы­агенттердің:
ауру тудыратын микробтар, зиянды химиялық 
заттар, көптеген сұйықтықтар, газдар мен шаң-тозаңның енуінен терінің 
бірінші, сыртқы қабаты (эпидермис) қорғайды.
Барлық заттарды тері ұстап қалмайды. Мысалы, емдік жақпамайда (мазь) 
қолданылатын пайдалы заттар бар. Кейбір зиянды заттар тері арқылы 
өтуі мүмкін.
Ультракүлгін­сәуледен­қорғау­
жоғары қабат жасушалары – эпи-
дермисте түзілетін тері пигменті – меланин арқылы жүзеге асыры-
лады. 
Термореттелу қызметі
– денені температураның өзгеруінен (суық, 
ыстық) қорғайды
.
 
67-сурет.
 Саусақтардың 
таңбасын алу


124
Бөліп шығару қызметі
­
– тер арқылы су, аммиак, несепнәр, минерал-
ды тұздар мен басқа заттар шығарылады. Бөліп шығару мүшелері ішек 
және өкпемен қатар, тері де зиянды заттарды шығару үдерісіне қатысады. 
Тер 98% судан, 2% басқа заттардан тұрады. Бір тәулікте бөлінетін тердің 
мөлшері сыртқы орта температурасына, атқарылатын жұмысқа, жыныс 
пен жасқа байланысты болады. Егер қандай да бір себепке байланысты 
тер бөліну тоқтайтын болса, бүйрекке түсетін жүктеме күрт артады. Зат 
алмасу артқанда, қарқынды дене жүктемесі және ыстық кезде тер көп 
бөлінеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   227




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет