А термин абай өлеңі (әдеб.) (1971-1981) Анықтамасы шағын көлемді поэзиялық шығарма Қолданыстағы баламалары абай өлеңі

18 
 
Термин 
авторитарлық мемлекет (заң) (2016) 
Анықтамасы 
мемлекеттік  билік  заңмен  анықталса  да  тікелей  халық 
мандатына ие болмайтын мемлекет 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторитарлық мемлекет 
Орысша 
авторитарное государство 
Ағылшынша 
authoritarian state 
Түрікше 
otoriter devlet (оторитер девлет) 
Қытайша 
独裁国家 (dúcái guójiā) 
 
Термин 
авторитарлық режім (заң) (2016) 
Анықтамасы 
жеке  адамның  не  болмаса  билеуші  олигархия  тарапынан 
жүзеге асырылатын мемлекеттік билік 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторитарлық режім 
Орысша 
авторитарный режим 
Ағылшынша 
authoritarian regime 
Түрікше 
otorite düzeyi (оторите дүзейи) 
Қытайша 
独裁政权 (dúcái zhèngquán) 
 
Термин 
авторландыру (ісқағаз.) (2006) 
Анықтамасы 
төлем картасымен операцияны жүзеге асыруға рұқсат алу 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторландыру 
Орысша 
авторизация 
Ағылшынша 
authorization 
Түрікше 
giriş yapmak (гирищ йапмак) 
Қытайша 
认可，审定 (rènkě, shěndìng) 
 
Термин 
авторландырылған көшірме  (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
автордың  оқыған,  түзеткен  және  қолы  қойылған 
туындысының авторлық түпнұсқасының көшірмесі 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторландырылған көшірме   
Орысша 
копия авторизованная 
Ағылшынша 
authorized copy 
Түрікше 
yetkili kopya (йеткили копия) 
Қытайша 
授权副本 (shòuquán fùběn) 
 
Термин 
авторлық (әдеб.) (1971-1981) 
Анықтамасы 
туындының немесе өнертабыстың авторға тиесілі болуы 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық 
Орысша 
авторство 
Ағылшынша 
authorship   
Түрікше 
yazarlık (иазарлык) 
Қытайша 
作者身份(zuòzhě shēnfèn) 
 

19 
 
Термин 
авторлық  аударма (лингв.) (2003) 
Анықтамасы 
автордың келісімімен жасалған және мақұлдаған аударма 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторландырылған  аударма,  автор  мақұлдаған  аударма 
авторлық  аударма 
Орысша 
авторизованный перевод 
Ағылшынша 
authorized translation 
Түрікше 
yetkili çeviri (иеткили чевири) 
Қытайша 
授权翻译 (shòuquán fānyì) 
 
Термин 
авторлық баяндау (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
әңгімешінің, жазушының оқиғаны өз атынан айтып беруі 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  баяндау 
Орысша 
авторское повествование 
Ағылшынша 
author’s narration 
Түрікше 
yazarın anlatımı (йазарын анлатымы) 
Қытайша 
版权旁白 (bǎnquán pángbái) 
 
 
Термин 
авторлық  дана (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
баспа  үйінен  авторға  (оның  мұрагеріне)  авторлық  шартқа 
сәйкес тегін ұсынылған кітаби басылымның данасы 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  дана 
Орысша 
авторский  экземпляр 
Ағылшынша 
author’s copy 
Түрікше 
yazarın adeti (йазарын адети) 
Қытайша 
作者的副本 (zuòzhě de fùběn) 
 
Термин 
авторлық келісім (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
автор мен тиісті пайдаланушы ұйым арасындағы келісім 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық келісім 
Орысша 
авторское соглашение 
Ағылшынша 
copyright agreement 
Түрікше 
telif hakkı anlaşması (телиф хаккы анлашмасы) 
Қытайша 
版权协议 (bǎnquán xiéyì) 
 
Термин 
авторлық куәлік (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
технологиялық  мақсаттарды  шешетін  әдістер  мен  қандай 
да 
бір 
құрылғыларды 
ойлап 
шығару 
құқығын 
куәландыратын құжат 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық куәлік 
Орысша 
авторское свидетельство 
Ағылшынша 
certificate of authorship 
Түрікше 
telif hakkı sertifikası (телиф хаккы сертификасы) 
Қытайша 
版权证书 (bǎnquán zhèngshū) 

20 
 
 
Термин 
авторлық куәлiк (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
өнертапқыштықты  куәландыратын құжат 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық куәлік, шығармашылық куәлік 
Орысша 
свидетельство авторское 
Ағылшынша 
copyright certificate 
Түрікше 
telif hakkı sertifikası (телиф хаккы сертификасы) 
Қытайша 
版权证书 (bǎnquán quán) 
 
Термин 
авторлық қадағалау (ісқағаз.) (2002) 
Анықтамасы 
жобалық  шешімдерді  орындау  кезінде  кемшіліктерді 
анықтайтын сапа бақылауының түрі 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық қадағалау 
Орысша 
авторский надзор 
Ағылшынша 
author’s supervision 
Түрікше 
yazarın denetimi (йазарын денетими) 
Қытайша 
作者的
监督 (zuòzhě de jiāndū) 
 
Термин 
авторлық  қаламақы  (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
ғылым,  әдебиет,  өнер  туындыларын  басып  шығару  үшін 
авторға төленетін сыйақы 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  қаламақы   
Орысша 
авторский   гонорар 
Ағылшынша 
auhor’s emoluments 
Түрікше 
telif (телиф) 
Қытайша 
作者稿
费 (zuòzhě gǎofèi) 
 
Термин 
авторлық  қолжазба (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
кез  келген  авторлық  түпнұсқа,  автор  баспаға  өткізетін 
шығарма данасы 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  қолжазба 
Орысша 
авторская  рукопись 
Ағылшынша 
auhor’s manuscript 
Түрікше 
yazarın el yazması (йазарын эль йазмасы) 
Қытайша 
作者的手稿 (zuòzhě de shǒugǎo) 
 
Термин 
авторлық  қолтаңба (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
өз қолымен жазылған авторлық қолжазба мәтін 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  қолтаңба   
Орысша 
авторский  автограф 
Ағылшынша 
auhor’s autograph 
Түрікше 
yazarın imzası (йазарын имзасы) 

21 
 
Қытайша 
作者
亲笔签名 (zuòzhě qīnbǐ qiānmíng) 
 
Термин 
авторлық құқықты шектеу(заң.)(2016) 
Анықтамасы 
 авторлық  құқық  туралы  әртүрлі  ұлттық  заңнамаларда 
немесе Берн конвенциясында қалыптастырылған, авторлық 
құқықпен  қорғалатын  туындыларды  құқық  иесінің 
лицензиясынсыз пайдалануға рұқсат берілетін рәсім 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық құқықты шектеу 
Орысша 
ограничение авторского права 
Ағылшынша  
copyright restriction  
Түрікше  
telif hakkı kısıtlaması (телиф хаккы кысытлама) 
Қытайша  
版权限制(bǎnquán xiànzhì) 
 
Термин 
авторлық  мәтін (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
кез келген жазып алынған сөз 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  мәтін 
Орысша 
авторский  текст 
Ағылшынша 
auhor’s text 
Түрікше 
yazarın metini (йазарын метини) 
Қытайша 
作者的文字 (zuòzhě de wénzì) 
 
Термин 
авторлық парақ  (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
автор  жасаған  немесе  аудармашы,  редактор  немесе 
корректор өңдеген әдеби туынды көлемінің сандық өлшем 
бірлігі 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық парақ, автор парағы 
Орысша 
лист авторский 
Ағылшынша 
author's list 
Түрікше 
yazarın listesi (йазарын листеси) 
Қытайша 
版权表 (bǎnquán quán) 
 
Термин 
авторлық право (1971-1981), авторлық құқық (2002) 
Анықтамасы 
азаматтық 
құқықтың 
мамандандырылған 
саласы, 
зияткерлік  меншік  ортасында  өкілеттіктер  мен  қарым-
қатынастарды бақылау 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторское право, авторлық құқық 
Орысша 
авторское право 
Ағылшынша 
copyright 
Түрікше 
telif hakkı (телиф хаккы) 
Қытайша 
版
权 (bǎnquán) 
 
Термин 
авторлық  презумпциясы (заң) (2016)  
Анықтамасы 
авторлық заңды түрде дәйекті болып танылатын норма 
Қолданыстағы 
авторлық презумпциясы, авторлықтың анық-

22 
 
баламалары 
қанықтығы 
Орысша 
презумпция авторства 
Ағылшынша 
presumption of authorship 
Түрікше 
yazarlar veritabanı (йазарлар веритабаны) 
Қытайша 
作者身份的推定 (zuòzhě shēnfèn de tuīdìng) 
 
Термин 
авторлық сипаттама (кітапхана.) (1971-1981) 
Анықтамасы 
автордың  шығарма туралы сипаттама 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық сипаттама 
Орысша 
описание под автором 
Ағылшынша  
author's entry 
Түрікше  
açıklama altında yazar (ачыклама алтында) 
Қытайша  
描述(miáoshù) 
 
Термин 
авторлық сыйақы (экон.) (2016) 
Анықтамасы 
автордың еңбегі үшін төленген сыйақы 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық сыйақы 
Орысша 
авторское вознаграждение 
Ағылшынша 
author's fee 
Түрікше 
yazar ücreti (йазар үджрети) 
Қытайша 
作者奖励 (zuòzhě jiǎnglì) 
 
Термин 
авторлық туынды (әдеб.) (2002) 
Анықтамасы 
шығармашылық 
қызметтің 
объективті 
нәтижелерін  
жасауға, пайдалануға байланысты құқықтық қатынастарды 
реттейтін азаматтық құқық институты 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық туынды  
 
Орысша 
авторское произведение 
Ағылшынша 
author’s work 
Түрікше 
yazarın özel çalışması (йазарын өзел чалышмасы) 
Қытайша 
作者的工作 (zuòzhě de gōngzuò) 
 
Термин 
авторлық  түпнұсқа (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
автор  баспаға  жарыққа  шығару  немесе  жариялау  үшін 
ұсынған шығарманың түпнұсқасы 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  түпнұсқа 
Орысша 
авторский  оригинал 
Ағылшынша 
auhor’s original 
Түрікше 
yazarın orijinali (йазарын орижинали) 
Қытайша 
作者的原
创 (zuòzhě de yuánchuàng) 
 
Термин 
авторлық  түсініктеме  (әдеб.) (2003) 
Анықтамасы 
басылым  аппараты  бөлігінің  рөлін  атқаратын  шығарма 
авторына тиесілі пікірлер                          

23 
 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық  түсініктеме   
Орысша 
авторский  комментарий 
Ағылшынша 
auhor’s commentary 
Түрікше 
yazarın yorumu (йазарын йоруму) 
Қытайша 
作者的
评论 (zuòzhě de pínglùn) 
 
Термин 
авторлық шарт (ісқағаз.) (2002) 
Анықтамасы 
автор  мен  белгілі  бір  тұлғаның  арасындағы  белгілі  бір 
шығарманы пайдалану туралы келісім 
Қолданыстағы 
баламалары 
авторлық шарт  
 
Орысша 
авторский договор 
Ағылшынша 
author’s agreement 
Түрікше 
yazarın sözleşmesi (йазарын сөзлешмеси) 
Қытайша 
版
权协议 (bǎnquán xiéyì) 
 
Термин 
автортанушылық сараптама (лингв.) (2016) 
Анықтамасы 
мәтінді оның авторын анықтау немесе автор туралы қандай 
да бір мәлімет алу 
Қолданыстағы 
баламалары 
автортанушылық 
сараптама, 
автортанымдық 
сараптама 
Орысша 
автороведческая экспертиза 
Ағылшынша 
expert examination 
Түрікше 
yazartanıtım incelemesi (йазартанытым инджелемеси) 
Қытайша 
专家检查 (zhuānjiā jiǎnchá) 
 
Термин 
автоэпиграмма (әдеб.)(2003) 
Анықтамасы 
кез келген бір адамды әжуа қылған немесе қоғам өміріндегі 
түйткілді  оқиғаларға  деген  пікірді  қамтыған  қысқа 
сатиралық өлең 
Қолданыстағы 
баламалары 
автоэпиграмма, автор эпиграммасы 
Орысша 
автоэпиграмма 
Ағылшынша 
authoepigram 
Түрікше 
otomatik nükte (отоматик нукте) 
Қытайша 
嘲讽短诗 (cháofěng duǎnshī) 
 
Термин 
авуар (экон.) (2006) 
Анықтамасы 
төлем төленетін және міндеттемелер өтелетін активтер 
Қолданыстағы 
баламалары 
авуар 
Орысша 
авуары 
Ағылшынша 
assets 
Түрікше 
işletmeler (ишлетмелер) holdingler (холдинглер) 
Қытайша 
头像 - 头像 (tóuxiàng – tóuxiàng) 
 
Термин 
авункулат (заң) (2016) 

24 
 
Анықтамасы 
нағашы ағасы мен жиендерінің арасындағы құқықтары мен 
міндеттерін белгілейтін салт-дәстүр 
Қолданыстағы 
баламалары 
авункулат, нағашы аға 
Орысша 
авункулат 
Ағылшынша 
avunculata 
Түрікше 
yakın ilişki (йакын илишки) 
Қытайша 
舅权 (jiù quán) 
 
Термин 
аға заң кеңесшісі (заң) (1998) 
Анықтамасы 
белгілі бір органдағы сыныптық шен 
 
Қолданыстағы 
баламалары 
аға заң кеңесшісі 
Орысша 
старший советник юстиции 
Ағылшынша 
senior counselor of justice 
Түрікше 
kıdemli danışman adalet (кыдемли данышман адалет) 
Қытайша 
司法高级顾问  (sīfǎ gāojí gùwèn) 
 
Термин 
ағарту дәуірі (филос.) (2005) 
Анықтамасы 
еуропалық мәдениет тарихындағы ғылыми, философиялық 
және қоғамдық ой-өрістердің дамуымен байланысты негізгі 
кезеңдердің бірі 
Қолданыстағы 
баламалары 
ағарту дәуірі, білім беру кезеңі 
Орысша 
эпоха просвещения 
Ағылшынша 
age of enlightenment 
Түрікше 
aydınlık çağ (айдынлык чағ) 
Қытайша 
启蒙时代 (qǐméng shídài) 
Термин 
ағартушы (пед.) (2015)  
Анықтамасы 
озық идеялар мен білімді, ағартушылықты таратушы, 
қоғам қайраткері 
Қолданыстағы 
баламалары 
ағартушы, білім таратушы 
Орысша 
просветитель 
Ағылшынша 
enlightener 
Түрікше 
eğitimci (еитимджи) 
Қытайша 
教育家 (jiàoyù jiā) 
 
Термин 
ағартушылық  реализм (әдеб.) (2003)  
Анықтамасы 
ағарту дәуірінде қалыптасқан реализмнің даму кезеңі 
Қолданыстағы 
баламалары 
ағартушылық  реализм, білім таратушы реализм 
Орысша 
просветительский  реализм 
Ағылшынша 
enlightenment realism 
Түрікше 
eğitim gerçekçilik (еитим герчекчилик) 
Қытайша 
教育
现实主义 (jiàoyù xiànshí zhǔyì) 

25 
 
 
Термин 
агглютинативті (жалғамалы) тілдер (лингв.) (1971-1981) 
Анықтамасы 
тілдер  типологиялық  немесе  морфологиялық  топтастыру 
принципін қолдану арқылы бөлінетін типі 
Қолданыстағы 
баламалары 
агглютинативті тілдер, жалғамалы тілдер 
Орысша 
агглютинативные (агглютинирующие) языки 
Ағылшынша 
agglutinative (agglutinating) languages 
Түрікше 
aglutinatif  (eklenmeli)  diller  (аглүтинатиф  (екленмели) 
диллер) 
Қытайша 
粘着语(nián zhuó yǔ) 
 
Термин 
агент (*) (2017) 
Анықтамасы 
белгілі  бір  мекеменің  не  ұйымның  түрлі  тапсырмаларын 
орындайтын арнайы дайындықтан өткен адам 
Қолданыстағы 
баламалары 
агент 
Орысша 
агент 
Ағылшынша 
agent 
Түрікше 
ajan (ажан) 
Қытайша 
代理人 (dàilǐ rén) 
 
Термин 
агент-банк (экон.) (2006) 
Анықтамасы 
басқа тұлғаның атынан іс жүргізуге уәкілетті банк 
Қолданыстағы 
баламалары 
агент-банк 
Орысша 
банк-агент 
Ағылшынша 
agent bank 
Түрікше 
ajan banka (ажан банка) 
Қытайша 
代理银行 (dàilǐ yínháng) 
 
 
Термин 
агенттік (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
мекеме,  кәсіпорын,  фирманың  белгілі  бір  аймақтағы  
істерін  жүргізетін  және  олардың  белгілі  бір  тапсырма 
көлемдерін орындайтын өкілдік мекеме 
Қолданыстағы 
баламалары 
агенттік 
Орысша 
агентство 
Ағылшынша 
agency 
Түрікше 
ajans (ажанс) 
Қытайша 
机构 (jīgòu) 
 
Термин 
агенттік келісім (ісқағаз.) (2016) 
Анықтамасы 
жеке немесе заңды тұлғамен принципал атынан және оның 
мүддесін  көздей  отырып,  белгілі  бір  міндеттерді  орындау 
жөніндегі шарттың түрі 
Қолданыстағы 
агенттік келісім