А. В. Луначарский жаңа адамды қалыптастырудың негізгі жағ
жүктеу/скачать 347 Kb.
|
Ұжым
- Бұл бет үшін навигация:
- Балалар ұжымының іс-әректін ұйымдастыру принциптері мен заңдары
- Параллельді әсер ету заңы
- Перспективті линиялар принципі
- Педагогикалық мақсатқа сәйкестілік принципі
- Тәрбие процесінің біртұтастық принципі целостности
- Жауапкершілікті байланыстылық принципі
| Ұжымның функциялары:
Ұйымдастырушы – балалар ұжымыөзінің қоғамдық пайдалы іс-әрекеттерін басқарудың субъектісіне айналады. Тәрбиелеуші – балалар ұжымы белгілі бір идеялық- адамгершілік көзқарастарды ұстанушы және оларды таратушы болып табылады. Ынталандырушы – балалар ұжымы барлық қоғамдық пайдалы істердің адамгершілік стимулдарының қалыптасуына ықпал етеді, ұжым мүшелерінің тәлім-тәртібін реттейді, олардың өзара байланыстырады. Балалар ұжымының іс-әректін ұйымдастыру принциптері мен заңдары: -Ұжымның даму (қозғалыс) заңы - «Еркін адамзат ұжымының даму формасы – алға қарай жылжу, ал өлу формасы – тоқтау», - деп көрсеткендей ұжым үнемі алға қарай жылжу үстінде болуы керек. Белгіл бір мақсаттарға жеткен ұжым өз дамуында осы жерден тоқтап қалса, ол баолашақтан қол үзгені болып табылады. - Параллельді әсер ету заңы - педагог тұлғаға ұжым арқылы әсер етеді, себебі ұжым өзінің әрбір мүшесі үшін жауап береді, ал әрбір мүше ұжым үшін жауап береді. Бұл фактордың іске асуның бір факторы – қоғамдық пікір, ол әсер теу құралы немесе «бұзу» құралы болуы мүмкін - Перспективті линиялар принципі - суть этого принципа по словам А.С.Макаренконың айтуы бойынша бұл принциптің мәні - «жаңа перспективалар құрастырылады, бұрын қолданылған принциптерді пайдаланылады, құнды принциптер ойлап табылады». Педагог ұжымның әрбір мүшесін және ұжымды белгілі бір мақсатарға тарта алуы тиіс, оны орындау үшін еңбектену, күш салу қажет, ол өз кезегінде қанағаттанушылық, рахаттану сезімін тудыруы қажет. - Педагогикалық мақсатқа сәйкестілік принципі – ұжымның өмірі, іс-әректі, қарым-қатынасының мазмұнын таңдау тәрбиенің мақсаты мен міндетеріне негізделуі тиіс. - Тәрбие процесінің біртұтастық принципі целостности – «Адам жеке бөліктермен тәрбиеленбейді, ол біртұтастықта қалыптасады...».- деп жазады А.С.Макаренко. Сондықтан үйлесімді ұйымдастырылған барлық құралдар жүйесі ғана толық тұлға қалыптастырады. - Жауапкершілікті байланыстылық принципі – ұжымда дұрыс қарым-қатынас стилі мен тонын ұйымдастырумен байланысты принцип. - Белсенді мақсатқа бағыттылық принципі– А.С.Макаренко даму перспективаларының мақсатына жету үшін «біз мақсатқа белсенді ұмтылуымыз керек. Тәрбие жұмысының барысында шешімді және белсенді күш қажет.» ,- деп көрсетеді. Ұжымның дамуы принциптер мен заңдарды дұрыс пайдалануға байланысты. Ұжым өзінің дамуында үш кезеңді өткізеді. Ұжымның даму кезеңдерін айқындаған А.С.Макаренко. Ол балалар ұжымы дамуының мақсатына, іс-әрекетінің мазмұнына, тәртібіне, балалардың ара-қатынасы тәуелділігіне байланысты ажыратты.
Төмендегі сызбада ұжым дамуының кезеңдері көрсетілген:
Бұл кезеңде ұжым іс-әрекетінде белсеңді, ынталы, оқушыларға сүйену керек. Ұжым өміріне мұндай тәсіл сынып белсенді жұмыс істейтін оқушылар тобын кебейтуге және балалар мен мұғалімдердің жұмысты бірлесіп істеуіне әсер етуі мүмкін. Бұл кезең аяқталу үшін мына мәселелерді еске алған жөн: · ұжымды нығайтуға бағытталған мақсаттарды анықтау; · ұжым іс-әрекетінің дамуы; · жеке адам арасындағы қарым-қатынас іскерлік және
· барлық ұжым мүшелері қолдайтын белсенділер тобының бөлінуі. Бұл кезеңде мұғалімнің негізгі қызметі - оқушылардың ұжымдық іс-әрекетін ұйымдастыру, оларды әр түрлі іс-әрекеттеріне қатыстыру, ұжымды балаға педагогикалық ықпал жасайтын құралға айналдыру.А.С.Макаренко ұжымды нығайту үшін тәрбие жұмысын барлық ұжымды тәрбиелеуден бастау қажет дейді. Екінші кезеңде ұжым өзін-өзі басқаруға, яғни сынып жетекшісінің ұйымдастырушылық қызметінен тұрақты ұжым органдарына көшеді. Сондықтан бұл кезеңде белсенді топпен жұмыс істеудің маңызы зор. Мысалы, жұмысты бірігіп жоспарлау, әр түрлі оқу, қоғамдық еңбек тапсырмаларын орындау, әрбір ұжым мүшелеріне көмектесу, іс-әрекеттерін бақылау т.б. Мұғалімнің қызметі - коммуникативті, яғни балалармен байланыс жасау, ұжымның өмірі үшін оқушылардың ынтасын қуаттау, жалпы міндеттерді орындауда барлық оқушылардың күш-қуатын нығайту.Ұжымның бұл даму кезеңіндс тұлғаға талап қою ұжым арқылы жүзегс асырылады. Үшінші кезең - бұдан былай белсенді топтың және ұжым (сынып) іс-ерекетінің дамуымен сипатталады, онда қоғамдық өмірдегі деректерді, құбылыстарды бағалауда ұжымдық пікір пайдаланылады. Бұл саты ұжымның өрлеу кезеңі. Ұжым өмірінде, оқушылар арасында жалпы істі бірлесіп орындаудың арқасында ұжымдык, гуманистік қатынастар дамиды, демек, ұжымда тілектестік, бір-біріне ілтипатты болу, жолдас-тарының қуанышына, мұқтаждығына үн қатуға дайын тұру, мінез-құлық нормасын сақтау, нормаға бағыну сияқты болымды қасиеттер пайда болады. Ұжымның дамуның негізігі жағдайларына жатады: педагогикалық талаптар, ұжымдағы қоғамдық пікір, перспективті алға жылжушылықты ұйымдастыру, өзін-өзі басқаруды ұйымдасытыру, дәстүрлер. жүктеу/скачать 347 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|