«Абай» операсының 6 – бөліміндегі декоративті қолданбалы өнердің синкреттілігі
Көрпе — матаның арасына мақта немесе жүн салып тіккен жамылғы әрі төсеніш; астары жай матадан, тысы асыл матадан тігіледі. Ол жамылғы көрпе
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
Абай операсы
- Бұл бет үшін навигация:
- Жамылғы көрпенің
| Көрпе — матаның арасына мақта немесе жүн салып тіккен жамылғы әрі төсеніш; астары жай матадан, тысы асыл матадан тігіледі. Ол жамылғы көрпе және төсек (төсеніш) көрпе болып бөлінеді. Жамылғы көрпенің бір кісілік, екі кісілік түрлері болады, ұзындығы кісінің бойына лайық жасалады. "Құрақ","бесік" және "орауыш" көрпе деген түрлері бар. Ол жамылғы көрпе және төсек (төсеніш) көрпе болып бөлінеді. Көрпенің астары жай матадан, тысы асыл матадан тігіледі. Жамылуға арналған көрпе бір кісілік, екі кісілік болады. Төсек көрпенің сыртқы астарын мат ал ардың қиығынан құрап тіксе, оны «Құрақ көрпе» дейді. Жамылғы көрпенің ұзындығы кісінің бойына лайық жасалады. Баланың бесігіне жабатын көрпеше «Бесік көрпе», бала орауға арналған көрпені «Орауыш көрпе» дейді. Бұлардың ұзындығы және ені бесіктің бас-аяғына, баланы орауға кең-мол жететіндей болу керек.
Енді, кейіпкерлер үстіндегі киімдеріне назар аударсақ Кей деректерге сүйенетін болсақ Абайдың кімге деген талғамы өте жоғары болған. Киім үлгілерін өзі таңдаған, өз қалауымен тіктірген. Әр баратын жеріне киім үлгісі де сай келетін. Айдардың тойында Абайдың үстінен ақ матадан тігілген шапан көріп тұрмыз. Бұл оның Айдарға деген, пейілінің ақтығын, көңілін ақтығын, тазалығын білдіргені. Шапан — қазақтын ежелгі әрі кәделі киімі. Ол Қазақстан мен Орта Азия халықтарының ұлттық киімі болып табылады. Оны қалың матадан арасына жүн, мақта салып, астарлан немесе қос астарлан сырып тігеді. Ол негізінен тік жағалы, ішінара қайырма жағалы да болады. Шапан: сырмалы шалан, қаптал шапан, қималы шапан деп бөлінеді. Қыз-келіншектерге арналған қималы шапанды түрлі-түсті масатыдай тігіп, жаға-жеңіне, етегі мен екі өңіріне зер ұстайды. Түйме орнына асыл тастар орнатылған күміс қапсырма (ілгек) тағады. Қазіргі кезде түрлі-түсті масатыдай екі өңірі мен жеңі кестеленген немесе зер ұсталған жадағай (арасына жүн, мақта салмай) шан айдар тігіліп сатылады. Қазақ халқының арасында сыйлы адамдарға сыйлық ретінде шапан кигізу дәстүрі кең тараған. жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|