Абдуллаев Наурыз Атымтаевич педагогикалық артистизм негізінде мұҒалімнің ҚҰзыреттілігін қалыптастыру 7М01110- педагогика және психология білім бағдарламасы

67 
дұрыс.
 
Оқытудың екінші сатысында педагогикалық шынайылық, соның ішінде 
педагогикалық іс-әрекетке бейімделген театралды педагогика саласынан түрлі 
жаттығулар меңгеріледі; жұмыста меңгерілген білім, білік, дағдыны қолдану 
әдістемелеріне үйрету жүреді; педагогқа қажетті коммуникативті және әртістік 
сапалар дамиды. Мектеп өмірінің шынайылығын шартты түрде практикада 
жүзеге асыру өзін педагогикалық шайылықта сезінуіне мүмкіндік береді. 
Үйретудің үшінші этапында іс-әрекет шығармашылық сипатта жүреді. 
Тапсырманы ала отырып, оны шешудің үдерісін ситуацияда қажетті деген 
артистизм элементтері мен импровизацияны қолданып, ұқыпты жоспарлау 
қажет. Педагогикалық артистизм рухани дүниесі бай, интеллигентті, ішкі 
энергиясы көп мұғалімде қалыптасады, өйткені педагог актерге қарағанда өзін 
«ойнайды».
Әртістілікті дамыту бойынша ұсыныстар: 
1.
Көп тілдесіңіз.
Егер сізге өтінішпен келсе, әңгімені белсенді түрде 
қостаңыз. Әңгімені өзіңіз бастаңыз. Өзіңізді максималды контактқа түсіруге 
күштеңіз.
 
2.
Бейтаныс адамдары көп ұжымға
енсеңіз, бірнеше минут өзіңізде 
назарды ұстап тұруға тырысыңыз (маңызды ақпарат, сәнді киім немесе 
экстравагантты мәнер есепке жатпайды).
 
3.
Өзіңіз үшін әртістік адамды анықтап
(арнайы әртістік білімсіз), оны 
әртістік адам ретінде қабылдауға әкелген әдістерді аңғарыңыз.
 
4.
Қуанышты көңіл-күйде болсаңыз
, сізбен әңгімелесуші адамға сіздің 
жайсыз көңіліңізді байқатуға тырысыңыз. Ал жайсыз көңіл-күйде болсаңыз, 
оны байқатпауға тырысыңыз.
 
5.
Белгілі-бір күрделі эмоцияны таңдап
(саналы емес қуаныш, ішкі 
мазасыздық), таныс адамыңызбен сол күйде әңгімелесуге тырысып көріңіз. 
Содан соң әңгімелесушіден қандай күйде болғаныңызды анықтап, сұраңыз.
 
6.
Өзіңізді балалық күйді, бастаманы тәрбиелеңіз.
Бала болу неге 
ұқсайтынын еске түсіріңіз. Күніне 3 рет себепсіз күліңіз. Орталық алаңға 
шығуды үнемдеңіз және бұқараны көңілдетуге тырысыңыз.
 
7.
Түрлі рөлдерді ойнаңыз.
Түрлі адамдарды, таныстарыңызды, 
достарыңызды бейнелеңіз. Оларды бет келбетін көшіруге, мимикасы мен 
интонацияларына еліктеуді үйреніңіз.
 
8.
Кенеттен өзгеруге үйреніңіз
. Дұрыс рухани реттелгіш сізге шабыттану, 
күш, батылдық сыйлайды. Қысымсыз өмір сүріңіз, уақытылы босаңсуды 
ұмытпаңыз.
 
9.
Өз бетіңізді бақылаңыз
. Негізгі келбет–адамға жақсылық сыйлау мен 
күлімдеуге дайын болыңыз. 
10.
Өзіңізді сүюге рұқсат етіңіз, өзіңізді барлық минус, плюсыңызбен 
қабылдаңыз. Өзіңіздің позитивті және сабырлы, күшті бейнеңізды 
қалыптастырыңыз. 
11.
Физикалық белгілеріңізді дамытыңыз. Денеңізді тік ұстаңыз. 
Иілгіштік пен қозғалыс координациясын дамытыңыз. Бетке арналған 
гимнастикасы қолдану қажет: ерін, бет, қабақ және т.б. қозғалысын 
дайындаңыз. 

68 
12.
Кейде холерик болып көріңіз, барлығына импульсивті әрі тез жауап 
қайтарыңыз. Әдемі сөйлеуге үйреніңіз. 
13.
Киім-кешегіңізге сыни түрде қараңыз (қанық түсті, сәнді киімдер бар 
ма?). Киім мен жүріс-тұрысыңызда белгілі-бір өзіңізге жарасымды стильді 
таңдаңыз. 
14.
Аутотренингпен айналысу қажет. Эмоция стихиясына қарсы 
тұрмаңыз, керісінше, өзіңіздің көңіл-күйіңізді басқаруға үйрену керек. 
15.
Өзгелерге 
ұқсамайтыңызға 
қуаныңыз. 
Өзіңізді 
басқалармен 
салыстырмаңыз, керісінше, өз индивидуалдылығыңыздан ляззат алыңыз. 
16.
Телесұхбаттасуға қатысыңыз. Досыңызға сендіріп, өтірік айтыңыз, 
содан соң шындықты ашыңыз. Қалжыңмен жауап беруге тырысыңыз. Мысалы, 
сізге театрға баруға шақырса, қатал түрмен: «Бұны жан-жақты ойластыру 
қажет. Ертең келіңіз»-деп, жауап беріңіз. Бұл кішігірім актерлік сізге жағдайды 
басқаруға және жауап алдында ойлануға мүмкіндік береді. 
17.
Қоғамдық көлікте адамды бақылап қараңыз. Егер ол адам сізді байқап 
қалса, онда сіздің көзқарасыңыз деликатты емес. Бұл жаттығуды үнемі қайталап 
тұру қажет. 
18.
Қысымды жағдайда қалжыңдауға үйреніңіз. Мысалы, қоғамдық 
көлікте біреу аяғыңызды басып кетсе, күлімдеп былай айтыңыз: «Автобусты 
кішкентай етіп жасайтын болған ба?». Егер дұрыс тонды таңдасаңыз, ол 
қалжыңды дұрыс түсінеді. 
19.
Егер сіз жақтырмайтын адам болса, онда оны жақын досыңыз ретінде 
қабылдауға тырысыңыз. 
«Артистизмді меңгеруге болады ма?» деген сұрақ туындайды. Әрине, 
бірнеше жаттығулар арқасында үйрену мүмкін емес. Бірақ педагогикалық 
артистизмді дамыту, оның көріністерін ынталандыру қажет. Егер педагогтар 
кішкене болсын әртістік шеберлік болмаса, шығармашылық іс-әрекет етпесе, ол 
міндеттерін дұрыс атқара алмайды. Бұл қасиетті дамыту үшін оған сәйкес ішкі 
және сыртқы шарттар–артистизм көріністерін қалыптастыру мақсатында 
жағымды атмосфера болуы керек. Педагогикалық артистизмге бөлек дағдылар 
мен әдістермен емес, логикалық бір-бірімен байланысқан жүйемен үйрету 
қажет [55].

жүктеу/скачать 1,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: