Адам ж?не м?дениет М?дениет адамны? ?з ?олымен, а?ыл-ойымен жаса?андары ж?не жасап жат?андарыны? б?рін т?гел ?амтиды. Жай ?ана сауат ашудан ж?не тазалы? ережелерін са?таудан бастап, ?мірді? ас?ан ?лгілі шы
жүктеу/скачать 3,5 Kb.
|
тапсырма 1 (2)
|
Адам ж?не м?дениет М?дениет – адамны? ?з ?олымен, а?ыл-ойымен жаса?андары ж?не жасап жат?андарыны? б?рін т?гел ?амтиды. Жай ?ана сауат ашудан ж?не тазалы? ережелерін са?таудан бастап, ?мірді? ас?ан ?лгілі шы?армаларын жаса?ан?а дейінгі ??ымды ?амтып жат?ан – м?дениет саласыны? ?рісі ке?. М?дениет – тарихи ??былыс. Оны? д?режесі мен сипаты ?о?амды? ?мірді? жа?дайларына байланысты ?згеріп отырады. Тарихи д?уірлерді? алмасуы м?дениетті? мазм?ны мен формаларына с?зсіз тере? ?згерістер енгізеді. М?дениетті т?л?алы? сипатта ?арастыр?анда, бірнеше елеулі т?сініктерге то?тала кету ?ажет, оларды? ішіндегі ма?ыздылары: • м?дени ?рекет, • м?дени орта, • м?дени игіліктер мен ?ажеттіліктер ж?не • м?дени ?йымдар мен ?жымдар. Б?ларды? арасында е? т?бегейлісі — м?дени ?рекет. ?рекеттену — жалпы адам мен ?о?амны? ?мір с?ру т?сілі, тіршілікті? тірегі. М?дени ?рекет деп, ?детте, м?дениет игіліктерін ?ндіруге, тарату?а, т?тыну?а ба?ыттал?ан ма?сат?а с?йкес ?леуметтік іс-?имылдарды атайды. М?дени игіліктерді толассыз жасау н?тижесінде адам ?зіні? де м?дени де?гейін к?тереді. Осы ?рекетті? ?айнары, т?пкі ?оз?аушы к?ші ретінде ?ылым адамны? талап-м??таждарын, м?дени ?ажеттіліктерді б?ліп ?арастырады. Осыларды? ?атарына біз мынандай адамды? ?ажеттіліктерді жат?ызамыз: ?мірді? м?ні мен ма?ынасын іздеу, ?мірден ?з орнын табу?а ?мтылу, шы?армашылы??а талпыныс, альтруизм, гумандылы? ж?не та?ы бас?алары. М?дени орта ??ымы м?дениетті? коммуникациялы? (?атынасты?) таби?атымен ты?ыз байланысты. М?дени орта затты?-материалды?, ?леуметтік ?йымдар мен ?жымдардан, рухани ?ызмет орындарынан т?рады. Олар?а техника мен ??рал-жабды?тарды? даму де?гейі, т?рмысты? м?дени д?режесі, адамдарды? білімділігі, к?сіптік шеберлігі, рухани м?дениетті са?тау ж?не насихаттау ?йымдары (м?ра?аттар, м?ражайлар, кітапханалар, клубтар ж?не та?ы бас?алар) жатады. ?айсыбір ?лтты? м?дениетті алса? та, онда?ы салт-д?ст?рлер ж?йесіне бірден назарымыз ауады. Белгілі философ Иоганн Готфрид Гердер : «Салт-д?ст?р, тіл мен м?дениет бастауларыны? анасы» - деген . М?дениет ?зіні? ке? ма?ынасында бір ?рпа?ты? келесі ?рпа??а жолда?ан ?мір с?ру т?сілі бол?анды?тан, осы жал?асты?ты, м?рагерлікті ж?зеге асыратын салт-д?ст?рлер ж?йесі м?дениет ?зегін ??растырады. ?сіресе, жазу-сызу болма?ан ерте заманда м?дениет ырымдар мен с?уегейлікке, . сенім-нанымдар?а, д?ст?рлі т?сініктерге иек арт?ан. Ал салт-д?ст?рлерге ??зыхан А?панбет мынандай ба?а береді: «Олар — тере? философиялы? ойды?, ?асырлар бойы жина?тал?ан т?жірибені? с?рыптал?ан т?жырымы, негізгі н?рі, ?ыс?а да к?ркем бейнесі». . ?асырлар бойы к?нделікті іс-т?жірибе негізінде с?рыптал?ан жазу-сызу мен азаматты? ?о?ам ?лі жо? кезде ?алыптас?ан салт-д?ст?рлер мен ?дет-??рыптар м?дени мирас?орлы?ты? жал?ыз м?мкіндігі болды. Ескі ырымдар мен ?дет-??рыптардан наданды?, анайылы?ты емес, ?азіргі ?лтты? м?дениеттерді? архетипін а??ар?ан ж?н. Кез келген ?лтты? м?дениетті? негізі мен ділін, онда?ы адамгершілік ?асиеттер мен д?ниетанымды ??ыну ?шін м?дениетті? та?ы бір т?п-тамыры дінге ж?гіну ?ажет. Тоталитарлы? ж?йе ?лтты? м?дениеттерді ??рту ма?сатында, дінді «апиын» деген марксизм ?а?идасын басшылы??а алып, еш?андай ?асиетті тірліктері жо?, шола? белсенді м??г?рттерді т?рбиелеуге тырысты. Ал шынды?ында діни Ренессанс м?дени дамуда орасан зор роль ат?арды. Дінге дейінгі д?ниетаным ретіндегі мифте таби?ат ?асиетті к?штерге баланса, ?лтты? немесе д?ниеж?зілік діндерде адам мен ?о?амны? ??діреттілігіне басты назар аударылады. Осыны? н?тижесінде ?ркениет ?алыптасады. Жалпы ал?анда, дінтанусыз м?дениеттану жо?. жүктеу/скачать 3,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|