Жеке адамның өмірі де уақыт шеңберіне бағынады – он екі жылдық тізбек. Әр адамда 12 жылдан кейін мүшелі жас пайда болады. Бұл өтпелі кезең, жеке жағдайлардың тұрақсыздығымен, денсаулығының нашарлауымен, психологиялық және әлеуметтік қиындықтармен бірге жүреді. Бұл 13-ші, 25-ші, 37-ші, 49-шы, 61-ші, 73-ші және т.б. ерекше назар аударуды, ұқыптылықты, сақтықты қажет ететін өмір жылдары.
Мүшелі жас адам ағзасы мен психикасын тепе-теңдік күйінен уақытша шығаратын адамның гормондық жүйесін қайта құрудың қазіргі заманғы медицинадағы белгілі кезеңдерімен сәйкес келеді. 13 жыл – жыныстық жетілу кезеңі, 25 жыл – өсу гормонын өндіруді тоқтату, физикалық жастықтың аяқталуы, 37 жыл – психологиялық дағдарыстардың белгілі кезеңі, сондықтан бұл кезеңді американдық ғалымдар "адам өмірінің көлеңкелі белгісі" деп атады, 49 жыл-көбею функциясын өшіру. Бір мушельден екіншісіне ауысу күрт өзгеріс, Өмірдің қауіпті сәті, адам әсіресе аурулар мен барлық бақытсыздықтардан қорғансыз болған кезде пайда болды. Мұндай ауысулар мифологиялық тұрғыдан бір сапада өлім және жаңасында туылу деп түсінілді.
Ежелгі қазақтар жыл санағын жүргізіп, жұлдызды аспанды зерттеді. Күмбезі жылдың көп бөлігінде ашық тұрған көшпендінің киіз үйі ғарышпен қарым-қатынас жасауға өте ыңғайлы өзіндік планетарий қызметін атқарды.
Үй тапсырмасы: Үлкендерді құрметтеу мен кішіге қамқорлық жасаудың ұлттық дәстүрлері
