|
ОӘК 042-18-14.1. 10 / 02-2013
|
№ 1 баспа
|
беттің –і
|
СЕМЕЙ қаласының Шәкәрім атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
СМК 3 деңгейлі құжат
|
ОӘК
|
ПОӘК 042-18-14.1. 10 / 01-2013
|
«Аэроғарыштық түсіру әдістері» пәнінен студентке арналған оқу-әдістемелік жинағы
|
№ 1 баспа
|
АЭРОҒАРЫШТЫҚ ТҮСІРУ ӘДІСТЕРІ
пәні бойынша
СТУДЕНТКЕ АРНАЛҒАН ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
5В071100 Геодезия және картография
мамандығына арналған
Семей 2013
Алғы сөз
1. ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырған –Тлебалдина А.Х. Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті, «Геодезия және құрылыс» кафедрасының аға оқытушысы
«___» _____2013 ж. № __
2. ТАЛҚЫЛАНҒАН
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің «Геодезия және құрылыс» кафедрасының отырысында
Хаттама «_02_» __09___ 2013 жылғы, № _1_
Каф. меңгерушісі ____________ Күдеринова Н.А.
3. МАҚҰЛДАНҒАН
«Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар» факультетінің оқу-әдістемелік бюросы отырысында
Хаттама «_11_» __09___ 2013 жылғы, № _1_
Төрайым ____________ Бекбаева Р.С.
4. БЕКІТІЛГЕН
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында келісіліп, баспаға ұсынылды
Хаттама «_18_» __09___ 2013 жылғы, № _1_
ОӘК төрайымы________________Искакова Г.К.
МАЗМҰНЫ
1
|
Жалпы ережелер
|
|
2
|
Студент үшін әдістемелік нұсқаулар
|
|
3
|
Курстың саясаты
|
|
4
|
Баға қою саясаты.
|
|
5
|
Пән бойынша жұмыс бағдарламасының мазмұны және сабақ түрі бойынша сағат санын бөлу
|
|
6
|
СОӨЖ және СӨЖ тақырыптары
|
|
7
|
Пән бойынша оқу процессінің календарлық графигі
|
|
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
Оқытушы және пән туралы мәліметтер:
Оқытушының фамилиясы, аты-жөні – Тлебалдина Айым Хауановна
Кафедра – Геодезия және құрылыс;
Байланыс ақпараты – тел: 35-84-38 № 1 оқу корпусы Кабинет № 1003
Сабақты өткізетін орын – № 1005, 1004 аудиториялар және т.б.
Пәннің аты – «Аэроғарыштық түсіру әдістері»
Кредиттер саны – 3
1.2 Оқу жоспарынан үзінді
Кесте 1
Курс
|
Семестр
|
Кредит саны
|
ЛК (сағ.)
|
ЗС (сағ.)
|
СӨЖЖ (сағ.)
|
Білімін бағалау
(сағ.)
|
Қорытынды бақылау түрі
|
3
|
6
|
3
|
15
|
30
|
22,5
|
135
|
Емтихан
|
1.3 Курстың сипаттамасы:
«Аэроғарыштық түсіру әдістері» пәні «Аэрофототүсіріс» курсының логикалық жалғасы болып саналады. Бұл ғылыми және тәжірибелік геодезиялық міндеттер мен тапсырмаларды шешу үшін Жердің қашықтықта зондирлеуіңің жаңа әдістерін оқытатын пән.
1.4 Пәннiң мақсаты
студенттер Жерді қашықтықта зондирлеудің жаңа әдістерін теориялық және тәжірибелік негізде қарастырып, тиімділігін біледі.
қашықтықты зондирлеудің нәтижелері бойынша практикалық дағдыларды үйрену.
1.5 Курстың міндеттері:
Қашықтықта зондирлеудің әдістерін оқыту;
Әр түрлі аэро- және ғарыштық түсірістерді оқыту;
Түсіріс материалдары бойынша мониторинг жасау;
1.6 Курсты бiткен соң студент бiлуi қажет:
Арақашықты зондирлеудің материалдарын картографияда қолдана алу;
Аэро- және ғарыштық түсіріс материалдарын қолданып геодезиялық аспап-құралдармен жұмыс жасай білуді.
1.7 Пререквизиттер:
Аэрофотогеодезия
Фотограмметрия
Математика
Картография
Физика
1.8 Постреквизиттер:
Пәнді оқуға арналған әдістемелік құралдар
Пәнді оқыту бойынша жасалатын әдістемелік нұсқаулықтар студент осыны оқу арқылы, пәнді игеру үрдісін өзі жетілдіре алуы керек. Нұсқаулықты әзірлеу барысында берілетін материалдардың жартысын студент өзі игеріп, әзірленуі керектігі ескерілуі қажет. Әдістемелік нұсқаулықта мынадай мәліметтер болуы керек:
пәнді оқуға кететін уақытты ұйымдастыру мен жоспарлауға кеңес беру;
пәнді оқу сценариін жазу немесес студенттің осы пәнді игеру барысындағы іс-әрекеті;
ОӘК материалдарын пайдалануға нұсқау;
әдебиетпен жұмыс жасауға нұсқау;
емтиханға әзірлік жасауға кеңес беру.
Пәнді оқыту үш түрлі формада жүргізіледі – лекция, оқытушы көмегімен студенттің аудиториядағы өздік жұмысы және студенттің өздік жұмысы. Ең маңыздысы лекция болып табылады, себебі мұнда: пәннің күрделі тақырыптары ашылып, зертханалық тәжірибені анықтайды, белгілі бір эксперименттердің жүргізілу барысы көрсетіледі, қорытынды шығарылады. Ал студенттер өз күшімен түсініп, оқи алатын тақырыптар ОСӨЖ және СӨЖ түрінде беріледі.
3 Курстың форматы мен саясаты
Курстың саясаты:
лекция және зертханалық сабақтарға кешікпей келу, сабақ кезінде ұялы телефонды өшіріп қою;
себепсіз сабақты босатпау, ауырып қалған жағдайда анықтама қағазын әкелу;
босатылған сабақтарды оқытушы белгілеген уақытта қайта тапсыру керек, тапсырмаған жағдайда қорытынды баға төмендетіледі;
оқу процесіне белсенді қатысу, оқу материалдарына қызығушылық таныту;
ОСӨЖ және СӨЖ жұмыстарын уақытында және өз-өзімен орындау;
тәртіпті, ұқыпты және жауапкершілігі бар болуы;
спорттық киіммен сабаққа кірмеу.
4 Баға қою саясаты
Студенттердің үлгерімін бақылау ағымдық, аралық және қорытынды бағалаумен есептеледі. Бағалау қолданыстағы «Студенттердің білімін рентингілік бағалау туралы қаулы» бойынша іске асады. Қорытынды бақылауда емтихан алынады, ол тест немесе бақылау сұрақтары ретінде ауызша алынады. Қорытынды балл әрбір сабаққа қатысу, рефераттарды қорғау, сондай-ақ емтихан тапсыру нәтижесінде қойылады. Баға курс бойынша қойылып, ағымдық, аралық және қорытынды бақылау қорытындысынан шығарылады.
Пән қорытындысын бақылау 300 баллдық шкала бойынша қойылады.
Рейтингті есептеу:
• Сабаққа қатысу жалпы 30 балл;
Тесттік бақылау, дәріс сабаққа дайындық.
Графикпен жұмыс істеу
Бақылау жұмыстарын жүргізу, жоспар бойынша СОӨЖ өткізу
Есептік графикалық жұмыс,
Үй жұмысы,
Графикалық үй жұмыстарын орындау, жоспар бойынша СӨЖ өткізу
Әртүрлі жұмыс түрлерін бағалау критериі
Р/С
|
Апта
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
1
|
Бақылау түрі
|
Бақылау бойынша балдарды бөлу
|
1.1
|
ТБ
|
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
|
1.2
|
ЕГЖ
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
1.3
|
ҮЖ
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
1.4
|
ГЖ
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
1.5
|
ҮЖ
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
1.6
|
СОӨЖ
|
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
10
|
|
1.7
|
СӨЖ
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
5
|
|
2
|
Барлық балл
|
|
45
|
45
|
45
|
45
|
45
|
45
|
|
45
|
45
|
45
|
45
|
45
|
45
|
|
3
|
Жалпы балл
|
270
|
270
|
Белгісі
|
ТБ – тесттік бақылау, ГЖ – графикалық жұмыс, ЕГЖ – есептік графикалық жұмыс, ҮЖ – үй жұмысы;
|
5 ОҚЫТУШЫНЫҢ ПӘН БОЙЫНША ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
Сабақ түрі бойынша сағат санын бөлу
Кесте 2
№
|
Тақырыптардың аты мен қысқаша мазмұны
|
Сағат саны
|
ДС
|
ЗС
|
ТС
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
1
|
Кіріспе. Аэроғарыштық түсіріс әдістері – басқа пәндермен байланысы. Аэроғарыштық әдістердің қолданылуының негізі. Сурет –ақпарат негізі. Суреттерді алудың физикалық негізі мен табиғи жағдайлары. Табиғи объектілердің спектральды шағылысу мүмкіншіліктері. Шағылысқан сәулелерді тіркеу.
|
2
|
1
|
-
|
|
-
|
2
|
Түсіріс жүйелерінің классификациясы. Суреттерді алудың техникалық құрылғылары. Түсіріс аппаратурасы: ғарыштық ұшу аппараттары, ұшақтар және т.б., түсіріс түрлері –ғарыштық, аэрофототүсіріс. Жердің табиғи ресурстарын зерттеп, қоршаған ортаны бақылайтын аэроғарыштық жүйелер.
|
2
|
1
|
|
4
|
|
3
|
Ғарыштық аппараттардың ұшу параметрлері.
Ғарыштық ұшу аппараттарының орбита элементтері, олардың түрлері. Жерді арақашықтық зондирлейтін ғарыштық аппараттардың ұшудағы баллистикалық жағдайларының ерекшеліктері. Табиғи ресурстарды зерттейтін ғарыштық программалар. Программалар: LANDSAT, SPOT, IRS и РЕСУРС . Программалар туралы жалпы мәліметтер.
|
2
|
1
|
|
|
|
4
|
Жерді арақашықтық зондирлеуді оқыту әдісі мен объектісі, Жерді арақашықтық зондирлеудің қолдану саласы, даму тарихы. Жерді арақашықтық барлау материалдарын қолдану.
Жерді арақашықтық барлайтын ғарыштық аппараттың орбита элементтері мен ұшу параметрлерін есептеу.
|
2
|
1
|
|
2
|
|
5
|
Суреттердің геометриялық қасиеті және оларды фотометрлік өңдеу. Аэроғарыштық суреттердің масштабтары. Жалқы түсіріс суреті бойынша өлшемдерді анықтау. Стереофотограмметриялық өлшемдерде жұп суреттер бойынша биіктіктерді анықтау. Суреттерді трансформирлеу. Дешифрленген суреттердің қасиеттері. Суреттердің сапасы.
|
2
|
1
|
|
2
|
|
6
|
Суреттерді компьютерде өңдеу. Интегралданған ГАЖ жалпы құрылымы. Арақашықтық барлау ақпаратын ГАЖ-ға енгізу, кеңістіктегі жабыстыру, классификациялау, модельдеу, және шығу ақпаратын алуда қолдану.
|
2
|
1
|
|
|
|
7
|
Суреттерді сандық түрге ауыстыру. Рельефтің сандық моделі. Суреттерді геометриялық өзгерту. Суреттер бойынша объектілерді классификациялау. Суреттерді автоматты өңдеу жүйелері. Осы мақсатта компьютерді қолдану.
|
2
|
1
|
|
4
|
|
8
|
Ғарыштық суреттердің түрлері. Инфрақызыл диапазондағы суреттер – фотографиялық, телевизиялық, сканерлі, фототелевизионды, көп элементті суреттер. Жылы инфрақызыл диапазондағы суреттер. Радиодиапазондағы суреттер -микротолқынды радиометрлік және радиолокациялық. Көп зоналды түсіріс.
|
2
|
1
|
|
|
|
9
|
Ғарыштық түсіріс материалдары. Ұшу аппараттарынан, орбита станцияларынан, автоматты картографиялық спутниктерден алынған фотографиялық суреттер. Ресурсты және картографиялық спутниктерден алынған көп элементті суреттер. Метеорологиялық және ресурсты спутниктерден алынған инфрақызыл суреттер. Метеорологиялық және океанологиялық спутниктерден алынған микротолқынды радиометрлік және радиолокациялық суреттер. Радиодиапазондағы түсірістердің дамуы.
|
2
|
1
|
|
4
|
|
10
|
Ғарыштық картографиялау туралы жалпы мәліметтер. Зерттелмеген территорияларда ғарыштық түсірісті топографиялық және жалпы географиялық картографиялау, жаңарту және карталарды толтыру үшін орындау. Ғарыштық құбылыстарды қолданып тематикалық картографиялау. Ғарыштық суреттер бойынша карта жасауды автоматтандыру.
|
2
|
1
|
|
|
|
11
|
Табиғи ортаға аэроғарыштық мониторинг жасау. Анықтама, мақсаттары, жалпы құрылымы, классификациясы. Мониторингтің зерттеу, диагностикалық, бақылау, басқару функциялары. Картографиялық мониторинг. Атмосфераның, мұхиттың, Жер бетінің, жердегі экожүйелердің, ландшафттардың, шаруашылық территориялардың мониторингісі.
|
2
|
1
|
|
3
|
|
12
|
Жерді қашықтық барлаудың физикалық негізі.
Электромагниттік шағылысу, оның атмосферамен, Жердегі заттармен және орталармен байланысы.
Жерді қашықтық барлаудың параметрлері. Жерді қашықтық барлаудың параметрлеріне қойылатын талаптар.
|
2
|
1
|
|
|
|
13
|
Жерді қашықтық барлаудың әдістері
Жерді ғарыштан қашықтық барлаудың фотографиялық әдісі.
Әдістің принциптері. Көп зоналы түсірістің принциптері, ғарыштық фототүсірістің ерекшеліктері, түсіріс фотокамераларының классификациясы.
|
2
|
1
|
|
2
|
|
14
|
Оптико-электронды әдіс.
Жерді ғарыштан қашықтық барлаудың оптико-электронды әдісі. Әдістің жалпы принциптері. Оптико – электронды жүйенің классификациясы. Шағылысу қабылдағыштары, олардың параметрлері, оптико-электронды жүйелердегі сканерлеу, Жерді қашықтық барлаудың оптико-электронды әдісінің түрлері, сканерлі суреттердің параметрлері.
Радиолокациялық әдіс.
Жерді ғарыштан қашықтық барлаудың радиолокациялық әдісі. Әдістің принциптері мен параметрлері, радиолокациялық түсіріс жүйелері. Радиолокациялық суреттердің геометриялық бұрмалануы.
|
2
|
1
|
|
|
|
15
|
Жерді қашықтан барлаудың жүйелері.
Жерді қашықтан барлау материалдарына қойылатын талаптар, қолдануға рұқсат. Жерді қашықтан барлаудың қазіргі жағдайы, даму барысы. Ғылыми пәннің қазіргі жағдайы.
|
2
|
1
|
|
1.5
|
|
|
Жиыны
|
30
|
15
|
|
22,5
|
|
6 СТУДЕНТТІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ
СОӨЖ – бұл кредиттік жүйе бойынша оқу процессінің, дәрісханада диалогтық түрде, немесе сабақтан тыс кеңес ретінде өткізілетін оқу формасы.
СОӨЖ мен СӨЖ тапсырмаларының мазмұны кестеде көрсетілген
Кесте 3
№
|
СӨЖ
|
Сағат саны
|
СОӨЖ
|
Сағат саны
|
1
|
Ғарыштық жүйелердің жұмыс принциптері
|
2
|
Жерді ғарыштан түсіру туралы түсінік. Ғарыштық суреттерді алу жағдайлары
|
2
|
2
|
Қашықтан барлау аппаратурасы
|
2,5
|
Жерді қашықтан барлаудағы ғарыштық аппараттың ұшу параметрлері
|
2,5
|
3
|
Суреттерді фотограмметриялық өңдеу
|
3
|
Түсіріс объектілерінің спектральді параметрлерін анықтау
|
3
|
4
|
Географиялық ақпарат жүйелері
|
3
|
Жерді қашықтан барлаудың материалдарын қолдану
|
3
|
5
|
Жердің сандық моделі
|
3
|
Ғарыштық суреттер бойынша карта жасау процессін автоматтандыру
|
3
|
6
|
Ғарыштық фотокарталар
|
3
|
Картографиялық мониторинг.
|
3
|
7
|
Глобальді, региональді, локальді мониторинг салалары
|
3
|
Жерді қашықтан барлаудың даму перспективасы
|
3
|
8
|
Қашықтан барлау мәліметтерінің классификациясы
|
3
|
Жерді қашықтан барлау мәліметтерін сандық өңдеуге арналған қолданбалы компьютерлік программалар
|
3
|
Достарыңызбен бөлісу: |
