Ағылшын тілі сабақтарында сын тұРҒысынан ойлау әдісін-тәсілдерін тиімді пайдаланудың жолдары
Ағылшын тілі сабақтарында сын тұрғысынан ойлау әдіс – тәсілдерін тиімді пайдаланудың жолдары
жүктеу/скачать 124,16 Kb.
|
Ағылшы
| Ағылшын тілі сабақтарында сын тұрғысынан ойлау әдіс – тәсілдерін тиімді пайдаланудың жолдары.:әдістемелік құрал/ құраст: Қарашолақова Жайнагүл Сисентайқызы - Ақтөбе қаласы №34 орта мектебінің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі - Ақтөбе: ПҚБАИ, 2018 – 40б.
Мұғалім шеберлігі арқылы баланың білімді игеруге қызығушылығын ояту қажет. Ал ол сұрақ әр түрлі әдіс-тәсілдер арқылы баланың алдына жан-жақты мақсат қойып, іске асыруына жол көрсетеді. Жаңа технология ретінде ең озық әдістерді уақытында игеру, іздену арқылы бала бойына дарыту, одан өнімді нәтиже шығара білу – әрбір ұстаздың басты міндеті. Сыни ойлауды дамыту технологиясының дәстүрлі оқытудан басты айырмашылығы білімнің дайын күйінде берілмеуі. Нақты жағдайда «мынаны былай жазу немесе айту керек» деп көрсетпей, оқушының өзінің шығармашылық ойлауының орын алуына мүмкіндік беру, шешім қабылдауға үйрету, жауапкершілігін арттыру. © «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» а кционерлік қоғамының филиалы Ақтөбе облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты, 2017 Кіріспе сөз Елбасы «Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты Қазақстан халқына жолдауында «Мектеп түлектері қазақ, орыс және ағылшын тілдерін білуге тиіс. Оларды оқыту нәтижесі оқушылардың сындарлы ойлау, өзіндік ізденіс пен ақпаратты терең талдау машығын игеру болуға тиіс»- деген болатын. Яғни, қазіргі кезеңде бұрынғы таптаурын болған қалыпты сабақ беру әдісін жаңа мазмұнда ұйымдастыру және жаңа техналогияны пайдалана отырып түрлендіру - өмір талабы.Өйткені ХХІ ғасырдың жан-жақты зерделі, дарынды, талантты адамын қалыптастыру бағытындағы білім беру мәселесі мемлекетіміздің басты назарында. Сондықтан да оқыту жүйесін заман талабына сай үйлестіре алу міндеті туындап, білімге, барлық оқу-әдістемелік жүйеге жаңа талап қойылды. Осы талаптарды ескере отырып, алдыма қойған мақсатым - оқушыны оқуға қызықтыратын, қабілетін арттыратын жағдай туғызу. Оның негізгісі - оқу үрдісін жаңаша ұйымдастыру, оқушылардың ойлау дағдыларын жетілдіру, өздігінен білім алу процесінде бірлесе әрекет ету. Демек, әр ұстаз, жас маман біріншіден, педагогикалық шығармашылық пен шеберлігін арттыру қажет, екіншіден әдістерді сол қалпында қолданбай,оны жағдайға байланысты тиімді сәйкестігін таба білу керек, үшіншіден, үздіксіз шығармашылық ізденісте болу керек, төртіншіден, сабақ заман талабына сай құрастырылған жөн. Білім берудің жаңа мазмұны оқушы мен мұғалімді үздіксіз білім алуға қажеттілігін, жаңа білім игерудегі шығармашылық қарым-қатынасын, өз еркінше білім мен іскерліктерін қалыптастыруға негізделеді. Жаңа заман мұғалімі өз білімін қолданумен қатар, шәкірттерін зерттеушілік-ізденушілік әрекетін ұйымдастырудың әдіс-тәсілдерін меңгеру керек. Алдыңғы сатыда ұстаздың өзі ізденімпаз болғаны аса маңызды. Менің 4 жыл аралығында тәжірибемде қолданған технологиялардың бірі – «Оқыту мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» бағдарламасы. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту бағдарламасы – әлемнің түкпір-түкпірінен жиылған білім берушілердің бірлескен еңбегі. Тәжірибені жүйеге келтірген Джинни Л.Стил, Куртис С.Мередит, Чарльз Тэмпл. Жобаның негізі Ж.Пиаже, Л.С.Выготский теорияларын басшылыққа алады. Мақсаты: барлық жастағы оқушыларға кез-келген мазмұнға сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға сабақтарда үйрету. Сын тұрғысынан ойлауды үйрету Оқушылардың бір-бірінің жауабына жасаған сынының дәлелді, дәйекті болуын Кейбір оқушылар түсіп қалған қолайсыз жағдайларды әжуаға айналдырмау Үйрену барысындағы оқушылардың белсенді іс-әрекетін қолдау Оқушыларға ойланып толғануға, ойын ашық айтуға рұқсат беру Сын тұрғысынан ойлауды тудыру үшін уақыт керек Әртүрлі идеялармен пікірлерді қабылдау Сын тұрғысынан ойлауды бағалау Ал оқушылардан осыған байланысты Сенімділікпен жұмыс жасау Бар ынтасымен оқуға берілу Пікірлерді таңдау, құрметтеу Өз пікірлерін ашық білдіруді талап ету қажет Тек сонда ғана олар Мен осы мәселе туралы не ойлаймын Осы алған ақпарат менің бұрынғы білетініме сәйкес пе?- деген сауалдар төңірегінде ойлауға үйренеді. Сын тұрғысынан ойлау - сынау емес, шыңдалған ойлау. Осы бағдарламаны басшылыққа ала отырып, мына жағдайда белгілі бір жетістіктерге жетуге болады. Ол үшін үш деңгейден тұратын оқыту мен үйретудің тәсілдерін қолдануға болады. Қызығушылықты ояту, мағнына тану, ой толғаныс кезеңдері. 1. Қызығушылықты ояту – жаңа сабақты түсіндіру кезіндегі үйрету процесі. Бұл өткен сабақ пен жаңа сабақты ұйымдастырудан тұрады. Үйренуші жаңа ұғымдарды, түсініктерді өзінің бұрынғы білімін жаңа тақырыппен толықтырады, кеңейте түседі. Сондықтан да сабақта қарастырылғалы тұрған мәселе жайлы оқушы не біледі, не айта алатындығын анықтаудан басталады. Осы арқылы ойды қозғау, ояту жүзеге асады.Бұл кезеңде мен «Топтау», «Түртіп алу», «Болжау» т.б әдістерді пайдаланамын. Мысалкелтірекетейін.6 form. Does it belong? Read the word at the top of each box Circle the word that go with it 1. Fruits banana carrot apple lemon bread
peach 2. Toys
doll yo-yo ruler
belt ball top
Try this think about it look at the words you didn’t circle. Tell why they don’t belong to that group. fish
milk mouse
hours water
cat dog
Топтауәдісіарқылыоқушыларөздерімәтінқұрыпоныайтыпберугедағдыланады, оқушылардыңсөздікқорыкөбейеді. Сабақбарысындатоптауәдісініңбасқадатүрлерінқолданамын. 2. Мағынанытану – жаңасабақтыбекітупроцесі. Бұлкзеңдеоқушыжаңажаңалықпентанысады, тақырыпбойыншажұмысістейді, әртүрлітапсырмаларорындайды. Мысалы, V білемін, - білмеймін, + менүшінжаңалық, ? менітаңқалдырадыдегенбелгілерінқойыпотырып, онытобыменталқылайды. What I have know V New information - I want to know + I don’t agree ? New York is on the east coast of the United States on the HUD – son River It has a population of over seven million people The Statue of Liberty was a present from the people of France to the people of the United States - about big sightseeing’s of New York - about great parks - why it is an exciting city ӨзсабағымдақолданылатынтағыбірәдісДжиксо. Джиксо – ұжымдықоқытуәдісі. Мақсаты – жалпымәселеніалдыменжұпта, сосынұжымдаталқылау. Бұлжағдайдаәрбіроқушыбірсәтөзінмұғалімретіндесезінеді, оқуғадегенжауапкершілігіартады. Әдістіқолданутөмендегішеұйымдастырылады. Алдыменұжым 4 адамнантұратынтоптарғабөлінеді. Бұл “жанұя” топтардепаталады. Соданкейін 1, 2, 3, 4-кесанауарқылы 1-лербөлек, 2, 3, 4 өзалдына“жұмыс” тобынқұрайды. Оқуғаұсынылатынматериалдыңтақырыбыталқыланғансоңосымәтіндітүсінуқажетекендігіескертіледі. 4 логикалықбөліккебөлінгенмәтіннің 1-бөлігін 1-лер, 2-бөлігін 2 саныналғандар, 3, 4 нөмірлітоптарғаоқуғатапсырылады. Жұмыстыбастамасбұрыноқушыларға “жұмыстобында” мәтінніңтиістібөлігінжақсымеңгеруқажеттілігін, өйткенісолбөлікті “жанұятоп” оқушыларынатүсіндіругежауаптыекенін, мәтіндітұтастүсінуәроқушыныңынтасынабайланыстыекенінтүсіндіруқажет. Келесікезектеұжыммүшелерібастапқытоптарыменқайтатабысып, өздерініңүйреніпкелгенбөліктеріндегімазмұндыортағасалады. Осылайшаұжыммүшелерібірін-біріоқытуға, соларқылыойлауғаүйренеді. ДЖИКСОстратегиясымазмұндыжоғарытабыспенмеңгеру, оқығандыестесақтауүшінөтетиімді. Оқушыныңоқуғадегенқызығушылығыартады, ұжымдажақсықарым-қатынасқалыптасады, саналытәртіпорнайды. Сондай-ақ, мұғалімді, мектепқызметкерлерінтүсіну, оларғадегендұрыскөзқарасқаүйренеді. Менүшінбұләдіскөбінесеүлкенмәтіндердіөткендеөтетиімді. Мысалы: london, education т.бсабақтардыөткендеқолдандым. 3. Ойтолғаныс: Оқудықорытындылау. Оқушыларөзойларыменбайқағанақпараттардыөзсөздеріменайтабіліп, өзараалмасады. Оқушыалғанбілімінпайдаланаотырыпшешімқабылдайды, топпенбөлініпберілгентапсырмаларыболса, өздерідәлелдейді, көрсетеді, бағалайдынемесеЭссежазу, бесжолөлең, Венндиаграммасыт. б. стратегиялардықолданыпқорытындылайды. Мысалы: Венндиаграммасы New York
It is on the Hudson River It has 7 million people Both They both Are big, has problems with Traffic and pollution London
It lies on the river Thames
It has 6 million people Cынтұрғысынанойлауәдісінен - біріншіден, оқытушыұтады, яғниолсабақтытиімдіұйымдастыруғакөмектеседі, оқушыныңпәнгедегенқызығушылығыартады, екіншіден, оқушыұтады, себебіоныңтақырыпбойынша танымыкеңейеді. « Сынтұрғысынан » сабақтарындаәрбірұстазшәкірттерінойлауғатұрақтытүрдеүйрететіндіктен , балабілімқоймасынаайналыпқалыпқоймайды. Н. Ә.Назарбаевөзжолдауында : «ұлттыңбәсекелестікқабілетібіріншікезектеоныңбілімділікдеңгейіменанықталады»- депатапкөрсетті. Жолдаудыбасшылыққаалаотырып, бізболашақмамандарғажан-жақтысапалыбілімберу, кәсібишеберліктіқалыптастыруүшінжаңаинновациялықтехнологиялардымеңгертуменоқытудыңтиімдітүрлерінұтымдыпайдалануымызқажет. Ағылшынтілі – дүниежүзілікмаңызыбартіл. Біріншіден, олғылымтілі. Екіншіден, ағылшынтілі- өнердің, әдебиеттің ,саясаттың, сауданың, ақпараттыңтілі. Сондықтанболашақбәсекегеқабілеттімамандардайындаудаағылшынтіліноқытып, игертуқажет. Бұл – бүгінгізаманныңталабы. Меніңбастымақсатым – білімберу, оқыту, тәрбиелеубағыттарынинновациялықтехнологияменжетілдіру. «Инновация» түсінігінағылшынтіліненаударғанда «жаңалықенгізу», «жаңашылдық» ұғымдарынбілдіреді. Оқушылардыңтанымбелсендігін, ойлауқабілетінарттыруүшінқазіргікездекеңтарайбастаған «Сынтұрғысынанойлаутехнолгиясын» қолдануғаболады.Бұлтехнолгияныңнегізгімақсаты: білімгеқұштар, ой-өрісіеркіндамығанашыққоғамазаматынтәрбиелеу. Олүшінмынақағидалардыберікұстанамыз: - оқушыменоқытушыарасындағытепе-теңдікжағдай ; - екітұлғадаүйренушілер, үйретушілер; - оқушыменоқытушыарасындағөзарасыйластық; - оқушыныөзпікірінбілдіругежетелеужәнеоныңпікірінқұрметтеу; - оқушыныңойлау, талдау, ізденуқабілеттерінарттыру; - сабақташешушірөлоқытушыемес , керісіншеоқушыекендігітуралыпікірқалыптастыру; - әрбіроқушыныңбілімдәрежесінбасқаоқушыменсалыстыруемес , оқушыныңкешегінәтижесін, бүгінгіжәнеертеңгінәтижелеріменсалыстыруарқылыдамудинамикасынамониторингқұру; Өзімжүргізетінпәнбойыншаоқушылардыңпәнгеқызушылығынарттыруүшіндәрісберетінтоптардаоқужәнежазуарқылысынитұрғыданойлауәдістерінкүнделіктісабақжоспарымаенгізіпкелемін. Мысалы: «Венндиаграмммасы», «Топтастыру», «Кубизм», «Ойтолғанысы» жәнет.б. әдістер. Осыаталғанәдістердісабақпентақырыптыңерекшелігінеқарайлайықтапқолданамын. Олароқушылардыңбір-біріменпікіралмасуын , ойжинақтауынқамтамасызетедіжәнеәроқушыныңшығармашылықдарынынкөрсетеді. Мысалы: 2 курсоқушыларынаКохтаяқшасынашқанРобертКохтыңөмірінтаныстырғанкездемынадайәдістердіқолдандым. Оқушылардыңөткенматериалдарынтексеруүшінкубизмәдісібойыншағалымдардыңөмірітуралысұрақтарбердім. Бұләдістекубиктің 6 -жағына 6 тапсырмаларжазыладыжәнетоптыңалдынақайтапсырматүссесолтапсырманыорындайды. Оқушылардақызығушылықпенбелсенділікпайдаболады, естесақтауқабілетіартады, нақтыжауапберіпүйренеді. Кубизмәдісі. The method of Cubism. Florence Nightingale When and where was F. Nightingale born? What was Florence Nightingale? Why was the name of F. Nightingale become widely known? How did she treat her patients? Mechnikov I.I. What was he? What was Mechnikov I.I. the first observed? What Prize did he receive for his investigations on phagocytosis ? When did Mechnikov go abroad? Louis Pasteur When was l. Pasteur born? What did Pasteur devote his energies in his early years for? What idea did he introduce? Оқушыларғажаңатақырыппенөзбетіментанысумақсатындақызығушылықтыоятуәдісіненгізеотырып, мәтіндіоқып , аударуғамүмкіндікбердім. Бұләдісоқушылардыңмәтіндіаудараотырып, соладамтуралыбілугеқұштарлығыноятады. 2.Қызығушылықтыоятуәдісі. The method of becoming interested.Robert Koch Robert Koch was a prominent German bacteriologist, the founder microbiology. He was in 1843, died in 1910. Koch carried on many experiment on mice in a small laboratory. In 1882 Koch discovered tuberculosis bacilli. In his report made in the Berlin Physiological Society Koch described the morphology of bacilli and the way to reveal them. His discovery made him known all over the world. In 1884 Koch published his book on Cholera. He included all the investigations during the cholera epidemic in Egypt and India into this book. Koch isolated a small comma-shaped bacterium. He determined that these bacteria spread through drinking water. In 1905 Koch got the Nobel Prize for his important scientific discoveries. Топтастыруәдісіндемәтінніңмәнінбілдіретінсөздерменсөзтіркестеріжекелеп, белгілібірретпенсатылағантүрдеграфикалықбейнелеужүктеледі. Оқушылардыңойларықабаттаспай, сатыланыпбелгілібірретпенорыналастырылады. Мысалы: « РобертКох» дегенкездекөзалдыңанеелестейді? What do see when you hear the word “R.Koch”? Алдыменәроқушыөзойындәптергежазады, жұппен, топпенталдайды, әртоптанбірнешесөздертақтағажазып, соңынанонытоптайды. 3.Топтастыруәдісі. The method of grouping. the Nobel Prize a prominent German bacteriologist the founder of modern microbiologyin 1843-1910 tuberculosis bacilli on cholera Эссежазуәдісіарқылыоқушылардыңойлауқабілеттерінарттыруғаболады. Топтастыруәдісібойыншажазылғанәрбірсөзденсөйлемқұрастыраотырып, негізгіойлардыңестеқалуынакөмектеседі. 4. Эссежазу.Free writing. 1. R.Koch was the prominent German bacteriologist, the founder of modern microbiology. 2. He was born in 1843, died in 1910. 3. The discovered tuberculosis bacilli in 1882. 4. In 1884 Koch published his book on cholera. 5. He got the Nobel Prize for his important scientific discoveries. Ойтолғанысәдісібойыншасабақүстіндеоқушылардыңтақырыпбойыншабілімінтексеруге, бірініңбілмегенін, екіншісітолықтырыпкөпшілболуғатәрбиелеуге, оқушыныңмәтінтуралыненібілетініменненібілгенінанықтауғакөмектеседі. 5. Ойтолғанысәдісі. The method of thinking. 1. The Noun.- Who ? 2. The Adjective. – What kind of scientist was he? 3. The Verb.- What did he do? 4. Write 4 word combinations opening meaning of the text. 5. What do you know about Robert Koch? Мағынанытануәдісіоқушылардыңбірдеректінақтышешугебағытбереді . Мысалытуберкулезауруытуралыөздерініңбілгендерінортағасалыпталқылайды. 6.Мағынанытануәдісі. –The method of learning meaning. Tuberculosis disease The cause of tuberculosis is bacterium. In 1882 Robert Koch discovered this bacterium, because it is called Koch bacillus. Tuberculosis bacillus is very resistant. They preserved in the dirty waters, the patient’s things and dirty places for a long time. It destroys in sunlight, boiling and with chloramines’ solution. Infect with: with air to cough to speak to sneeze Injured organ-lung In mild organisms bone, joint digestion body, eye, brain The symptoms of the disease: cough, to feel unwell fever, to lose weight pain in the chest to spit blood Preserve ways: to preserve personal hygiene if you noting your illness, you must get X-ray, examine to the doctors. to pay attention to the diet Treatment ways – to treat with doctor’s ways Preserve rules after illness: to carry out doctor’s advices to pay attention to the diet to be fresh air to raise organism’s immunity Осыаталғанәртүрліәдістердіқажетінесайорынды , тиімдіпайдалануоқытушышеберлігіменбайланысты. Бұләдістердіңұтымдықолданылуымынадайнәтижебереді: топтағыоқушыларбір-біріменқатынасжасайды, басқалардытыңдауға, кез –келгенжауапқасыйластықпен, түсіністікпенқарайды, өзбетіншеізденеді, сабаққақызығушылығынарттырып, белсенділігіжоғарылайды, оқушыларбір-бірініңой-пікірінесынкөзбенқарайотырып, жаңатыңидеяларпайдаболады, өзойынтопалдындаашықайтаалуға , қорғайбілугеүйренеді. Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту – педагогикалық технология
Мақсаты барлық жастағы оқушыларға кез келген мазмұнға сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға сабақтарда үйрету. Біздің елімізге Джордж Соростың ашық қоғам институты, “Сорос-Қазақстан” қоры арқылы келген бұл технология орыс және қазақ тілдерінде мектеп тәжірибелеріне ене бастады. “Сын тұрғысынан ойлау” ұғымы белгілі бір идеяларды қабылдай отырып, оның неге қатысты екенін зерттеу, оларды жеңіл септикалық ойларға қарсы қоя білу, салыстыра алу, сол идеяларға қарсы көзқарастармен тепе-теңдікте ұстап зерттеу, оларға сеніммен қарау деп түсіндіреді авторлар. Сын тұрғысынан ойлау – сынау емес, шыңдалған ойлау. Бұл деңгейдегі ойлау тек ересек адамдарға, жоғарғы сынып оқушыларына ғана тән деп ойлау аса дұрыс емес. Жас балалардың да бұл жұмысты дұрыс ұйымдастырған жағдайда өз даму деңгейіне сәйкес ойы шыңдалып, белгілі бір жетістіктерге жетері сөзсіз. Оған осы жобамен жұмыс жасау барысында көз жеткіздік. Аталмыш бағдарламаның ішкі құрылымында ерекшелік бар. Бұл құрылым 3 деңгейден тұратын оқыту мен үйретудің моделі. Білімнің болашақта пайдаға асуы, қажетке жарауын қалыптастырады. Көп ақпаратты талдай, жинақтай отырып, ішінен қажеттісін алуға үйретеді. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы қызығушылықты ояту, мағынаны тану, ой толғаныс кезеңдерінен түзіледі. Енді осы кезеңдердің мақсат-міндеттеріне толығырақ тоқталып өтейік.
жүктеу/скачать 124,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|