«Агрономияның барлық міндеттері, егер олардың мәнін байыбына жете ұғынсақ, өсімдіктердің дұрыс қоректену жағдайларын анықтап, дәл жүзеге асыру болып табылады», деп тұжырымдалған



бет16/86
Дата06.06.2022
өлшемі1,58 Mb.
#146128
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   86
Байланысты:
Агрохимиялык зерттеулер адистемеси эл китап

2.2 Егістік тәжірибенің түрлері

Егістік тәжірибе жүргізілетін орнына, мақсатына, зерттелетін факторлар мен тәжірибенің санына, ұзақтығына, нысандардың қамтылуына байланысты бірнеше түрге бөлінеді.


Жүргізілетін орны мен қойылған мақсаттарына қарай егістік тәжірибелерді тұрақты (стационарлық) және шаруашылық жағдайында орындалатын тәжірибелер болып бөлінеді.




Тұрақты тәжірибелерді ғылыми мекемелер (тәжірибе стансалары, ғылыми-зерттеу институттары) мен жоғары оқу орындары егін алқаптарында арнайы дайындалған уча-скелерде жүргізеді. Бұл тәжірибелердің басты мақсаты - әр түрлі орта факторларымен тыңайтқыштардың, басқа да агротехникалық шаралардың ауыл шаруашылығы дақылдарынан алынатын өнім деңгейі әрі оның сапасы-на әсерін салыстырмалы түрде зерттеу. Әдетте тұрақты тәжірибелерді бөлшектеген сызбалар арқылы орналастыра-ды. Факторлар мен тәсілдердің әсерлерін тереңірек анықтау үшін қосымша бақылаулар және зертханалық талдаулар жүргізіледі. Мұндай тәжірибелер өсімдіктер мен зерттелетін факторлар арасындағы байланыстарды және үрдістердің әсерінің заңдылықтарын анықтау үшін орындалады. Олардың қорытындылары белгілі бір аймақтың топырақ-климат жағдайларына арналады.


Ауыл шаруашылығы өндірісі жағдайларындағы тәжірибелер тікелей ұжымдардың егіс алқаптарында жүргізіледі. Ол үшін арнайы учаске немесе ауыспалы егіс бөлінеді. Мұндай тәжірибелердің мақсаты – тұрақты тәжірибеден алынған нәтижелерді тексеру және айқындау. Сонымен қатар өндірістік тәжірибелерде сызбалар онша көп бөлшектенбейді, тұрақты тәжірибемен салыстырғанда

42 43


мөлдек көлемі үлкендеу және варианттар саны аздау болады. Мұндай тәжірибелер көмегімен агротехникалық тәсілдердің тиімділігін тексерумен қатар, олардың шаруашылыққа жарамдылығын экономикалық жағынан бағалайды.


Тұрақты тәжірибелер зерттеу жұмыстарының мақсатына сәйкес негізгі және уақытша деп бөледі. Негізгі тәжірибелер мұқият дайындалған, әрі сарапталған бағдарлама бойын-ша көбінесе ұзақ мерзім орындалады. Олардың жүргізу әдістемесіне ерекше әрі қатаң талап қойылады.


Уақытша тұрақты тәжірибелер қосымша мәліметтер жи-нау үшін көбінесе ауыспалы егістен тыс, қысқа мерзімде орындалады. Қысқа мерзім жүргізілетін тәжірибелермен 2-3 жыл уақытта тыңайтқыш қолданудың дақыл өніміне әсерін анықтайды.


Мөлдек көлемі 5-20 шаршы метрден аспайтын егістік тәжірибелерді егістік-зертханалық тәжірибелер деп айта-ды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   86




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет