5-кесте. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін астық бірлігіне ауыстыру коэффициенттері
Дақыл және
|
Ауыстыру
|
Дақыл және
|
Ауыстыру
|
|
өнім
|
коэффициенті
|
өнім
|
|
коэффициенті
|
|
Бидай, арпа
|
1,0
|
Картоп түйнегі
|
0,25
|
|
Сұлы
|
0,8
|
Біржылдық
|
|
0,40
|
|
|
шөп
|
|
|
|
|
|
|
|
Қант
|
0,26
|
Көпжылдық
|
|
0,50
|
|
қызылшасы
|
шөп
|
|
|
|
|
|
|
Мақта торқасы
|
1,5
|
Жидектер
|
|
0,12
|
|
Күнбағыс
|
1,47
|
Жүзім
|
|
0,22
|
|
тұқымы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Темекі
|
1,65
|
Сабан
|
|
0,25
|
|
Көкөністер
|
0,16
|
Махорка
|
|
1,47
|
|
Малазықтық
|
|
Жүгері
|
көк
|
|
|
тамыр
|
0,20
|
балаусасы
|
|
0,17
|
|
жемістілер
|
|
|
|
|
|
6-кесте. Минералдық тыңайтқыштарға арналған шартты белгілер
Шартты
|
Тыңайтқыш
|
Шартты
|
Тыңайтқыш
|
|
белгі
|
белгі
|
|
|
|
|
Nаа
|
Аммоний селитрасы
|
Рфш
|
Фосфатшлак
|
|
Nа
|
Аммоний сульфаты
|
Ртш
|
Томасшлак
|
|
Nм
|
Мочевина
|
Кх
|
Калий хлориді
|
|
Nс
|
Натрий селитрасы
|
Кс
|
Калий сульфаты
|
|
Nск
|
Калий селитрасы
|
Ккс
|
Калий тұзы
|
|
Nскц
|
Кальций селитрасы
|
Рам
|
Аммофос
|
|
Nц
|
Кальций цианамиді
|
Рдам
|
Диаммофос
|
|
Nва
|
Аммиак суы
|
НФ
|
Нитрофос
|
|
Nба
|
Сусыз аммиак
|
ФМ
|
Мочевина фосфаты
|
|
Рс
|
Жай суперфосат
|
НФК
|
Нитрофоска
|
|
Рсг
|
Түйіршіктелген
|
НАФК
|
Нитроаммофоска
|
|
суперфосфат
|
|
|
|
|
|
Рсд
|
Қос суперфосфат
|
ПФА
|
Аммоний
|
|
полифосфаты
|
|
|
|
|
|
Рц
|
Преципитат
|
МФА
|
Аммоний
|
|
метафосфаты
|
|
|
|
|
|
Роф
|
Фторсызданған
|
МФК
|
Калий метафосфаты
|
|
фосфат
|
|
|
|
|
|
Рф
|
Фосфорит ұны
|
КАФК
|
Карбоаммофоска
|
|
7-кесте. Еркіндік дәрежесі ν мен сенімді ықтималдылығы әртүрлі болған жағдайдағы Стьюдент
коэффициентінің мәні
а
|
|
|
Еркіндік дәрежесінің саны, ν
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
10
|
15
|
20
|
25
|
|
|
|
0,20
|
3,08
|
1,89
|
1,64
|
1,53
|
1,48
|
1,37
|
1,34
|
1,32
|
1,32
|
|
0,10
|
6,31
|
2,92
|
2,35
|
2,13
|
2,02
|
1,81
|
1,75
|
1,72
|
1,71
|
|
0,05
|
12,71
|
4,30
|
3,18
|
2,78
|
2,57
|
2,23
|
2,13
|
2,09
|
2,06
|
|
|
8-кесте. ν1
|
және ν2
|
еркіндік дәрежелерінің санына
|
|
байланысты а=0,005 маңыздылық деңгейіне сәйкес
|
|
|
|
|
|
|
болатын F мәні
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ν2
|
|
|
|
|
|
|
ν1
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
|
3
|
4
|
5
|
10
|
15
|
20
|
25
|
|
|
|
|
|
1
|
|
161
|
200
|
216
|
225
|
230
|
242
|
246
|
248
|
249
|
|
2
|
|
18,5
|
19,0
|
19,2
|
19,2
|
19,3
|
19,4
|
19,4
|
19,4
|
19,4
|
|
3
|
|
10,1
|
9,6
|
|
9,3
|
9,1
|
9,0
|
8,8
|
8,7
|
8,7
|
8,6
|
|
4
|
|
7,7
|
6,9
|
|
6,6
|
6,4
|
6,3
|
6,0
|
5,9
|
5,8
|
5,8
|
|
5
|
|
6,6
|
5,8
|
|
5,4
|
5,2
|
5,1
|
4,7
|
4,6
|
4,6
|
4,5
|
|
10
|
|
5,0
|
4,1
|
|
3,7
|
3,5
|
3,3
|
2,9
|
2,9
|
2,8
|
2,7
|
|
15
|
|
4,5
|
3,7
|
|
3,3
|
3,1
|
2,9
|
2,6
|
2,4
|
2,3
|
2,3
|
|
20
|
|
4,3
|
3,5
|
|
3,1
|
2,9
|
2,7
|
2,3
|
2,2
|
2,1
|
2,1
|
|
25
|
|
4,2
|
3,4
|
|
3,0
|
2,8
|
2,6
|
2,2
|
2,1
|
2,0
|
1,9
|
|
ӘДЕБИЕТТЕР:
1 Агрохимические методы исследования. – М., 1975 2 Агрохимия (под ред.Б.Ягодина). – М., 1989 3 Доспехов Б.А. Методика полевого опыта. – М., 1985
4 Елешев Р., Смағұлов Т., Балғабаев Ә. Агрохимия және тыңайтқыш қолдану жүйесі. – Алматы, 2000
5 Елешев Р., Елюбаев С., Смағұлов Т. Топырақ химиясы.
– Алматы, 2005 6 Елешев Р.Е., Сапаров А.С., Балғабаев Ә.М., Туктуғулов
Е.А. Агрохимия және тыңайтқыш қолдану. – Астана, 2010 7 Журбицкий З.И. Теория и практика вегетационного ме-
тода. – М., 1968 8 Королев Ю.А. Банк агрохимических данных Республи-
ки Казахстан. – Кемерово, 2004 9 Методические указания по проведению комплексного
мониторинга плодородия почв земель сельскохозяйственно-го назначения. – М., 2003
10 Методическое руководство по проведению агрохими-ческого обследования почв сельскохозяйственных угодий. – Шортанды, 2006
11 Минеев В.Г., Лебедева А.А. История агрохимии и ме-тодологии агрохимических исследований. – М., 2003
12 Минеев В.Г. Агрохимия. – М., 1990 13 Михайлов Н.Н., Книпер В.П. Определение потребно-
сти растений в удобрениях. – М., 1971 14 Научные основы и рекомендации по применению удо-
брений в Казахстане. – Алма-Ата, 1982 15 Пономарева А.Т., Елешев Р.Е. Система применения
удобрений. – Алма-Ата, 1991 16 Практикум по агрохимии (под ред.В.Минеева). – М.,
2001
17 Прянишников Д.Н. Избранные сочинения. - т.1. – М., 1967
18 Сеитов И.С. Егіс тәжірибелерін жүргізудің методика-сы. Алма-Ата, 1990
19 Федоровский Д.В. Расчет доз удобрений по выносу питательных веществ урожаем // Химия в сельском хозяй-стве. – 1964. - №6
20 Хазиев Ф.Х. Методы почвенной энзимологии. – М.,
1990
21 Юдин Ф.А. Методика агрохимических исследований.
– М., 1980
МАЗМҰНЫ
Б.
АЛҒЫСӨЗ 3
1-тарау. АГРОХИМИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕМЕ
ІЛІМІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТӘСІЛДЕРІ 6
1.1 Шетелдерде агрохимиялық зерттеу әдістеме
ілімінің қалыптасуы мен дамуы 8
1.2 Қазақстанда агрохимиялық зерттеу әдістемесі
ілімінің қалыптасуы мен даму кезеңдері 31
2-тарау. АГРОХИМИЯЛЫҚ ЕГІСТІК ТӘЖІРИБЕ –
ТЫҢАЙТҚЫШ ТИІМДІЛІГІН АНЫҚТАУДЫҢ
БАСТЫ ӘДІСІ 40
2.1 Агрохимиялық егістік тәжірибе туралы түсінік
және оның маңызы 40
2.2 Егістік тәжірибенің түрлері 43
2.3 Егістік тәжірибе әдістемесінде кездесетін
негізгі ұғымдар 47
2.4 Егістік тәжірибе сапасына қойылатын негізгі
әдістемелік талаптар 49
2.5 Егістік тәжірибе жүргізуге арналған учаскені
таңдау және оны дайындау 53
2.6 Егістік тәжірибені орналастыру 56
2.7 Тыңайтқыштармен жүргізілетін егістік
тәжірибелердің сызбаларын құрастыру 67
2.8 Егістік тәжірибе жүргізуді жоспарлау 75
2.9 Егістік тәжірибе учаскесінде орындалатын
жұмыстар 76
2.10 Егістік тәжірибеде орындалатын байқау
жұмыстары 82
2.11 Өнім мөлшерін анықтау 90
3-тарау. ВЕГЕТАЦИЯЛЫҚ ТӘЖІРИБЕНІҢ ӨСІМДІК
ҚОРЕКТЕНУІ МЕН ТОПЫРАҚ ЖӘНЕ
ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫҢ ҚАСИЕТТЕРІН
ЗЕРТТЕУДЕГІ МАҢЫЗЫ 96
3.1 Қоректік қоспалардың түрлері 99
3.2 Топырақ дақылдары 104
3.3 Құм және су дақылдары 111
3.4 Өсімдікті ағатын ерітіндіде өсіру әдісі 114
3.5 Дақылды оқшауландырып қоректендіру әдісі 115
3.6 Стерильденген дақылдар әдісі 117
4-тарау. ЛИЗИМЕТРЛІК ЗЕРТТЕУЛЕР 120
5-тарау. ТӘЖІРИБЕ МӘЛІМЕТТЕРІН
СТАТИСТИКАЛЫҚ ӨҢДЕУ 126
5.1 Егістік тәжірибе мәліметтерін өңдеу 133
5.2 Вегетациялық тәжірибе мәліметтерін өңдеу 145
6-тарау. АГРОХИМИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДЕ
ТАҢБАЛЫ АТОМДАРДЫ ҚОЛДАНУ
ӘДІСТЕМЕСІ 149
6.1 Өсімдік қоректенуі мен тыңайтқыш әсерін
анықтау үшін 32Р изотопын қолдану 151
6.2 Агрохимиялық зерттеулерде 15N изотопын
пайдалану 155
7-тарау. ӨСІМДІКТІ ТАЛДАУ 161
7.1 Өсімдікті агрохимиялық талдаудың мақсаттары.. 161
7.2 Өсімдіктің элементтік құрамын анықтаудың
маңызы 163
7.3 Өнімінің сапа көрсеткіштерін анықтаудың
маңызы 168
7.4 Өсімдікті талдауда қоректенуді диагностикалау
әдісін қолдану 172
8-тарау. ТОПЫРАҚТЫ АГРОХИМИЯЛЫҚ ТАЛДАУ 187
8.1 Топырақ құрамындағы қоректік элементтер
қосылыстарының түрлері және олардың мөлшері 188
8.2 Топырақ құрамындағы қоректік заттардың жыл-
жымалы түрлерін анықтау әдістері 194
8.3 Топырақ ферменттерінің белсенділігін талдау 202
9-тарау. ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫ ТАЛДАУ 206
9.1 Минералдық тыңайтқыштарды сапалық талдау.. 207
9.2 Тыңайтқыштар құрамындағы қоректік заттардың
мөлшерін анықтау әдістері 208
10-тарау. ТОПЫРАҚТЫ АГРОХИМИЯЛЫҚ ТЕКСЕРУ
ЖӘНЕ КАРТОГРАММА ДАЙЫНДАУ
ӘДІСТЕМЕСІ 212
10.1 Топырақты агрохимиялық тексеру
жұмыстарын ұйымдастыру 214
10.2 Далалық зерттеу жұмыстары 215
10.3 Зертханалық агрохимиялық талдау 217
10.4 Агрохимиялық картограммаларды жасау 218
10.5 Агрохимиялық үзінді (очерк) дайындау
және оны пайдалану 222
11-тарау. МИНЕРАЛДЫҚ ТЫҢАЙТҚЫШТАРДЫҢ
МӨЛШЕРІН АНЫҚТАУ ӘДІСТЕМЕСІ 224
11.1 Тыңайтқыш мөлшерін анықтау принциптері 224
11.2 Минералдық тыңайтқыштар мөлшерін анықтау
әдістері 230
11.2.1 Егістік тәжірибелер нәтижелерін пайдалану
негізінде тыңайтқыштар мөлшерін анықтау 230
11.2.2 Минералдық тыңайтқыштар мөлшерін есеп-
теу әдістерін қолдану арқылы анықтау 234
11.2.3 Жоспарланған өнімге арналған минералдық
тыңайтқыштар мөлшерін есептеу 235
11.2.4 Жоспарланған қосымша өнімге арналған
минералдық тыңайтқыштар мөлшерін есептеу.. 237
11.2.5 Тыңайтқыштардың қолайлы мөлшерін
анықтау үшін математикалық әдістерді
қолдану 241
ҚОСЫМША КЕСТЕЛЕР 249
ӘДЕБИЕТТЕР 257
БЕЛГІ ҮШІН
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Р.Елешев, Т.Смағұлов, Ә.Балғабаев, Р.Рамазанова
АГРОХИМИЯЛЫҚ
ЗЕРТТЕУЛЕР ӘДІСТЕМЕСІ
Редакторы Талғат Айтбайұлы
Көркемдеуші редакторы Құралай Аманжолова
Корректоры Ержан Амалбекұлы Беттеген Дархан Талғатұлы
Теруге 20.11.12 ж. Жіберілді. Басуға 01.12.12 ж. Қол қойылды. Қалыбы 84х108 1/32. Шартты баспа табағы 15,3.
Есептік баспа табағы 16 + 0,5 б.т. жапсырма. Таралымы 500 дана.
Кітап дайын диапозитив бойынша басылып, «Алматы - Болашақ» ЖАҚ-ның баспаханасында түптелді.
Мекен-жайы: Алматы қаласы, Мұқанов көшесі 223 б. «Тоғанай Т» баспасы, Алматы қаласы, Қожамқұлов көшесі, 128-39.
Телефон: 8 (727) 233-62-23, факс: 390-41-03. e-mail: ToganayT@mail.ru
БЕЛГІ ҮШІН
264
Достарыңызбен бөлісу: |