Инфекциялық және инвазиялық ауруларға зерттеу үшін көзден материалдар алу және зерттеу. Көзден қырынды(сүртінді алу), жағында жасау және микроскоппен зерттеу техникасы. Көздің айналасын, қабақтардың жиегін 70% - ды спиртке шыланған бинтпен тазалап сүртіп, конъюнктиваға 2% - ды новокайын тамызылады. 10 – 15 минуттан соң қабақты ашып, арнайы бактериологиялық қырғышпен немесе басына стерильді мақта оралған таяқшамен екі көздің де қонъюнктивасы мен қасаң қабығынан беткейлі қырынды (сүртінді) алынып зат шыныға жағында жасалады. Жағынды бөлме температурасында немесе спиртовка жалынында кептіріліп, абсолюттік спиртпен немесе спирт – эфирмен 20 – 30 минут бекітіледі. Еегер метил спирті қолданылса 3 – 5 минут жеткілікті. Осыдан соң жағынды үстіне Романовский – Гимза бояуы құйылып 45 – 60 минут ұсталады. Бояу дистилденген сумен шайылып, жағынды кептірілген соң микроскоптың астында (90*) зерттеледі.
Қорытынды: Сау малдың көзінде бактериалар болмауы тиіс. Тек аздаған эпители торшалары мен лимфоциттер болады. Ал көзі ауру малда стрептококтар, стафилококтар, диплококтар, риккетсилар анықталады.
Көзді паразиттерге зерттеу. Көздің конъюнктива қапшығында, жас жолдарында телязиоз (ноғала) ауруын туғызатын ұсақ (20 – 21 мм), ақ - сұр жұмыр құрттар (Thelazia rhodesi, Th. Gulosa, Th. Shrjabini) паразиттік тіршілік етеді. Олар тірі балаңқұрттар туады. Телязилерді анықтау үшін жылы физиологиялық ерітіндіні инесіз шприцке толтырып алып, қысымен шапшыта конъюнктва қапшығына, үшінші қабақ астына жіберіп, шайындыны Петри табақшасына жинап алып паразиттерге зерттейді. Оң нәтижеде шайындыдан телязилер анықталады.
