Пән мұғалімі: Түсіп Г.Қ.
9 «б» сынып «Қарғлы №3 орта мектеп» КММ
Біріктіру түрлерімен және олардың атаулары, қолданылатын орындарымен таныстыру. Сызбада біріктірулерді ажырата білуге үйрету. Оқушылардың қабылдау, елестету, бақылау, талдау, қабілеттерін дамыту
Бұрандалы біріктіру дегеніміз не, қандай түрлері бар?
Шпондық біріктіру? Түрлері?
Шлицтік біріктіру?
Штифтік біріктіру?
Оңқай бұранда мен солақай бұранданың айрмашылығы?
Бұранда профилі пішініне қарай неше түрі бар?
Бұрандама, сомын, бұрамасұқпа және тығырық деп нені айтады?
"Бүгінсіз-болашақ жоқ" - жаңа сабақты түсіндіру
Ажырамайтын біріктірулер- тетікбөлшектерді бүлдірмей ажыратуға болмайды.
Ажырамайтын біріктірулер түрлері
Пісірмелі біріктіру Дәнекерлеу және желімдеу арқылы біріктіру Тігу арқылы Тойтарып біріктіру Балқытып пісіру Қысыммен пісіру
Пісірмелі біріктірулер
Техникада, әсіресе, машина құрастыру және құрылыс саласында кеңінен тараған. Пісіру әдісімен машина тетікбөлшектері, көпірлердің металл құрылымдары және т.б. біріктіріледі.
Пісіру әдісімен тапталған және құйылған бұйымдарды, тойтарылған біріктірулерді алмастыра беруге болады, бұл тәсілді қолдану технологиялық процесті оңайлатып, өнімнің салмағын жеңілдетіп, жұмсалатын еңбек мөлшерін ықшамдайды.
Пісіру барысында орын алатын
процестерге байланысты пісіру әдісі
балқытып пісіру және қысыммен
пісіру түрлеріне бөлінеді.
Балқытып пісіру
Әдісінің ерекшелігі- бұйымдардың біріктірілетін орындары қыздырылып, балқытылады, балқыған металл қатайған соң, бұйымның бөліктері бір-бірімен бірігіп, пісіру жапсары пайда болады. Мұндай пісіруге газ және электр доғасымен пісірулер жатады.
Қысыммен пісіру
Біріктірілетін бұйымдардың беттерін алдын –ала қыздырып, сыртқы күштің әсерінен заттың пішінін өзгерте отырып, өзара түйістіру. Қысыммен пісіру көбінесе түйіскен электр пісіру әдісінің бірімен
-нүктелі немесе жапсарлы түрлерімен іске асырылады.
Пісірмелі біріктірулер жапсарларының сызбада шартты белгіленуі мен кескінделуі МЕСТ –пен заңдастырылған.
Пісірмелі біріктірудегі пісіру жапсарының қандай да болмасын орындалу түрлеріне ортақ мынадай шартты белгіленуі тағайындалған:
Сызбада белгіленуі
Тойтарып біріктіру
Жоғары температура немесе соққы және тербеліс әрекеттеріне ұшырайтын құрылымдарында (теміржол, көпірлер, бу қазандықтары, авиациялық құрылымдар) қолданылады.
Тойтарып біріктіру пісірмелі біріктіруге келмейтін металл тетікбөлшектер үшін, металл бұйымдарды металл емес бұйымдармен біріктірген жағдайларда қолданылады.
Тойтарма шеге бір шетінде әртүрлі
пішінді бас болатын, қимасында
дөңгелек өзек түрінде болады.
Дәнекерлеу және желімдеу
Біріктірулердің түрлері МЕСТ-қа сәйкес белгіленіп, кескінделеді. Дәнекерлеу және желімдеу арқылы біріктірулер элементтерінің бірігу орындары қалыңдығы 2 S тұтас сызықпен сызылады, мұндағы қолданылатын шартты белгі шығарма сызығына тұтас негізгі сызықпен жазылып қойылады