Көтеріліске байланысты әдеби шығармалар
|
Ж. Аймауытов «Қартқожа», С. Сейфуллин «Тар жол, тайғак кешу», Б. Майлин «Қанды кек»,
С. Мұқанов «Ботагөз»,
М. Әуезов «Қилы заман», И. Дәукебаев «Бекболат» және т.б.
|
1917 жылғы төңкерістер
Жер, фабрика, банк, әскер т.б. байлықты қолына ұстай тұрып, халықтарға бітім, шаруаларға жер, жұмысшыларға фабрика, аз ұлттарға теңдік, Ресей азаматтарына нақты кепілдіктер бере алмады
Елде үкіметке қарсы революциялық наразылық күшейді
1917 ЖЫЛҒЫ АҚПАННАН ҚАЗАНҒА ДЕЙІНГІ САЯСИ ЖАҒДАЙЛАР
|
Уақыты
(1917 жыл)
|
Қаралған мәселелері
|
Нәтижесі
|
Съездер
|
Жетісу
|
сәуір
|
Өзін-өзі басқару, сот ісін жүргізу
Қазақтардың орыстармен қарым-қатынасын реттеу
Босқындарды Қытайдан қайтару
Азық-түлікпен жабдықтау
Салық мәселесі
Аграрлық мәселелер
|
Қазақстанда көп партиялы жүйе қалыптасты
Бір-бірімен келісе алмай, тарихи процестің дамуын жеделдетті
|
Семей
|
27 сәуір-7мамыр
|
Ресейді мекендейтін ұлыстардың еркіндігі, теңдігі мен туысқандығы
Ұлттардың саяси өмірін дұрыс құру
Экономикалық, тарихи, географиялық ерекшеліктерін ескеру
Қазақстанның болашақ автономиясы
|
Орынбор
|
21-26 шілде
|
Жер мәселесі
Автономия мәселесі
Сот ісі
Халыққа білім беру мәселесі
Дін мәселесі
Ұлттық-аймақтық автономия мәселесі
|
Бүкілресейлік
мұсылмандар
|
мамыр
|
Ұлттық-аймақтық федерация негізінде демократиялық республика құру
8 сағаттық жұмыс күнін белгілеу
Көп әйел алушылық пен қалыңмалды жою
Әйелдердің азаматтық құқығын еркектермен теңестіру
|
Ұйымдар
|
«Иттифок-и-
муслимин»
|
17-20 қыркүйек
|
Ресей құрамында мұсылман елдерінің одағын құру
|
|
Кадеттер
|
ақпан
|
Бөлінбес біртұтас Ресейді сақтау
Конституциялық монархияны жақтау
|
Эсерлер
|
көктем
|
Жерді кім өңдесе, соған беру мәселесі
|
КЕҢЕС ӨКІМЕТІНІҢ ОРНАУЫ
Қарулы күрес жолмен
Бейбіт жолмен
Верный, Орал, Семей
Онтүстік пен солтүстік
Себептері
Сібір, Орал, Жетісу казактары мен офицерлері және кулактар біріккен контрреволюциялық күштер басым болды
Өнеркәсіп орталықтары жақын болды
Өнеркәсіп пен теміржол жұмысшыларының саны көп болды
ҚАЛА АТЫ
|
1917 ЖЫЛЫ
|
ҚАЛА АТЫ
|
1918 ЖЫЛЫ
|
Ташкент
|
1 қараша
|
Орынбор
|
18 қаңтар
|
Перовск
|
30 қазан
|
Павлодар
|
қаңтар
|
Әулиеата
|
6 қараша
|
Ақтөбе
|
8 қаңтар
|
Ақмола
|
25 желтоқсан
|
Семей
|
17 ақпан
|
Бөкей Ордасы
|
2 желтоқсан
|
Орал
|
15 қаңтар
|
Көкшетау
|
желтоқсан
|
Жетісу
|
наурыз
|
Түркістан
|
7 қараша
|
|
|
ҚАЗАҚ КЕҢЕСТІК ӨНЕРІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ
Театр аты
|
Құрылған жылы
|
Алғашқы қойылған пьеса
|
Қызылордада республикада тұңғыш Қазақ ұлттық театры (Ж. Шанин)
|
1926
|
«Еңлік – Кебек»
1937 жылы Қазақ академиялық драма театры атағы берілді
|
Алматы ұйғыр музыкалық драма театры
|
1933
|
«Анархан»
|
Қызылордада корей театры
|
1937
|
«Чуп – хин – дон»
|
Қазақ мемлекеттік музыкалық театры (қазіргі Абай атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық опера және балет театры)
|
1934
|
«Айман – Шолпан»
(бірінші маусымның ішінде 100-ден астам рет қойылды)
|
Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестрі
(А. Жұбанов)
|
1934
|
|
Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясы
|
1936
|
|
Жетістіктер
|
1924 жылы Мәскеудегі КСРО халықтары музыкалық концерттеріне И.В. Коцык басқарған
Петропавл педагогикалық училищесінің қазақ хоры қатысты
1925 жылы Парижде өткен Бүкіл дүниежүзілік қолданбалы өнер көрмесінде,
1927 жылы Майндағы Франкфуртте өткен Бүкіл дүниежүзілік музыка көрмесінде Ә. Қашаубаев өнер көрсетті
|
20 жылдардың II жартысы мен 30 жылдардағы мәдени құрылыс
|
Алғашқы
қадамдар
|
Шұғыл түрде сауат ашатын мектептер мен курстар ұйымдастырылды
1924 жылы сәуірде Қазақ АКСР-да «Сауатсыздық жойылсын» қоғамы дүниеге келді
1931 жылы желтоқсанда 15 жастан 50 жасқа дейінгі сауатсыз еңбекші халыққа жалпыға бірдей міндетті білім беру енгізілді
|
Бөлінген қаржы
|
1928 жылы 12 млн сом
1932 жылы 60 млн сом
1937 жылы 447 млн сом
1940 жылы 682 млн сом
|
Жастардың үлес салмағы
|
1928 жылы комсомолдардың бастамасымен мәдени жорық басталды
1930 жылы оған 5000-ға жуық комсомол қатысты
Соғысқа дейін 65000 комсомол мәдениет майданында еңбек етті
|
Нәтиже
|
1921-1927 жылдары республикада 200000 адам оқыды
1928 жылы сауатты адамдар25%, қазақтар арасында 10%-тей болды
1926-1939 жылдарда 9-49 жас аралығында барлық, Қазақстан халқының сауаттылығы 25,2%-тен 83,6%-ке оның ішінде ер адамдар арасында 35,5%-тен 90,3%-ке, әйелдер арасында 14,5%-тен 75,8% -ке жетті
1936 жылы сауатсыздықты жою пунктері 0,5 млн адам оқыды
1938 жылы республика халқының сауаттылығы 65%-ке, қазақ халқының сауаттылығы 40%-ке жетті
30 жылдары елдің әр түрлі аймақтарында жоғары оқу орындары мен техникумдарда 20000-дай қазақстандық оқыды
Соғыс қарсанында мұғалімдер саны 44000-нан асты
|
20-30 ЖЫЛДАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҒЫЛЫМ МЕН БІЛІМ
Кәсіптік білім беру
|
Ғылымның қалыптасуы
|
1928 жылы
тұңғыш педагогика институты
|
1920 жылы құрылған Қазақстанды зерттеу қоғамы өлкенің тарихын, этнографиясы мен экономикасын зерттеді
|
1929 жылы зоотехникалық мал дәрігерлік институт
|
1926-1927 жылдары КСРО Ғылым академиясының кешенді экспедициясы статистикалық-экономикалық, топырақ-ботаникалық, геологиялық-гидрогеологиялық зерттеулер жүргізді
|
1930 жылы ауыл шаруашылық институты
|
Ғылыми-зерттеу мекемелеріне бюджеттен шығын 12 есеге өсіп, 1933 жылы 1,2 млн сомнан 1939 жылы 14,4 млн сомға дейін жетті
|
1931 жылы
медициналық институты
|
1932 жылы КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасы құрылды
|
1934 жылы Қазақ мемлекеттік университеті
|
Ұлы Отан қарсаныңда 57 ғылыми мекемеде 1700-ден астам ғалым еңбек етті
|
Ұлы Отан соғысы қарсаңында 20 жоғары оқу орны, 118 орта арнаулы оқу орны жұмыс істеді
|
Түсті металдар мен бариттен, сүрме мен қорғасыннан бірінші, мұнайдан екінші, көмірден үшінші орынға шықты
|
КСРО-дағы ТАРИХИ – ЭКОНОМИКАЛЫҚ ПРОЦЕСТЕР
Аталуы
|
Мақсаттары
|
Салдары
|
жағымды
|
жағымсыз
|
Мәдени төңкеріс (20 жылдардың II жартысы – 30 жылдар)
|
Сауатсыздықты жою
Төменгі білім берумен қамтамасыз ету
Мемлекеттік білім беру жүйесін қалыптастыру
Ғылым мен мәдениетті дамыту
Социалистік интеллигенцияны қалыптастыру
|
1928 жылы қазақтардың 10%-і сауатты болды
1939 жылы қазақтардың 40%-і сауатты болды
Орта арнаулы, жоғары оқу орындары ашылды:
Ұлы отан соғысы қарсаңында 20 жоғары, 118 орта арнаулы оқу орны болды
1941 жылы КСРО-да 14 млн интеллигенция болды
|
Ел идеологиялық оқшауланды
Мәдени түсінікке партиялық норманы күштеп ендірді
Білімді жеңіл әдіспен бір жүйеге келтірді
Қызыл террор ұлттық зиялыларды жойды
Жаппай идеологияландыру халық мәдениетіне нұқсан келтірді
|
Елді индустрияландыру (1925 жылғы БК(б) П-ның XIV съезі)
|
Өндірісті дамыту
Қуатты әскери өнеркәсіп кешенін құру
Техникалық-экономикалық артта қалушылықты жою
Экономикалық тәуелсіздікке жету
Жаңа техника мен технологияларды меңгеру
|
Елдің қорғаныс қабілеті нығайды
Әскери техника дамыды
Өнеркәсіптің жаңа салалары өркендеді
Зауыттар мен фабрикалар салынды
Қуатты индустриялық-аграрлық державаға айналды
Жаңа техника мен технологиялар меңгерілді
Жұмысшы табының мәдени-техникалық деңгейі жетілдірілді
Еңбек өнімділігі артты
|
Тұтынуға қажетті бұйымдар өндірісі нашар дамыды
Әскери-саяси экспансияға жол ашылды
Экономика экстенсивті дамыды
Тұйық шаруашылық құрылды
Жаппай стахановшыландыру жүргізілді, өндіріс берекесі кетті
Жекелеген адамдардың рекорд жасауы үшін жағдай туғызылды
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
