Химиялық қасиеттері Молекулаларында қос байланыстары болғандықтан, диендердің химиялық қасиеттері алкендерге ұқсас, бұлар да қосылу және полимерлену реакцияларына оңай түседі.
Қосылу реакциялары Алкадиендер галогендерді, сутекті, галогенсутекті қосып алады. Молекулаларындағы қос байланыстары дара байланыспен бөлінген диендер қасиеттерінің ерекшеліктері бар. Бұл диендер реагенттерді бір немесе екі қос байланыстары бойынша (1,2 және 3,4 қосылу) да, молекуланың екі шетіне де (1,4 қосылу) қосып алады.
Диендердің қосылу реакцияларында, негізінен, екі қос байланыс үзіліп, галогендер мен галогенсутектерді молекуланың екі шетіне қосады (1,4-қосылу).
1,2-қосылу
1,4-қосылу
Қосарланған қос байланысы бар диен КС 1,2 және 1,4 орнында да қосылу жүреді:
Химиялық қасиеттері. Қосылу реакциялары. Галогенсутектің қосылуы электрофильді қосылу, ол электрофильді сутек катионының алкадиен молекуласына қосылуынан басталады, нәтижесінде карбкатион түзіледі:
Бұл карбкатионға Brˉқосылуы 1,2 –қосылу өнімін береді
Көміртек атомында оң зарядтың болуы электрон тығыздығын өзіне тартып,
π-байланыспен бүркесе алатын толмаған р-орбитальдың бар екендігін білдіреді. Нәтижесінде қос байланыстың ортадағы атомға ығысуына әкеледі де, ал шеткі көміртек атомы оң зарядталады. Оған бром анионы қосылып, 1,4-қосылу болады.
Бір бөлшек тегі электрондардың таралуы екі түрлі жағдайда бола алатынына көз жеткіздік:
Полимеризация – катиондар мен бос радикалды
механизмді болады.
Бутадиен-1,3
Синтездік бутадиенді каучук
Қосарланған алкадиендерде полимерлену 1,4-қосылу бойынша жүреді.
Стереоретті полимер–құрылым буындары тек қана цис-, не тек қана
трансизомерлерден тұрады.
Вулканизацияланған каучуктың
көксағыздың) құрылысы
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА
0,1 моль ацетилен жанғанда 130 кДж жылу бөлінді. Химиялық реакцияның жылу эффектісі
9 г этиламин толық жану үшін жұмсалатын ауаның көлемі (ауадағы оттегінің көлемдік үлесі 20 %) [C2H5NH2 немесе CH3-CH2-NH2]
184,5 г нитробензолдан алу үшін қажет бензолды ацетиленнен алған. Жұмсалған ацетиленнің мөлшері