Металтану пәнінің негізі. Металтану пәні. Пәннің мақсаты мен амалы. Қысқаша тарихи анықтама. ҚР металлургиялық және металл өңдеуші өндірісінің дамуы.
Материалдың құрылымы мен қасиеті және сынақтан өтуі. Металдың ішкі құрылымы. Ерекшелігі мен қысқаша мінездемесі. Материалдардың негізгі қасиеттері: физикалық, химиялық, механикалық және технологиялық. Олардың автокөлік бөлшектерін жасаудағы рөлі. Өнеркәсіпте қолданылатын металдың механикалық сынақтан өткізудегі жаңа әдістеріне қысқаша мінездеме: созылуға,қаттылыққа, соққы тұтқырлығына.
Құймалардың теориясынан негізгі мағлұматтар. Қазіргі металдардың физикалық –химиялық сұрыптау әдісі: макросұрыптау, микросұрыптау, рентген құрылысы, термикалық, ультротолқынды ақау анықтағыштар. Радиоактивті изотоптың қолданылуы.
№1 зертханалық жұмыс.
«Металдың қаттылығын Бринелл және Роквелл әдістері бойынша анықтау»
Ерітінді теориясы бойынша негізгі анықтама. Ерітінділер түрлері: механикалық қоспа,қатқыл ерітінді, химиялық қоспалар.
Ерітінді құрылымы: 2 түрден тұрады. Диаграмманың 1,2 түрлері бар. Сұрыптау диаграммасы. Болаттың, ақ және сұр шойынның құрылысының құраушылары.
Темірдің көміртекпен құймалары. Темір мен көміртекті құймаларындағы формалар. Көміртекті –темір құймаларының
құрылысының құраушылары және олардың қысқаша мінездемесі.
Металдардың коррозиясы және онымен күрес. Коррозия процесінің мәні. Коррозия түрлері: химиялық және электрохимиялық. Металдарды коррозиядан қорғаудың қысқаша анықтамасы. Металл қабы. Жұқа қабатты тұзды қышқылдардан қорғау. Металды тот басудан сақтау мысалы, автокөлік өндірісі және автокөлікті жөндеу орталықтарында.
Шойын өндірісі. Шойын туралы түсінік. Шойын өндірісіндегі қажетті материалдар. Жалпы темір қазбаларының мағлұматы, отындар, флюстер туралы түсініктер. Домна пешінің құрылымы,мінездемелері. Домна пешінің өндіретін өнімдері және оны пайдалану.
Болат өндірісі. Болат туралы түсінік: болат пен шойынның айырмашылығы химиялық құрамы мен қасиеттері.
Болатты алудың жаңа тәсілдерінің мінездемелері оттекті –конвертті Мартен, электр пештерінің ерекшеліктері мен әрбір тәсілдерінің артықшылықтары, олардың техника экономикалық көрсеткіштері. Болатты құю. Болаттың құйылуының жаңа түрлері және экономикалық тиімділігі. Құйманың құрамы мен кристалдануы және ақаулары оларды болдырмау жолдары.
Түсті металдар өндірісі Маңызы бар түсті металдар. Мыс өндірісі. Мыс рудалары. Мысты алу жолдары.Алюминий өндірісі. Алюминий рудасы Магний өндірісі. Магниді электрлік және термикалық жолмен алу. Титан өндірісі, өндіру жолдары.
Ұнтақталған металлургия. Ұнтақтарды алу жолдары және олардың түзілуімен қайнауы.Үйлесімді металлокерамика. Қатты металлокерамикалық ерітінділер. Антифрикциондық және фрикциондық бұйымдар.
Шойын классификациясы мен маркировкасы. Шойын классификациясы. Шойынның құрылымы мен құрамына жылдам салқындату мен күрделі қоспалар әсері. Өте мықты шойын. Оның құрылымы, құрамы, белгіленуі және қолданылуы.
Антифрикционды шойындар. Автокөліктік құрылымдары мен жөндеу өндірісіндегі түрлі шойындарды пайдалану жолдары.
Ақ және сұр шойындардың құрылымдары, құрамдары, қолданылулары. Ақ шойын.Оның құрылымы , құрамы және қолданылуы. Сұр шойын Оның құрылымы, құрамы, белгіленуі және қолданылуы.
Болат классификациясы , маркировкасы. Баяу салқындатылған болат құрылымы. Болат құрылымы мен құрамына көміртектің әсері. Болаттың құрамына қоспалардың әсері. Көміртекті құрал жабдықтар жасауға арналған болаттар, олардың белгіленуі, құрамы және қолдану орталықтары. Болаттың құрамына легірленген элементтердің әсері.
Көміртекті болаттардың артықшылығы мен кемшіліктері.