ҚАПШАҒАЙ. Бұл атау түркі-монғол тілдеріне ортақ сөздерден
жасалған. Қалмақ тіліндегі Хапчыға деген атау Қытайдың Іле қазақ
облысындағы Текес ауданында. Текес өзені күншығысқа қарай ағып
барып, биік екі таудың ортасын кесіп, терең шатқал арқылы Күнес
жазығына шыққанға дейін оншақты шақырымдай таудың терең қыспақ
шатқалынан өтеді. Сол жерді қалмақтар Хапчыға атайды. Бұл атаудың
Алматы облысында жəне Іле қазақ облысында кездесетінін, тұлғасы мен
мағынасы жағынан ұқсас екендігін байқаймыз. Бұл сөз арқылы жасал-
ған өзен аттары Орта Азия, Шығыс Сібір, Монғолияда кеңінен тараған.
Сонымен Қапшағай топонимінің мағынасы: “екі жағы биік жартастың
ортасынан өзеннің ағып өтетін тар, қыспақ тұсы” десек, оның тарихи
құрылымындағы а~ысəйкестігін ескеріп, мағыналық тұрғыдан қыпша (қыпша~қыспа~метатеза) сөздерімен түбірлес, ал өзінің түбірі – қыс деп
болжауға болады.
