Уробактериялардың тыныс алуы. Ацидофобты ағзалар ( лат. acidus – қышқыл + гр. φόβος — қорқады) - қышқыл ортада тіршілік ете алмайтын, тек сілті ортада ғана өсіп-өнетін ағзалар. Ацидофобты ағзаларға кейбір бактериялар, мысалы, несеп зәрін ыдыратушы уробактериялар жатады. Олар тек сілтілі ортада (рһ 8-9 шамасында болғанда) жақсы өсіп-өнеді. Ал рһ 6-дан төмендегенде, олардың тіршілігі тежеледі. Бұл бактериялар көміртегін әр түрлі органикалық қосылыстардын, соның ішінде органикалық қышқылдар тұздардан, мысалы, лимон, алма және сірке қышқылдарының тұзынан алады. Олар аммиак тұзын немесе несеп зәрін ыдырататын кезде бөлінетін газ күйіндегі аммиактан азот алады. Ацидофобты ағзаларға жоғары сатыдағы өсімдіктерден қызылша, беде, лобиа жатады.
Уробактериялардың тыныс алуы
Адам мен жануарлардан бөлінетін құрамында азоты бар заттардың біріне мочевина жатады. Адам несібесінде оның мөлшері 2%, ал сиыр несебінде 5% дейін барады. Ересек адам тәуілігіне 30-50 грамға дейін мочевина бөліп шығарады. Мочевина тіршілік барысында саңырауқұлақтардан да бөлінеді. Мочевинаның құрамында 47 проценттей азот бар. Мочевина күйінде азот өсімдіктерге сіңбейді. Ол тек уробактериялардың көмегімен ғана ыдырайды. Бұл бактериялардың шар тәрізді және сарцина сияқты. Таяқша бактериялардан мочевинаны жақсы ыдырататыны – бациллус проватус. Ол бір литр ерітіндідегі 140г. дейін мөлшердегі мочевинаны ыдыратады. Ал шар тәрізді уробактериялар - планосарцина уреа. 30г.- ға дейін ғана мочевина ыдыратады
Уробактериялардың тыныс алуы
Уробактериялар аэробты организмдер . Орта реакциясы аздап сілтілеу болса оларға тіпті қолайлы. Мочевина ыдырауы аса күрделі процесс емес. Негізінен ол уробактериялар клеткасында кездесетін уреаза ферментінің әсерінен ыдырайды:
NH2 С О + 2Н2О = /NH4/ 2CO3 NH2 көмір қышқыл мочевина аммиак тұзы Ыдырау барысында пайда болған көмір қышқылы аммиак тұзына, одан әрі көмір қышқыл газы мен аммиак және суға ажырайды: /NH4/ 2CO3 = 2 NH3 + CO2+ H2O Мочевина азоты мол болғандықтан минерал ретінде егіншілікте кеңінен қолданылады.
