Анатомия негіздерімен барланған физиология ТФП-45 Қалмырзаева Гүлнұр 6.10.2020 (СОӨЖ) 09.10.2020 (лабка) Жұлынның физиологиясы мен анатомиясы. Жұлынның рефлекстік функциялары
Тапсырмалар.
1.Жұлынның негізгі жолдары. Ж ұлынның афференттік аралық нейрондарының аксоны мен бұтақтары рецептордағы қозуды миға жеткізетін жұлынның жоғарыға қарай өрлейтін жолын құрайды. Бұл жолдардың көбі жұлын ақ затының артқы және бүйір бағандарында өтеді. Қозуды ми нейрондарынан жұлынға жеткізетін эфференттік талшықтар жұлынның төмен түсетін жолын құрады. Бұлар жұлынның алдыңғы және бүйірдегі бағандарында өтеді.
Рефлексиялық реакциялар
Жоғары сатыдағы жануарларда биологиялық реакциялардың ерекше түрі - рефлекстер дамыды. Рефлекстер деп жүйке жүйесінің - рецепторлардың тітіркенуіне жауап ретінде жүйке жүйесінің міндетті қатысуымен пайда болатын организм реакциялары түсініледі. Бар:
жанасуды, созылуды, қысымды, үдеуді қабылдайтын механорецепторлар;
химорецепторлар - тітіркенуді химиялық заттармен қабылдау; 3) температураның өзгеруімен тітіркенетін терморецепторлар; 4) жарық тітіркендіргіштерін қабылдайтын фоторецепторлар:
5) осмостық қысымның өзгеруіне сезімтал осморецепторлар.
Теріде және шырышты қабаттарда орналасқан рецепторларды экстерорецепторлар, ал ішкі органдар мен бұлшықеттерде интерорецепторлар деп атайды.
Бұлшықет тонусы - бұл шаршаудың дамуымен бірге жүрмейтін, бұлшықеттің ұзаққа созылған жиырылуы, ол рефлекторлық сипатқа ие және тоник амотонейрондардың сирек импульстарының әсерінен пайда болады.
Тоникалық а-мотонейрондардың RD-нің пайда болуының бірден-бір себебі - бұлшықет проприорецепторларынан афференттік импульстар. Сондықтан тонның рефлекторлық сипатын дәлелдеу үшін жұлынның артқы тамырларын кесу жеткілікті (Бронжест тәжірибесі).
Ең қарапайым тоник рефлекстеріне жұлын миостатикалық созылу рефлекстері жатады. Олар бұлшықет ұзақ уақытқа баяу созылған кезде пайда болады және оның баяу және ұзаққа созылған тоникалық жиырылуынан көрінеді.
Скелеттік бұлшықеттің созылу рефлекстері: миотатикалық немесе сіңір рефлекстері. • Қаңқа бұлшықеті созылған кезде рефлекторлы түрде жиырылады. • Сіңірлік рефлекстер бұлшықет шпинделі рецепторларынан басталады. • Клиникада сіңірді неврологиялық балғамен ұру арқылы рефлекс пайда болады («сіңір рефлексі» термині осыдан шыққан).