Андирова Айман Амандыковна І санатты педагог-психолог БҚО, Қаратөбе ауданы, «Мұхит атындағы жалпы орта білім беретін мектебі»
жүктеу/скачать 0,77 Mb. Pdf көрінісі
|
Андирова А.А. Таным әлемі
- Бұл бет үшін навигация:
- Мазмұндық-құрылымдық ерекшеліктері
- Міндеттері
- Қолданылатын әдіс-тәсілдер
| Андирова Айман Амандыковна І санатты педагог-психолог БҚО, Қаратөбе ауданы, «Мұхит атындағы жалпы орта білім беретін мектебі» «Таным әлемі» (Әдістемелік көмекші құрал) Түсінік хат Білім берудің бұл түрінде ерекше қажеттілігі бар баланың өз-өзіне сенімі артады, ол маңайындағылар тарапынан өзіне қолдау барын сезінеді. Бұл баланың өзін-өзі бағалай білуіне, қоршаған ортасына сүйіспеншілікпен қарауына, өзін қоғамның толыққанды мүшесі сезінуіне жол ашады. ХХ ғасырдың басында неміс педагог-дефектологы П. Шуманның «Бала кемістігінің даму деңгейі неғұрлым төмен болса, соғұрлым мұғалімнің білім деңгейі жоғары болу керек» деген сөзінен даму ерекше білім беру қажеттілігі бар баламен жұмыс істеу өте қиын екенін ұғынамыз. Дамуында әр түрлі кемшіліктері бар балаларды арнайы оқытуға деген сұраныс, әсіресе, олардың танымдық процестерін психологиялық жағынан зерттеу қазіргі таңда өзекті мәселе болып саналуда. Ұсынылған әдістемелік көмекші құрал сабақ беретін мұғалімдерге, психологтарға ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларға әдістемелер мен жаттығуларды жүргізуді тиімді ұйымдастыру мақсатында дайындалған. Мазмұндық-құрылымдық ерекшеліктері: Бүгінгі таңда инклюзивті білім беруді қолдау бағытында жалпы білім беретін мектептерде белгілі себептермен ақыл-ой дамуында ауытқуы бар немесе психикалық дамуы тежелген оқушылар білім алуда. Әр оқуышының білім алуда өз ерекшеліктері бар. Мәселен әр оқушының эмоциялық және психикалық таным үрдістерінің дамуы деңгейі әртүрлі. Десекте қазіргі таңда әр оқушыға жеке тұлға ретінде қарап, саналы тәрбие сапалы білім беру өмір талабы болып табылады. Осы ретте мектебімізде әрбір ерекше білім беру қажеттілігі бар оқушының даму деңгейі мен жас ерекшелігі ескеріліп білім берілуде. Бүгінде еліміздің барлық аймағында ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларға білім беруді қолдау негізінде жалпы білім беретін мектептерде түзете-дамыта оқыту сыныптары бар. Бұл сыныптың мақсаты: әр сыныптағы ерекше білім беру қажеттілігі бар оқушыларды бір сыныпқа топтастырып, әр оқушыға жекелеп сыныбы мен оқу бағдарламасына сай білім беру. Көмекші құралда төмендегі міндеттер іске асады: жалпы даму деңгейін арттыру және жеке дамуындағы ауытқушылықты түзету баланың жүйкелік денсаулығын нығайту және сақтау, жеке және топтық түрлерінде оқу жетістіктерін қамту, психологиялық жағымды жағдай туғызу. Жүргізілетін жұмыстар толық сыныппен, ал кейбір тапсырмалар жасына және қабылдауына сай жеке өткізіледі. Сабақ барысында ойлау, есте сақтау, зейін қабілеттерін дамытатын және жоспар бойынша жұмыс істеуге, өз бетімен тапсырма орындауға, дұрыс қарым-қатынасқа үйрететін ойындар мен жаттығулар, тапсырмалар, тренингтер қолданылады. Мақсаты: Жеке тұлғаның әлеуметтік өзіндік танымға қабілеттілігі және оның бағытталуы, қызығушылығының қалыптасуы мен дамуы, білімділік және біліктілік дағдыларын үйренудің жағдайын жасау. Міндеттері: 1. Мектеп жағдайына тез бейімделуге қажет әлеуметтік-адамгершілік жағымды мінез-құлық қалыптастыру. 2. Оқуға қызығушылық мотивациясын
дамыту.
3. Жеке тұлғалық ерекшеліктерін дамыту (оқу белсенділігі, өз бетімен жұмыс істеу, т.б.) арқылы оқудағы негізгі қиындықтарды жою. 4. Жалпы интеллектуалдық біліктілігін жас ерекшелігіне қарай дамыту (салыстыру, қарым- қатынас, практикалық топ, ойлау т.б)
5. Жалпы даму деңгейін көтеру және жеке дамуындағы ауытқушылықты түзету. 6. Өз жасына сәйкес баланың жалпы дамуын және біліктілік дағдыларын нығайту үшін жағымды әлеуметтік орта қалыптастыру. Әдістемелік көмекші құрал аптасына 2 сағат, жылына 68 сағат оздырылады.
тренингтер
- Психофизиологиялық мүмкіндігі дамиды. - Оқудағы негізгі қиындықтары жойылады. - Қоғамға және өз-өзіне қызмет етуіне бағытталады, жағымды мінез-құлық қалыптасады. Зейіннің тұрақтылығын дамыту жаттығулары № Тақырыбы Мақсаты
Нұсқау және өткізу әдісі Көрне- кілігі
Ұзақ- тығы
1 Диагностикалық жұмыс. Құжаттар толтыру
«Не өзгерді?» Танымдық процестерінің әлсіз жақтарын анықтап, дамыту-түзету жұмыстарын жүргізу.
Үстелге үш-төрт зат қойылады. (Ойын барысында зат санын көбейтуге болады). Бұдан соң баладан заттарды есте сақтауы сұралады. 1-2 минуттан соң, баланы теріс қаратып қойып, үстелдің үстіндегі заттардың біреуін алып немесе заттардың орнын ауыстырып қоямыз. Содан соң баланы бері қаратып, үстелдің үстінен не өзгергенін сұраймыз.
Ойын-
жаттығу ойын-
шықтар Жеке
10 м
2 «Айырмашылы- ғын тап»
Баспа әріптердің элементтерінің орналасуындағы ұқсастығымен айырмашылы- ғын табуға
үйрету. 1.
«Әріптерді мұқият қарап, олардың бір-бірімен ұқсастығы мен айырмашылығын анықтаңдар және бұл жұмысты жылдам әрі дұрыс істеуге тырысыңыздар» 1. АИНП 2. ГТПН 3. РЬФ
4. КНИ 5. ВБФР
6. ОЮС 7. ЕШЩ
8. ХУКЖ 9. МНП
Әдісте- ме
Жеке 10 м 3 «Корректуралық байқау» Танымдық процестерін диагностикалау әдістемелері. Талдай
алу қабілетін анықтау Жазылған әріптер мен
сандарға талдау жасауға үйрету және ішінен
керегін таба
«Қағаздағы әріптер мен сандардың жиынтығына мұқият назар
аударайық. Сендердің тапсырма ларың әріптер мен сандардың жиынтығын мұқият, әрі шапшаң қарап отырып оның ішінен «а» әріпі мен «2» санын сызып шығыңыздар».
8 а б в г д 4 ж з е 2 а т у н о л 9 с т у ф ғ ы ю а т о 2 я 3 с 2 и о м 6 а б в г д 2 у м л и к а л 2 м р т 4 с н ж с т 2 а 5 и 6 м н 2 с э е т у о 2 л с у Әдісте-
ме
Топ 15 м
білуге
үйрету. Бұл
арқылы зейіннің тұрақтылығын және концентра- циясын дамыту. а х ғ ы я 0 л а 5 е п и а б 6 р о 8 л б а 7 г л п а 5 ж р 8 н г ы 2 з щ 4 «Алақан шапалақ тау»
Танымдық процестерінің әлсіз жақтарын анықтап, дамыту-түзету жұмыстарын жүргізу. Бала зейінін тез аударуға қабілеттілігін және
тез бөлінгіштігін дамыту «Мен қазір сіздерге әр түрлі сөздер оқимын,
ал сіздер
осылардың ішіндегі тірі табиғатты бейнелейтін сөздерді оқығанда алақандарыңды шапалақтап отыруларыңыз сұралады». Мысалы: көбелек, ұшақ, Өлі табиғатқа қатысты сөздер Әдісте- ме
Топ 15 м
5 «Рұқсат
етілмейтін түстер»
Көрнекі- образдық сандарды есте
сақтау, қысқа
мерзімді есту
есте сақтау,
сөйлеу- логикалық қабілеттерінің дамуы және бала зейінінің шоғыр- лануын
және бөлінгіштігін дамыту «Алдымен мені мұқият
тыңдаңыздар! Қазір мен сіздерге сұрақтар қоямын, ал сіздер жауаптарын баған
бойына тез
жазып отырасыздар және де
бұл ойынның барысында мына 2 ережені есте сақтауымыз керек: 1. Ойын барысында ақ және көгілдір түсті айтуға рұқсат етілмейді. 2. Бір түсті екінші рет қайталауға болмайды. Сонымен ойын шартына түсінсек ойынымызды бастайық» 1. Шөптің түсі қандай? 2. Аспанның түсі қандай? 3. Күнбағыстың түсі? 4. Түймедақтың түсі 5. Күзде жапырақтың түсі 6. Құрбақаның түсі 7. Қардың түсі 8. Теңіздің түсі 9. Күннің түсі Әдісте-
ме
Топ 15 м 6 «Рұқсат етілмейтін қимыл»
Көрнекі- образдық сандарды есте
сақтау, қысқа
мерзімді есту
есте сақтау,
сөйлеу- логикалық қабілеттерінің дамулары Бала зейінінің тұрақтылығын «Балалар, қане бәріміз түзу тұрып маған назар аударыңыздар. Қазір мен қолыммен түрлі қимылдар жасаймын. Ал сіздер
осы қимылдарды мұқият қарап
отырып, мені
қайталап отырыңыздар. Бірақ мына шартты ұмытпаңыздар; қолыңызды төмен түсіруге болмайды. Мен қолымды төмен түсіргенде, сендер жоғары көтеріңіздер. Кім қателесіп менімен бірге қолын төмен түсіріп Әдісте-
ме Ертеңгі- лік жат- тығулар
элемент- тері
Топ 20 м
дамыту қойса, сол ойыннан шығады» 7 «Көзбен сана» Көрнекі- образдық сандарды есте
сақтау, қысқа
мерзімді есте
сақтау, сөйлеу- логикалық қабілеттерінің дамуын
белсенділігін, зейінділігін, оның шоғырлануын қалыптастыру Алдарыңыздағы суретке мұқият, зейіндеріңізді салып қараңыздар. Бұл суретте дөңгелектер мен қосу таңбасының суреттері бейнеленген. Ал енді мұқият болыңыздар? Саусақтың немесе карандаштың көмегінсіз әр қатардағы қосу таңбасы мен дөңгелектің санын, содан соң қосу таңбасының санын есептеп
шығып, жанына жаз. Әдісте-
ме
Топ 8 «Сурет сал» Көрнекі- образдық сандарды есте
сақтау, қысқа
мерзімді есту
есте сақтау,
сөйлеу- логикалық қабілеттерінің дамуы
Ырықты зейінді
қалыптастыру «Алдымен балаға қағаз бен түрлі- түсті карандаштар береміз. 10 үшбұрыштың суретін бір қатарға салғызамыз да, балаға мынадай тапсырма береміз. Алдымен
берілген тапсырманы мұқият тыңдап ал. Мына суреттегі 3-ші 6- шы және 9-шы үшбұрыштарды қызыл бояумен боя, екінші және 5- ші үшбұрыштарды жасыл түспен боя, ал 4-ші және 8-ші үшбұ рышты көк түспен боя, ал енді осы айтылған бойынша үшбұрыштарды бояуға кірісейік» Әдісте- ме
Топ
30 м 9 «Іздеп тап»
«Лабиринттен өтіп шық» Зейіннің тұрақтылығын, қолайлылығын, көлемін, ауысуын, шоғырлануын, бөлінуін дамыту Зейінділік пен
байқампаздықты жаттықтыру
Бейнелі-
әрекеттік ойлау қабілетін анықтау.
1. «Үш үлестірме қағазда әртүрлі суреттер салынған. Суретте салынған заттардың саны бірдей болғанымен, басқа суретте кейбір заттар жоқ, ал бір заттар екі суретте де салынған. Ол қандай заттар? Міне, осы заттарды тап» 2.«Суретті мұқият қара! Қолыңа ұшты таяқшаны ал да лабиринттен өтіп шық. Берілген лабиринтке көрсетілген сызықша арқылы кір, қабырғаларына тимей, мұқият түрде одан шығып кет!». Қорытынды: мұнда балалардың жұмыс жасау ырғағына аса назар аударылады. 10 ұпай – егер бала берілген тапсырманы 45 секунттан аз уақыт жұмсап,
лабиринттен өтуде
қабырғаларға тимей
мұқият орындаса, көрсетілген ұпай
беріледі. 8-9 ұпай - егер бала берілген тапсырманы 45-60секунт уақыт ішінде
орындап, лабиринт Әдісте- ме
Әдісте- ме Топ
15 м қабырғаларына 1-2 рет тиіп кетсе, көрсетілген ұпай беріледі. 6-7 ұпай - егер бала берілген тапсырманы 60-80
секунтта орындап, лабиринттен өтуде
қабырғаларға 3-4 рет тиіп кетсе, осы ұпай беріледі. 4-5 ұпай - егер бала берілген тапсырманы 80-100 секунт ішінде орындап, лабиринттен өтуде қабырғаларға 5-6 рет тиіп кетсе, көрсетілген ұпай беріледі. 2-3 ұпай - егер бала берілген тапсырманы 100-120
секунт ішінде
орындап, лабиринттен өтуде қабырғаларға 7-9 рет тиіп кетсе, көрсетілген ұпай беріледі. 0-1 ұпай - егер бала берілген тапсырманы 120 секунттан жоғары уақыт жұмсаса немесе тапсырманы мүлдем орындай
алмаса, осы ұпай беріледі. Мұндай балалармен түзету жұмыстарын жүргізу қажет. 10 ұпай - бейнелі-әрекеттік ойлау қабілеті өте жоғары. 8-9 ұпай - бейнелі-әрекеттік ойлау қабілеті жоғары. 4-7 ұпай - бейнелі-әрекеттік ойлау қабілеті орташа. 2-3 ұпай - бейнелі-әрекеттік ойлау қабілеті төмен. 0-1 ұпай - бейнелі-әрекеттік ойлау қабілеті өте төмен. 10
«Сандар ды іздес тіру» Зейіннің тұрақтылығын, қолайлылығын, көлемін, ауысуын, шоғырлануын, бөлінуін дамыту Зейіннің жылдамдығын, бөлінгіштігін, көлемін дамыту Балалардың алдына 1-ден 9-ға дейінгі көлемін ретсіз түрде орналасқан кесте беріледі. Оқушы осы кестеден 1-ден 9-ға дейінгі сандарды шапшаң тауып, көрсетіп айтып
шығуы керек.
Ойын барысында осы сандарды табуға неше секунд немесе минут уақыт жұмсалғаны есептелінеді. Сондай- ақ балаларға тапсырмаларды күрделендіріп беруге де болады. Ол үшін 9 тор көзден тұратын кестеге 1-ден 15-ке дейінгі сандар ретсіз орналастырылып көрсетіледі. Арасында 6 цифр жазылмай кетеді. Міне
осы кестеден балалар сандарды өсу ретімен тауып, көрсетіп, ал жоқ цифрларды қағаз бетіне түсіреді. Әдісте- ме
Топ
30 м 11
«Атауға болмай- тын сандар» Зейіннің тұрақтылығын, Балаларға сұрақтар беріледі, ал балалар осы сұрақтарға тез-тез Әдісте- ме
Топ 30
қолайлылығын, көлемін, ауысуын, шоғырлануын бөлінуін дамыту шарт пен
материал арасындағы зейіннің шоғырлануын бөлінушілігін дамыту
жауап беріп отыру керек және бұл ойынды ойнағанда мына 2 шартты ұмытпауы керек. 2 және 4 санын айтуға болмайды. Бір рет айтылан санды қайталап айтуға болмайды. 1. Бір қолда неше саусақ бар? 2. Итте неше аяқ? 3. Тауықта неше аяқ? 4. Сен нешедесің? 5. Аспанда қанша жұлдыз бар? 6. Екі алмаға екі алманы қосса нешеу болады? 7. Түлкіде неше көз? 8. Үшке екіні қосқанда қанша?
мин
12 «Байқампаздық» Қасындағы адамның киіміне зейінін
аудару арқылы
байқампаздығын дамытуға дағдыландыру Балалар жұптасады, бір-бірінің киімдеріне мұқият қарап алып, арқаларымен жанасып тұрады. Артына бұрылмай, жүргізушінің берген сұрақтарына жауап беруі керек. Мысалы,
Айгүлдің бантигінің түсі қандай? Қандай киім киген? Етігінің түсі қандай? т.б.
Әдісте- ме
Топ
15 м Ойлауды дамыту және қалыптастыру жаттығулары
13 «Төртіншісі артық» Образды-
логикалық, көрнекі-
образдық көрнекі-
қимыл ойлау қабілетін дамыту Талдау және топтастасты- ру ой опера- цияларын дамыту
«Балалар сіздердің алдарыңызда 4 үлестірме қағаз беріледі. Онда 4 зат бейнеленген. Оның үшеуі бір- бірімен байланысты да біреуі артық. Сіздердің мақсаттарыңыз мұқият қарап отырып, осы 4 заттың ішіндегі артығын табу. Кім жылдам және дұрыс табады, сол жеңімпаз болып саналады» 1. Қызғалдақ түймедағы, мысық, інжугүл 2. Карандаш, қалам, дәптер, бояу т.б. Әдісте-
ме
Топ 15 м 14
«Заттарды салыстыр»
Образды-
логикалық, көрнекі-
образдық, көрнекі-
қимыл ойлау қабілетін дамыту Ойлау
операцияла- рын дамыту «Балалар сіздердің алдары ңызда сөздер берілген. Сіздер оны оқыңыздар, олар не себепті ұқсас, не себепті айырмашылығы бар екенін анықтаңыз» 1. Шыбын және көбелек 2. Үй және сарай 3. Үстел және орындық 4. Су және сүт Әдісте-
ме
Топ 20 м 15
«Сөзді аяқтау» Ойлау жыл- дамдығын дамыту
«Балалар мен сіздерге сөздің алғашқы буынын оқимын, ал сіздер оны аяқтауларыңыз керек». Мынандай 10 сөздің алғашқы буыны беріледі Әдісте-
ме
Топ 30 м 1. Сый
2. Ха 3. Ау
16 «Артық сөзді тап» Образды- логикалық, көрнекі- образдық, көрнекі- қимыл ойлау қабілетін дамыту.
Мәнді белгілерді білу, ойлау үрдісін
дамыту «Қазір мен сіздерге 4 сөз оқимын, оның біреуінің мағынасы болуы керек. Сізге берілетін тапсырма осы сөзді тауып жазып, оның не себепті артық екенін түсіндіріңіз» 1. Арман, Айдар, Бақыт 2. Сүт, ірімшік, ет. 3. Шаң, жаңбыр, шық т.б. Жаттығу Топ 30 м 17
«Сөйлем құра» Заттарды өзара тез
байланысты- руды
дамыту Балаларға үш бір-біріне байланысы жоқ
сөздерден мүмкіндігінше көбірек сөйлем құрастыру тапсырылады. Мысалы: мынадай үш сөз берілсе, «өзен, карандаш, аю» сөзінен сөйлемдер құрастыруға болады: 1. Аю карандаш алып, өзеннің суретін салды. 2. Аю өзен жағасында отырып карандаш кемірді 1. Теледидар, кенгуру, орман 2. Кітап, машина, жаңбыр 3. Піл, арқан, өрт 4. Таңертең, сарай, мысық Жаттығу Топ 30 м
18 «Сөзді атаңыз» Ойлау процесінің икемділігін дамыту
Балалар төменде аталған сөздерге байланысты көп сөздер құрастыру керек. Ағаштар
(аққайың, қарағай, шырша, жөке, емен) Аңдар (піл, керік, қасқыр, аю, түлкі т.б) Үй жануарлары Спорттық заттар Көліктер Әуе көліктері Су көліктері Көкіністер Жемістер Киімдер Жаттығу Топ 30 м
«Керісінше айт» Сөздер
арасындағы өзара байла- ныстарды түсіну
қабілетін дамыту
Мен қазір сөздер айтамын, ал сіздер сол
сөздердің кері
мағынасын айтасыздар 1. Көңілді-көңілсіз 2. Жылдам-жәй 3. Ауыр-жеңіл 4. Қорқақ-батыл Жаттығу Топ 25 м 20
«Болады-болмай Себеп-
Мен әртүрлі жағдайларды айтып Жаттығу Топ
ды» салдарлық байланыс- тарды қалып-
тастыру қабілетін дамыту допты лақтырамын, егер осы жағдайлардың болуы
мүмкін болса
ғана допты
қағып алыңыздар да, мүмкін
емес жағдайлар болса допты
ұстамаңыздар 1. Мысық тамақ пісірді. 2. Мысық тамақ жегісі келіп отыр 3. Пошташы хат әкелді 4. Түнде күн шығады 5. Мысық тышқанды қуды
21 «Қиынды суреттер» Образды (бейнелік) ойлауды дамыту
1. «Алдымен заттың суретін ірі, анық түсті етіп салыңыздар. Содан соң оның сұлбасын бірнеше бөлікке бөліп қиыңыздар» Бөліктерді жинақтап, сурет құрастырыңыздар. 2. Шатасқан әріптер жазылған парақты оқушыларға үлестіреді. Оқушылар 2 минуттың ішінде шатасқан әріптердің қатарынан сөз
тауып, белгілеу керек. Тапсырманы тез орындау керек. Бала берілген нұсқауды ұқпаса, бір-екі мысалмен түсіндіріледі, онда да түсінбесе зерттеуші баламен бірге отырып жұмыс істейді. Тапсырма есептеу арқылы бағаланады. Тапсырманы орындауына байланысты 3 деңгейге бөліп қарастыруға болады. Ұпай жинаған мөлшері 25-29 ұпай - зейіні жоғары 19-24 ұпай - зейіні орташа 11-19 ұпай - зейіні төмен Берілген сөздер: Внаовлгвикнвлдвьрвшчошыршырс ьеоуевлемектепдыоынатмочелкаов шцдвмакаламтмнубананмьвлщрыи мсусағатюпщгеттанаьслыдцсексан апдошпенуасобмьпооагкнрпиивьр акетадыимчвцсктидкшньдоптмич мкнцлшанаиусвйыцоагмсгыокшн щьлшноенкркттппрапшокпкоаокш пошкппшлтұқымланкуравтгмиупз вқанатмнпвнгкеауогажиекрсшрард омбырагппааррлалматмлывгкгерп оадлатимдоланаиаонантроьаолалш анаивмвсементоаушвлтаутаимсотк атвимсоаальфаиттодороокитлщгш щбошгшщзлондонрпгыавенгншеге ролкерегеорбжазхатош Әдісте- ме
Топ 25 м
22 «Ой варианттары» Тіл дамыту, сөздік қорды «Төмендегідей жағдайларды ойлап табыңыздар да, оларға мүмкін Әдісте- ме
Топ 15
молайту
болатындай ой қозғаңыздар» Мысалы: не болар еді? 1. Егер шыршаға аяқ бітсе? 2. Адамдар аяғымен жоғары қарап жүрсе? 3.Мысықтың үлкендігі пілдей болса т.б. мин
23 «Жалпыдан бөліп алу»
Салыстыру, топтастыру, жалпылау операция- ларын дамыту
«Алдарыңызда жалпы мағына беретін 10 сөз және әрбір сөзге 5 сөзден тұратын сөздер жиынтығы берілген оның ішіндегі 2 сөз бастапқы сөзге көбірек байланысы бар. Осы сөздерді тауып, астын сызыңыз.» 1. Өзен (жаға, балықшы, су, тиын, балық) 2. Бақ ( бағбан, дуал, өсімдік, жер, өнім) 3.
Орман(жапырақ, аққайың, аңшы, ағаш, аю) Әдісте-
ме
Топ 15 м 24
«Менің жақсы
қасиеттерім мен
ұнамсыз жақтарым» Оқушылар- дың өздерін қалай
танитында- рын
анықтау, жақсы
қасиеттерін мадақтау, жағымсыз қасиеттерін арылуға көмектесу Нұсқау: Оқушылар дәптерлеріңізді екі бағанға бөліп, бірінші бағанға «Менің жақсы қасиеттерім» деп, ал екінші бағанға «Мен ұнамсыз жақтарым» деп жазып, өздеріңізге ұнайтын жақсы
қасиеттеріңізді және
өзіңізге ұнамайтын қасиеттеріңізді жазыңыздар. Жаттығу Топ 30 м
25
«Суретші қандай
қате жіберді?»
Көрнекі- образдық сандарды есте сақтау, қысқа
мерзімді есту
есте сақтау,
сөйлеу- логикалық қабілеттерін дамыту.
Әдісте- ме Топ
15 мин
26 «Басқа
сөзбен түсіндіру»
Көрнекі-
образдық сандарды есте сақтау, қысқа
мерзімді есту
есте сақтау,
сөйлеу- «Балалар мен қазір сіздерге бір сөйлем оқимын. Ал сіздер осы сөйлемді мағынасын өзгертпей басқаша бір
сөздермен жеткізіңіздер» Биылғы жаз өте жылы болады. Үш айғы демалыста күн ыссы болайын деп тұр. 1. Біз жаңа жылды көңілді қарсы Әдісте- ме
Топ 15
мин
логикалық қабілеттері- нің дамуы
алдық
2. Мен қызықты кітап оқыдым 3. Бақтан гүл жарған ағаштардың иісі шығады 27
«Логикалық тапсырмалар»
Логикалық ойлауды дамыту
Балалардың алдарында 2 логикалық тапсырма беріледі. Оның әрбіреуін шешуге 2 минут уақыт беріледі. Егер бала тапсырмаларды өз бетімен шеше алмаса, бірлесіп шешуге болады. Тапсырмалар: 1. Арман, Асан, Нұрлан әртүрлі үйлерде тұрады. Бірінші үй
биік тастан
тұрғызылған, ал үшінші үй аласа тастан тұрғызылған үйде тұрса әр қайсысы қандай үйде тұрған болып шықты? 2. Екі бала киноға барғанды ұнатады, ал екі бала театрға барғанды ұнатады. Балалардың аттары - Сабит, Мерхат, Рашит, Мержан. Егер Сәбит Мерхатпен бірге және Мерхат Рашитпен бірге әр түрлі демалыс, ал Мерхат киноға барса, әркім қалай демалғанды ұнататын болып шықты? 3. Нұргүл, Балжан, Сания және Лена әртүрлі жеміс ағаштарын отырғызды: Алма, жаңғақ, алхоры, шие. Балжанда жоқ ал Ленада алхоры болған жоқ. Сонда кім қандай жеміс ағашын отырғызған болып шықты? Тапсыр- ма
Топ 30 м
28 «Тап және сызып таста»
тұрақтылы- ғын
және өнімділігін зерттеу
Бала нұсқау бойынша әр түрлі фигуралар бейнеленген суретпен жұмыстанады. Ол екі
түрлі фигураларды іздеп, оларды түрлі сызықтармен сызып
тастауы керек.
Бала 2,5 минут жұмыстанады. 30 секунд сайын баланы тоқтатып, суретте тоқтаған жерін белгілеу қажет.
«Тоқта» дегенде
жұмысыңды тоқтатып, тоқтаған жеріңді маған көрсетесің. Мен саған сурет беремін, ол суретте әр түрлі фигуралар бейнелеген. Сен мұқият қарап, тек қана екі фигураларды сызып тастайсың (жұлдызды- тігінен, жалауды-көлденеңінен).
Әдісте-
ме Жеке
15 м
29 Қабылдау қабілетін дамытуға арналған жаттығулар
Қабылдауын дамыту Ойлау
процесінің икемділігін дамыту «Балалар мен қазір сіздерге әр түрлі жағдаяттар айтамын, ал сіздер осы жағдаяттарға сюжеттер құрастыруларыңыз қажет.
Мәселен, «Сусыз
балық», «Ақшасыз магазин т.б» Жаттығу Топ 25 м
30 «Не жаңадан?» Қабылдауын дамыту
Заттардың өзгеше бір қасиетін табуға
үйрету. 1. Қатысушыларға заттар мен
түсініктердің өзара
айырмашылығын салыстыру ұсынылады. Салыстыруға негіз болатындарды кім көп айтса сол жеңеді. 1. Бастауыш сыныптар үшін сүт пен су, сиыр мен ат, ұшақ пен поезд
2. Жоғары сынып оқушыларына: Картина мен фотосурет, таң мен кеш, бірбеткейлік пен тұрақтылық 1. Шеге
2. Қалам 3. Балмұздақ Жаттығу Топ 30 м
31 «Құнды қасиеттерді сыйлау» жаттығуы Өзін-өзі бағалауды көтеру,
эмпатияны дамыту.
Ең алдымен жүргізуші бастайды. Допты алып, «Мен сізге допты беремін, себебі сіз... қайырымды адамсыз». Әр қатысушы допты алып, жалғастыра, жақсы әсер қалдыратын бір-бір қасиеттерін айтып шығу керек. Жаттығу
Топ
30 м жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|