«Ақпаратты Қазақстан 2020» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі есеп»

2016 жылы 2016 жылға арналған мемлекеттік стандартизациялау жоспары бойынша ақпараттық технологиялар саласында ҚР 39 ұлттық стандарттары әзірленді.

2016 жылғы кезеңге жарияланған статистикалық ақпарат ақпаратты-коммуникациялық технологиялар бойынша 2 бірлік көлемінде шығарылады:

1 Статистикалық бюллетень 2016 жылы «Қазақстан Республикасы кәсіпорындары ақпаратты коммуникациялық технологиясын пайдаланулары», жарияланған күні - 2017 жылғы 28 ақпан.

2. Статистикалық бюллетень 2016 жылы «Қазақстан Республикасында үй шаруашылығы ақпараттық-коммуникациялық технологияны пайдаланушылар», жарияланған күні – 2017 жылғы 7 наурыз.

«Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар статистикасы бойынша жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың статистикалық нысандары мен оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 10 тамыздағы № 158 бұйрығымен «Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану туралы үй шаруашылығын тексеру сауалнамасы» (код 292112002, индекс Н-020) және «Кәсіпорындарда ақпараттық–коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы есеп» (код 291112001, индекс 3-ақпарат)статистикалық нысандарына өзгерістер енгізілді. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 14 қыркүйекте № 14233 болып тіркелді. «АТККА» ЗТБ ақпаратына сәйкес АКТ саласындағы ІТ-нарығының көлемі: 2015 жылғы 469 513 млн. теңгені құрады. Соның ішінде:

- жабдық- 251 980 млн.теңге (53,6%),

- лицензиялық БҚ - 40 567 млн. теңге (8,6%),

- ІТ- қызметтер 627,2 млн.теңге (37,7%).

2016 жылдың қаңтар-қыркүйек айларына - 440 677 млн. теңге соның ішінде:

- жабдық - 311 094 млн. теңге (70,8%),

- лицензиялық БҚ - 627,2 млн. теңге (0,1%),

- ІТ-қызметтер- 128 094 млн.теңге (29,1%).

2) ІДС мәліметтеріне сәйкес ІТ-нарығының көлемі:

2015 жылы 1 678 млн. доллар, 2,0 млрд доллар 2014 жылы. Бұл ретте, жабдық сегменті 1366 млн (81,4%), лицензиялық БҚ үлесі - 121,5 млн. (7,2%) және ІТ-қызметінің  үлесі - 190,5 млн. (11,4%) құрады.

2014 жылмен салыстырғанда ІТ-нарығының жалпы көлемі 2015 жылы  26% төмендеді (2014 жылы 13,8% төмендеді), соның ішінде темір 27%, лицензиялық БҚ 24% және ІТ қызметі 19%.

2016 жылға жоспарлы мәліметтер 1 272 млн. доллар құрады, оның ішінде 1068,9 млн. (84%) лицензиялық БҚ 59,6 млн. доллар (4,7%), ІТ-қызметтер 143 млн. доллар (11,3%)

2016 жылдың 1 қазанындағы жағдай бойынша «АТП» АЭА 142 компания тіркелген, 81 компанияның қызметі ақпараттық технологиялар саласына жатады, 28 компанияның қызметі электронды компонент жасаумен байланысты, 12 компания телекоммуникация және байланыс, 2 компания мұнай өндірумен және тасымалдаумен айналысады, 3 компания жаңа материалдармен және 16 компанияның қызметі жаңартылған энергия көздерімен байланысты.

2017 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша тіркелген компаниялар саны 161 құрады. Олардың 68 эксаумақ қағидатында тіркелген. Сонымен қатар, тізімге қосылған заңды тұлғалардың, эксаумақ қағидатында жұмыс жасайтын және сәкесінше салықтық жеңілдіктер алатындар саны шектеулі. 2015 жылы уәкілдік берілген органның бұйрығы бойынша тізімге тек 9 компания қосылды (2012 жылы -8, 2013 жылы -8, 2014 жылы-9). 2016 жылдың қорытындысы бойынша тізім әлі жасалынған жоқ.

Жер қойнауын пайдаланушылар, ұлттық компаниялар, жүйе түзуші ұйымдар тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезіндегі АКТ саласындағы жергілікті қамтудың көрсеткіштері 9 589 303 (20 412 266 - барлығы) мың теңге немесе 47 % құрайды.

Акпарат және коммуникациялар министрлігінің акпараты бойынша ТЭН, инвестициялық ұсыныс және техникалық тапсырма жобалаырна сараптама жүргізу барысында МО АҚ құру барысында қазақстандық қамту тек жұмыстар және қызмет көрсету 2016 жылы бойныша 58,075% көрсеткен. Жабдықтарды шетелден сатып алынады.

Қаржы министрлігінің ақпараты бойынша Веб-порталында автоматты түрде қалыптасады отандық тауар өндірушілерден мемлекеттік сатып алу арқылы мәліметтеріне сәйкес, ай сайын отандық өндірушілерден тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді сатып алуды бақыланады.

Мәдениет және спорт министрлігінің ақпараты бойынша 2016 жылы АКТ саласында мемлекеттік сатып алу қызметтері отандық өнім берушілермен келесідей қамтамасыз етілді:

1. 
   Интернет желісіне қол жеткізу қызметтері – «Инженерлік-техникалық орталығы» АҚ - 100%;
   
2. 
   «Мәдени мұра» веб-порталының ақпараттық жүйесін сүйемелдеу және техникалық қамтамасыз ету – «Жасыл Орда» ЖШС - 100%;
   
3. 
   Конфигурация «1С» платформасындағы бюджет (ЭЕМ-ға арналған бағдарлама) бағдарламалық жасақтаманы сүйемелдеу қызметтері – «Seven Hills of Kazakhstan» ЖШС - 100%;
   
4. 
   Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің интернет-ресурсын сүйемелдеу қызметі – «IR KZ» ЖШС – 100%;
   
5. 
   Есептеу және ұйымдастыру техникаларына жүйелі және техникалык қызмет көрсету жөніндегі қызметтер және Ғаламдық торапта жұмыс істеу үшін бағдарламалық - аппараттық кешенді құрылымдық кескіндеу, локальды - есептеу желісіне қызмет көрсету қызметтері – «Fin trust group» ЖШС - 70%.
   
6. 
   «ЕСЕП бухгалтерлік есебі» «Жылдық кварталдық бухгалтерлік есептілік жинағы» біріктірілген ақпараттық жүйелерін сүйемелдеу – «Электрондық коммерция орталығы» ЖШС - 100%.
   

Энергетика министрлігінің ақпараты бойынша 2016 жылғы 9 айда жүргізілген жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алған ТЖҚ туралы есебіне мониторингтің қорытындысы бойынша АКТ саласындағы сатып алулардың жалпы сомасы 2,3 млрд. теңгені құрайды, оның ішінде жергілікті қамтудың үлесіне 1,1 млрд. теңгеден немесе 47% келді.

ИКТ саласында стартап жобаларды іріктеу және қаржыландыру бойынша «АКТ дамыту қорының жұмысы қазіргі таңда тоқтатылған. Осыған байланысты, 2015 жылдан «АКТ дамыту қорының тарапынан стартап жобаларынна инвестиция жасау белсенділігі орын алмаған.

Бюджеттік бағдарламаның нәтиже көрсеткіштері. Тікелей көрсеткіш: «Инновациялық технологиялар паркі» арнайы экономикалық аймағы инфрақұрылымның құрылысы орындалды – 1 бірлік (1 жоспар арқылы); «Инновациялық технологиялар паркі» арнайы экономикалық аймағының алаңнан тыс су жүргізетін құбыр мен канал жүргізу желісі мен іргетасының құрылысы - 1 бірлік (1 жоспар арқылы). Соңғы нәтиженің көрсеткіштері «Инновациялық технологиялар паркі» арнайы экономикалық аймағы 97 %-ға жоспарланған инженерлік инфрақұрылымдық желілермен қамтамасыз етті. Соңғы үш жыл үшін шығынның динамикасы келесі деректермен ұсынылады: 2013 жылы – 1 728 380,0 мың теңге, 2014 жылы – 3 380 620,0 мың теңге, 2015 жылы – 3 948 974,0 мың теңге, 2016 жылы - 3 797 248,0 мың теңге. Жергілікті деңгейде шығынның динамикасы келесі деректермен ұсынылады: 2013 жылы – 1 714 137,8 мың теңге, 2014 жылы – 3 380 619,5 мың теңге, 2015 жылы – 3 948 974,0 мың теңге, 2016 жылы - 3 750 646,3 мың теңге. Алматы қ. әкімдігінің ақпараты бойынша инженерлік желілердің құрылысы мен инфрақұрылым объектілері бойынша бағдарламаның әкімшісі болып табылады, қазіргі уақытта «ИТП» АЭА инфрақұрылымы 2-ші кезегі объектілерінің құрылысы аяқталуы жақын.

Қазақстан Республикасының АКТ саласына шет елдік инвесторларды тарту және халықаралық рейтингтердегі елдің халықаралық бағалануының жалпы динамикасының дамуына оң әсерін тигізу мақсатында бірқатар іс-шаралар өткізілді.

2016 жылдың 25-26 мамырында Астана экономикалық форумында келесі іс-шаралар ұйымдастырылды:

1) 2016 жылдың 24 мамырында Министрлік Біріккен Ұлттар Ұйымының Экономикалық және әлеуметтік мәселелер бойынша департаментімен (ары қарай – БҰҰ ЭӘМД) бірлесіп Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына «электронды үкіметтің» дамуын зерттеу әдісі бойынша семинар ұйымдастырды. Семинар есеп анализі ҚР-ның БҰҰ кезекті э-үкімет рейтингідегі позициясын болжауда қолданылады.

2) 2016 жылдың 25 мамырында келісілген техникалық «Біріккен экономикалық зерттеулер бағдарламасы» тапсырмасы шеңберінде Дүниежүзілік банкпен бірлесіп «Цифрлық Қазақстан - Цифрлық болашақ құру: Тұжырымдама, жаһандық үдерістер және ынтымақтастық мүмкіндіктері» атты дөңгелек-үстел өткізілді.

Сонымен қатар, 2016 жылдың 25 мамырында «Қазақстан мен Корея арасындағы цифрлық ынтымақтастық» атты дөңгелек үстел ұйымдастырылды.

3) 2016 жылдың 26 мамырында Біріккен Ұлттар Ұйымымен бірлесіп «Адамзат пен елдер арасындағы цифрлық теңсіздікті жою» тақырыбында конференция өткізілді. Конференцияның жұмысына әлемнің оннан астам елінен беделді саясаткерлердің, экономистердің, әлемге танымал сарапшылардың, мемлекеттік органдардың, ірі корпорациялардың, халықаралық ұйымдардың, әлемдік АКТ компаниялардың бірінші тұлғалары қатсыты.

Конференция шеңберінде қоғамды, бизнес пен мемлекеттік басқаруды қолдауға бағытталған «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы жобасының негізгі бағыты болып табылатын цифрлық инфрақұрылым, индустрия және креативтік қоғам мәселелері талқыланды.

2014 жылдан бастап білім мекемелері мен ғылыми-зерттеу ұйымдарын белсенді түрде жұмылдыру жобасы жүзеге асуда.

Жұмылдыру жобасы негізінде кадр дайындау: - Әль-Фараби атындағы ҚазҰУ және 10 «Ғылымордасы» базасында; - Сәтбаев К.И. атындағы ҚазҰУ мен 12 ҚР АШМ базасында; Сейффулин атындағы ҚАТУ мен 3 «Казагроинновация» базасында жүзеге асырылуда.

АКТ мамандықтары бойынша магистратурада 17 адам, докторантурада 7 адам білім алуда.

Жоғары оқу орындарында жобаны іске асыру үшін жұмыстар жүргізілді:

• 
  Жаңа біріккен білім беру бағдарламаларын жасау бойынша арнайы оқыту семинарлары ұйымдастырылды;
  
• 
  Ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау процессіне қатысатын НИИ ғалымдарының еңбек ақысын сағаттық есептеу жүзеге асырылды, үшжақты келісім жасалды;
  
• 
  НИИ базасы негізінде мамандандырылған кафедралар құрылыды;
  
• 
  Әр жоғары оқу орнының негізігі білім беру бағыты бойынша 88 білім беру бағдарламасы жасалынды;
  
• 
  Оқушылардың оқу және жеке жоспарлары бекітілді, магистрлік және докторлық диссертацияларының тақырыбы, ғылыми жетекшілері бекітілді.
  
• 
  Шетелдік серіктес жоғарғы оқу орындар анықталды;
  
• 
  Магистранттар мен докторанттар зерттеу жобаларына жұмылдырылды.
  

2015 жылдың 13 желтоқсанында ПРООН 2015 жылы «Work for Human Development» кезекті баяндамасы жарияланды. Қазақстан 0,788 қорытынды коэффициетімен 56 орынға ие.

ДЭФ адам капиталының инновациялардың даму түйінді факторы және мемлекеттік бәсекеге қабілеттілігін жоғарыланатының анықтайды. Жыл сайынғы зерттеу Адам капиталының даму индексі (АКДИ) бойынша мемлекеттер тәртіпке келтіруге мүмкіндік береді. Адам капиталының даму бойынша осы немесе басқа мемлекеттердің жетістіктерін аңықтаған жағдайда төрт негізгі топрһтарға біріккен 46 көрсеткіштер есептеледі. Бұл – білім (жоғарғы, орта, бастауыш) және кәсіби дайындық, денсаулық (физикалық және психикалық саулық) ; жұмысқа орналасу және жұмыс бастылық; инфрақұрылым, құқықтық қорғау, әлеуметтік жеделәрекеттілік. «Білім және кәсіби дайындық» санаты төрт санатшасын қосады – «Біліммен қамту», «Білім сапасы», «Білім деңгейі» және «Кәсіптік бейімделу». АКДИ-2015 адам капиталының дамуы деңдейі бойынша дүние жүзілік көсбасшы, Финляндия болды, индекстің барлық негізгі көрсеткіштері бойынша көсбасшы орындарын алуда. Қазақстан АКДИ рейтингіде 2014 жылды салыстырмалы алып қарағанда біршама өз көрсеткіштерін жоғарлатты және 37 орын алды (+8 орын). Білімнің әрқандай жаста қол жетімділігі Қазақстанның күшті жағы ретінде көрсетеді. Сонымен қатар, Қазақстан басқа мемлекеттерге қарағанда салыстырмалы экономикалық даму бойынша жұмыс орнының сапасы, жұмыс орнында даму мүмкіндігі, біліктіліктің жоғарлату мүмкіндігіне қол жетімділік, денсаулық сақтау және халықтың денісау өмірінің ұзақтылығы, әлеуметтік жеделәрекеттілікт критерияларынан қалып барады. Дүние жүзінің экомоникалары рейтингтің әртүрлі орныдарында жайғасты. Франция 14, Америка Құрама Штаттары – 17, Ұлыбритания – 19, Германия – 22, Қытай – 64, Бразилия – 78, Индия – 100 орын алды. ТМД және Балтық елдері арасында Қазақстан 37 орын алды (Эстония - 16, Литва - 18, Латвия - 23, Украина - 31, Армения - 43, Кыргызстан - 44, Азербайджан - 63, Таджикистан - 65 и Молдова - 71). Нигерия, Бурунди, Мавритания, Чад и Йемен рейтингті аяқтайды.