20. Ақпараттық жүйенің сапа критерийлері. Ақпараттық жүйенің сапа критерийлері оның пайдаланушы қажеттіліктері мен бағдарлама мақсаттарын қанағаттандыру қабілетін анықтайды. Ақпараттық жүйе сапасының негізгі критерийлеріне мыналар жатады:
1. Сенімділік: жүйенің ақаусыз және қатесіз жұмыс істеу мүмкіндігі.
2. Өнімділік: Жүйенің берілген уақыт шеңберінде деректерді өңдеу және тапсырмаларды орындау мүмкіндігі.
3. Қауіпсіздік: ақпаратты рұқсатсыз кіруден, өзгертуден және жоюдан қорғау.
4. Пайдаланудың қарапайымдылығы: пайдаланушылар үшін интерфейстің қарапайымдылығы мен ыңғайлылығы.
5. Масштабтау: Жүйенің деректердің үлкен көлемін өңдеу немесе пайдаланушылар санын көбейту үшін масштабтау мүмкіндігі.
6. Икемділік: жүйенің өзгермелі бизнес талаптарына бейімделу мүмкіндігі.
Бұл критерийлер ұйымда пайдалану контекстінде ақпараттық жүйенің тиімділігі мен сенімділігін бағалауға көмектеседі.
21. Ақпараттық жүйелерді сипаттау әдістері. Ақпараттық процестерді талдау, жобалау және басқару үшін қолданылатын ақпараттық жүйелерді сипаттаудың бірнеше әдістері бар. Олардың кейбіреулері мыналарды қамтиды:
1. Жүйедегі деректердің құрылымы мен ағынын сипаттайтын деректер ағынының диаграммалары (DFD) және нысан қатынасының диаграммалары (ERD) сияқты әдістерді қамтитын құрылымдық тәсіл.
2. Объектілерді, олардың қасиеттерін және жүйедегі өзара әрекеттесуін сипаттау үшін UML (Unified Modeling Language) сияқты әдістерді қолдану арқылы нысанға бағытталған тәсіл.
3. Ақпараттық жүйеде орындалатын функциялар мен процестерге бағытталған функционалдық тәсіл.
4. Ақпараттық жүйелерді талдау және оңтайландыру үшін қолданылатын математикалық модельдеу және алгоритмдер сияқты математикалық әдістер.
Бұл әдістер ақпараттық жүйелер мамандарына олардың құрылымын, функциялары мен процестерін сипаттауға және талдауға мүмкіндік береді, бұл оларды жетілдіруге және дамытуға көмектеседі.
22. Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың сапалық және сандық әдістері. Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың сапалы әдістері жүйенің функционалдығы, сенімділігі, қауіпсіздігі және пайдалану мүмкіндігі сияқты сипаттамаларын сипаттауға бағытталған. Бұл әдістер әдетте ақпараттық жүйелердің сапасын бағалау үшін қолданылады.
Ақпараттық жүйелерді сипаттаудың сандық әдістері, керісінше, математикалық модельдер мен статистикалық мәліметтерге негізделген. Олар ақпараттық жүйелердің өнімділік, сенімділік және шығындар сияқты әртүрлі аспектілерін сандық талдауға мүмкіндік береді.
Әдістердің екі түрі де ақпараттық жүйелерді сипаттауда маңызды рөл атқарады, олардың сипаттамалары мен өнімділігін неғұрлым толық және дәл бағалауға мүмкіндік береді.