Арал теңізінің мәселесі


жылдар Аралға құйылатын су м



бет2/3
Дата03.12.2023
өлшемі493,5 Kb.
#194818
түріСабақ
1   2   3
Байланысты:
Арал теңізі

1980 жылдар Аралға құйылатын су мөлшері азайды. Оның негізгі себептері -антропогендік факторлар еді.
Бүгінде Арал теңізі әлемдегі үлкен экологиялық проблемаға айналып отыр.
(қосымша мәліметтер)


Зерттеушілер тобына сөз беріледі.
1 оқушы-1987 жылы зерттеуші –ғалымдар Арал теңізі екіге бөлінді деген мәліметтер жариялады. Қазіргі кезде Солтүстік Арал теңізі Қазақстанға жатады, ал үлкен Арал немесе Оңтүстік Арал теңізі Өзбекістанға жатады.
2 оқушы- 2003 жылы Қазақстан үкіметі теңізде Көкарал бөгетін құруға жұмыстарын бастады. Бұл бөгет Солтүстік Арал теңізінің суының деңгейін біршама көтерді. Теңіздің тұздылығы азайды.
3 оқушы-Кейбір зерттеушілер сөзіне қарағанда, 2015 жылға Арал теңізінің аймағының көбі жер жүзінде қалмайды. Сондықтан сол жердегі ауа райы өте өзгереді. Жаз қысқарады, қыста қатты аяздар тұрады. Әр түрлі аурулар, аштық, кедейшілік пайда болуға мүмкін.


Тілшілер тобына сөз беріледі.


1 оқушы- Арал теңізі Орта Азияда орналасқан. Оның аты орыс тіліне «Море островов» деп аударлады. Өйткені теңіздің 1500 аралы бар. Солтүстік жағы Қазақстанға жатады, ал оңтүстік жағы-Өзбекістанға.
2 оқушы- 1960 жылдардан Арал теңізі күн өткен сайын тартылып барады.
2004 жылға дейін суының деңгейі 10 метр төмендеген, кей жерде су жағадан 120 шақырым кашықтады.
3 оқушы-Арал теңізінде Аққұм атты жаңа кеңестік пайда болды. Сол жерден 75 миллион тонна тұзды дауыл көтеріп әкетіп, жан-жакка шашуда.
Сондықтан осы мәліметтер теңізді құтқарып қалудың мүмкіндігі бар ма, жоқ па? –деген сұрақ тұғызады.


ІV Жаңа сөздермен жұмыс: актив, пассив сөздерді теріп жазу
Текше шақырым – 
Су айдыны – 
Сүзек – 
Шегініп кеткен – 
Теңіз табаны – 
Жұқпалы – 
Түйткіл – 
Қасірет - 

2) Сөз тіркестер құру


3) Сөйлем құру
3. ҰБТ-ға дайындалу ретінде тапсырмалар орындау.
- карточкалармен жұмыс


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет