«Қаржылық сауаттылық» пәнінен емтихан сұрақтары ип 20 3к1, 3к2 топтары 1-деңгей


Ынтымақтастық және жинақтаушы зейнетақы жүйелеріне түсінік беріңіз



бет45/84
Дата11.07.2023
өлшемі186,48 Kb.
#179393
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   84
Байланысты:
Қаржылық сауаттылық пәні емтихан сұрақтары 2023ж

Ынтымақтастық және жинақтаушы зейнетақы жүйелеріне түсінік беріңіз.

Ынтымақтастық және жинақтаушы зейнетақы жүйелері зейнетақыны қалыптастыру мен төлеудің әртүрлі тәсілдерін білдіреді. Міне, олардың сипаттамалары:

1. Ынтымақтастық зейнетақы жүйесі: Ынтымақтастық зейнетақы жүйесінде, сондай-ақ ортақ зейнетақы жүйесі ретінде белгілі, адамдар тобы зейнетақы қорын құру үшін бірігіп, олар зейнетақыға бірге үлес қосады. Мүшелер төлейтін жарналар біріктіріліп, бірлесіп инвестицияланады. Зейнетақы төлемдері қордың жалпы сомасындағы әрбір қатысушының жинақ ақшасының үлесі негізінде жүзеге асырылады. Ынтымақтастық зейнетақы жүйесі өз мүшелеріне қосымша қызметтер мен жеңілдіктер бере алады.


2. Жинақтаушы зейнетақы жүйесі: Жинақтаушы зейнетақы жүйесі немесе жеке жинақтаушы жүйе әрбір қатысушының жеке жинақтарына негізделеді. Мүшелер өздерінің жеке зейнетақы шоттарына тұрақты жарналар жасайды, олар инвестицияланады және уақыт өте келе өседі. Зейнеткерлік жасқа жеткеннен кейін мүшелер өздерінің шоттарында жинақталған сома негізінде жинақтарынан төлемдер алады. Жинақталатын зейнетақы жүйесі жеке адамға көбірек еркіндік пен зейнетақы жинақтарын бақылауды қамтамасыз етеді.


Бұл жүйелердің әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері мен артықшылықтары бар. Ынтымақтастық зейнетақы жүйесі мүшелерге өз қаражаттарын біріктіруге және инвестициялық тәуекелді азайту және қосымша қызметтерді ұсыну сияқты ұжымдық жеңілдіктер алуға мүмкіндік береді. Ал, жинақтаушы зейнетақы жүйесі жеке адамның таңдау еркіндігін және жинақталған зейнетақы қаражатын бақылауды қамтамасыз етеді.


Қазақстанда жинақтаушы зейнетақы жүйесі мен жоғарыда айтып өткен Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы жүйесі (БЖЗЖ) аясында қолданылады.



  1. Валюта дегеніміз не және оған сұраныс пен ұсыныс қаз кезде пайда болады?

Валюта – бұл елде немесе аймақта айналым құралы және құндылықтарды есепке алу бірлігі ретінде қабылданған ақшалай өрнектің нысаны. Ол тауарлар мен қызметтерді сатып алу, сондай-ақ қаржылық операциялар үшін жалпы қабылданған айырбас құралы рөлін атқарады.

Валютаға сұраныс пен ұсыныс валюталарды сатып алу және сату орны болып табылатын валюта нарығында пайда болады. Валютаға сұраныс жеке тұлғаларға немесе ұйымдарға басқа елдерде тауарларды, қызметтерді немесе инвестицияларды сатып алу үшін валюта қажет болғанда пайда болады. Валюта ұсынысы жеке тұлғалар немесе ұйымдар ұлттық валютаны алу немесе қаржылық операцияларды жүргізу үшін валютаны сатқан кезде орын алады.


Валюта бағасына әсер ететін факторларға (сұраныс пен ұсыныс көлемі) мыналар жатады:


1. Экономикалық факторлар: Елдің экономикалық жағдайы, соның ішінде инфляция деңгейі, пайыздық мөлшерлемелер, жұмыссыздық деңгейі, сыртқы сауда балансы және экономикалық өсу жағдайы валютаға сұраныс пен ұсынысқа әсер етуі мүмкін.


2. Саяси факторлар: Саяси тұрақтылық, геосаяси оқиғалар, орталық банктер мен үкіметтердің шешімдері, валюталық заңдар мен ережелер валютаға сұраныс пен ұсынысқа әсер етуі мүмкін.


3. Инвесторлардың қызығушылығы: Табысты инвестициялық мүмкіндіктерді іздейтін инвесторлар өз қаражаттарын кірісі жоғары немесе тұрақты экономикасы бар елдерге бағыттай алады, бұл валютаға сұраныс пен ұсынысқа әсер етуі мүмкін.


4. Халықаралық сауда: Экспорт пен импорт деңгейі валютаға сұраныс пен ұсынысқа әсер етеді. Көбірек экспорт экспортпен байланысты валютаға сұраныстың артуына, ал импорттың көп болуы сатып алушының валютасына сұраныстың артуына әкелуі мүмкін.


Валюта нарығындағы валютаның бағасы сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеттесуінің нәтижесінде анықталады. Валютаға сұраныс пен ұсынысқа әсер ететін факторлардың өзгеруі оның бағасының нарықта ауытқуын тудыруы мүмкін.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   84




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет