Имп ро ви за ция – латын тілінен аударғанда «кенеттен»,
«тұтқиылдан» деген мағынаны береді. Суырыпсалмалық – көркем
туындыны орындау кезінде өнерпаздың аяқ астынан туындыға өз
жанынан жаңалық қосып, оны орындауды жалғастырып әкетуі.
Поэтикалық импровизация – ақын немесе жыршының алдын
ала дайындықсыз берілген тақырыпқа кенеттен жыр шығаруы.
Қазақ ауыз әдебиетінің өкілдері, негізінен, суырыпсалмалық
өнерге шебер болған. Ежелгі дәстүр бойынша жылдам әрі бөгетсіз
өлең шығарып айта білмегенді халық ақын деп танымаған.
Импровизацияның үздік үлгісі – ақындар айтысы.
Импровизацияға қатысты тағы бір ұғым бар. Ол – экспромт.
Латын тілінде «дайын, әзір» деген мағына береді. Ақынның
ешқандай дайындықсыз, ұшқыр ойынан туған немесе жазбаша аз
көлемдегі өлең. Бұл өлеңдер әзіл-қалжың мағынасында кездеседі.
Экспромт деген ұғым – жарқ еткен бір ойды ықшам түрде өлеңмен
айту болса, суырыпсалып айту (импровизация) – көлемді өлең
жырларды түгелдей табан астында бірден жанынан шығарып айту
шеберлігі.
Иро ния – көр кем шы ғар ма да ғы сыр ты сы пайы, іші тол ған
ащы күл кі, мыс қыл бо лып ке ле тін өр нек теу тә сі лі.
Кей іп кер – персонаж – көркем шығармада суреттелетін адам,
әдеби образ. Әдебиетте адамның көркем образын жасағанда
жазушы оның кескін-тұлғасын, іс-әрекетін, мінезін сол ортаның,
дәуірдің өзгешеліктерін танытатын сипаттарымен қатар, өзіне
ғана тән ерекшеліктерді де анық байқалатындай етіп суреттейді.