АрманғА ҚУҒан жетер

Совнарком орынбасары Косыгинге!

Қазакстанның эваксоветі 1400 жетім балаларды қабылдап, енді 1600-ін күтіп отыр. Олардың көбінің киімі жүқа, күн суық. Балаларға бөлінетін төртінші токсан қорының есебінен мьщ сом жөне 330 жейде, 83 аяк киім бөлсеңіз.

Совнарком Оңдасынов. ”

• 
  * *
  

Мөскеу қаласынан эвакуацияланған мына оқу орындарын Қазақстан кабылдай алатынын хабарлаймыз:

• 
  Мөскеудің Энергетика институтьш - Шығыс Қазақстан облысына;
  
• 
  Түсті металдар институты - Алматы каласына;
  
• 
  Заң институты - облыстарға;
  
• 
  Кинематография институты - Алматы кинотех- никумына;
  
• 
  Байланыс ғылыми-зертеу институты Алматы бай- ланыс техникумына;
  
• 
  Архитектура академиясы - Шымкент қаласына;
  
• 
  Әлемдік саясат пен шаруашылык институты - Шымкент каласына;
  
• 
  Экономика институты - Шымкент каласына;
  

• 
  Элем өдебиеттері институты - Шымкент каласына; Ғылым Академиясының философия институты - Павлодар каласына,
  
• 
  Авиация институты — Алматы қаласына орналасатьш болады.
  

Жау басып алған жерден көшірілген ок-дөрі, кару- жарак шығаратын өскери зауыттарды - Алматы, Петропавл, Орал, Ақмола, Балкаш калаларына өте тез орналастыру кажеттігі жөнінде де жедел хаттар бар. Ол зауыттарға жұмысшы табу, жер аударылғандарға баспана табу, жаралы жауынгерлерді ауруханаларға орналастыру... оларды азық-түлікпен камтамасыз ету, не керек бар мөселелердің шеніілуі Совнарком Төрағасы Оңдасыновка тіреліп жатты.

Қарап отырсаңыз, бөрінде фашизмнің ойыншығы мен ойынына айналған Адам тағдыры! Батыстан Шығыска, енді біреуі Шығыстан Батысқа жүйткіген қара пойыздың сакырлаған-сатырлаған, сары аяздан сыкырлаған сан вагонында төлкекке айналған сан тағдыр кетіп барады. Біреу Отан қорғауға аттанып бара жатса, енді бір шерменде - ата- бабасынъщ каны тамған, алтын бесік туған жерінен бір күн, бір күн емес-ау, бір сағатта жер ауып, өмірінде көрмеген, білмеген Сібір мен Қазакстанға маңып барады.

Осының бөрін жүдырықтай жүрегінен өткізіп, сезінген Үкімет басшысы Нүртас Ондасынов қабырғасы сөгілген, қайғыға баткан ел-жүртқа жакын баруды борышым, жүбаныш айту парызым деп үқты. Ол Алматыда қаулы- қарарларға бүрқыратып қол койып отыра бермей, облыс- облысқа іс-сапарларға жиі шығып, ел өмірін, тіршілігін көзімен көріп, мүктажын шешіп кайтатын. Боздағынан айырылған ата мен анаға, жар мен балаға демеу сөзін айтып келетін...

Майдандағы жеңістер - ауыл еңбеккерлерінің де жеңісі. Қорғаныс коры күрылып, ол республика енбекшілері арасында қолдау тауып, соғыстың алғапікы жылында-ақ 854 тонна астық, 1883 центнер сүт, 43 центнер май, 18,8 тонна көкөніс жіберілді. Және 8,985 мың сом ақшалай, ал, 31 миллион сомның облигациясы, алтын, күмісі корға қүйылды. Ауыл еңбеккерлері өздері киналса да, тапшылык көрсе де, майдан даласын азык-түліктен кем кылған жок. Мал шаруашылыгы өшмдерін өндіру мен коғамдык мал санының өсу жоспарын ойдағыдай орындады. Осындай жанқиярльщ еңбегінің аркасында Қазакстан еңбекшілері, 1942 жылы СССР Мемлекеттік Қорғаныс Комитетінің Ауыспалы Қызыл туын және бірінпгі сыйльщты жеңіп алды.

Бүл орайда Ондасыновтың өзі не дер екен, естеліктеріне жол берейік.

“Мемлекеттік көлемде баскарылып, барлык салада жүмыс жоспарлы жүргізілудің арқасында Қазакстан тылдағы енбектің алғы шебінде болды. Ол кезде мактаныш болмағанмен казір мактануға болады - Қазакстан мен Орта Азия республикалары соғыс жылдарында негізгі астыкты аймак пен өндірістік шикізат базасына айналды. Орта Азия республикалары 5 миллион тоннаға жуық макта өткізсе, Қазакстан мен Қырғызстанның малшылары елімізге 1 миллион тоннадан астам ет өнімін берді. Ңоғамдық мал саны республикада соғыс жылдарында 3 миллион баска жуык өсті.

Мал басын көбейтудің жолын іздеген ғалымдарымыз койды колдан үрыктандыру төжірибесін катарынан үш жыл жүргізді. Бүл жаңалыкты колдаушылар да, карсы болғандар да көп болды. Үкіметтің отырысында жиі қарадык, таразыладық. Ғалымдар қазактың күйрыкты койынан жылына екі, сейхан түкымынан жылына үш козы алуға болатынын дөлелдеп бакты. Отызыншы жылдары азайып кеткен мал басының күрт өсуіне бүл төжірибенің де септігі тиді.

Өз басым соғыс жылдарьгада мыңдаған километр жер жүріп, тау мен тасты, үшы-киыры жок сары даланы кесіп өтіп, жайлауда, кыстакта отырған талай шопанның үйінде болып, шаруашылығын, түрмысын көзіммен көріп қайтпасам көңілім көншімейтін. Есту мен көрудің арасында айырмашылықтың көп екеніне талай-талай кезім жеткен.

Жайлауда, кос басында жатып қой баққан шопандар еңбегі далаға кеткен жок. Олар Отан байлығын молайтып, жеңісті жакындата түсті. Сондыктан да мен тылдағы еңбек пен майдандағы ерліктің бірі артык, бірі кем деп айта алмаймын. Аптап ыстықта еріндері тілім-тілім болып, какаған сары шүнақ аязда немесе ак түтек боранда мал соңында жүрген шопанньщ жанкиярлық еңбегін ерлік емес деп калай айта аласың. Ауыл еңбеккерлерінің мұндай жетістігін Қорғаныс Комитеті дүрыс бағалады”. Айтканындай-ак, осы - 1942 жылы Совнарком Оңда- сьшов катарынан екі рет, бірінде - Семей, Павлодар, Шығыс Қазакстан, екіншісінде - Жамбыл, Оңтүстік Қазакстан, Қызылорда облыстарына іс сапармен барыпты. Біз сол сапарлардан жазылған күнделікті Орталық мүрагаттан кезіктірдік. Ол согыс жылдарындағы ауыл өмірін, тірші- лігін, кандай проблемалары болғанын сіздің алдыңызға жа- йып салады. Бөрінен бүрын Ондасыновтың ел баскарудагы іс-төсілімен таныс боласыз. Күнделіктерге сөз берейік.

• 
  Сағат 11-де Түрксіб темір жолының №12 разъезінде еңбекшілер депутаттары Семей облыстык Совет аткару комитетінің председателі Жүсіпов жолдасты жөне Семей облысы бойынша көктемгі егіске уөкіл Баранов (Қазак ССР прокуроры) жолдасты қабылдадым.
  
• 
  Сагат 18-де Семей каласына келіп жеттім. Боголюбов, Субботин жөне түкымдык астық мөселесін бірлесіп шешкен жолдастарды кабылдадым (Совнаркомдағы Загавельев жолдаспен телефонмен сөйлесу: Қостанай облыстык партия комитетіндегі Мельник атына жіберілген телеграммаларды қараңыз).
  

• 
  Сағат 1-де Қазақбаев жолдастың вагонына бардым.
  
• 
  Сагат 2-де Боголюбов, Жүсіпов, Баранов жолдастармен бірге обкомға мөжіліске жүріп кеттім.
  
• 
  Сағат 11-де Совнарком бригадасының мүшелерімен олардьщ аткаратын жүмыстары жөнінде жиналыс өткіздім. Өрбір мүшеге тапсырма берілді (олардың баяндама хаттарын караңыз).
  
• 
  12 сагат 30 минутта Боголюбов жолдастың кабине- тінде Жүсіпов жөне Баранов жолдастардың катысуымен мөжіліс өткіздім.
  
• 
  Сагат 14-те Бодо аппараты бойынша Алматымен, Халык Комиссарлары Кеңесіндегі Загавельев жолдаспен сөйлестім (Сөйлесудің жазбасьш караңыз).
  

• 
  Сагат 23-те еңбекшілер депутаттары Семей облсоветі аткомының председателі Жүсіпов жолдасты қабылдадым.
  

• 
  Сағат 11-де автомашинамен Павлодар облысына аттанып кеттім.
  
• 
  Сағат 12-де Семей облысының Жаңасемей ауданы Киров атындағы колхозға келдік. Колхоз председателі Мүхамбетов, председательдің орынбасары Имамадиев, бухгалтер Имамадиев, қоймашы Қүдайбергенов, күзетші Имамадиев жөне басқалары болды.
  

Колхоздың жоғарыда аталған басшылары шаруашы- льщты білмейді, содан да болар шаруашылык канағаттан- ғысыз жағдайда. Есеп нашар жүргізіледі. Нормативтер жок. Колхоз мүшелерінің жүмыс жайын білмейді. Екпінділер, стахановшылар, егінжай ерлері есепке алынбайды. Есеп бойынша 58 ер адам жүмыс істейді делінген. Ал бүлардьщ бар жоғы 48 ғана. Мүнъщ өзі олардың колхоздағы жүмыс күшінің санын да білмейтіндігін аңғартады.

Дөл қазір колхоздың барлық “жауапты” қызметкерлері орталық усадьбада. Олар өйелдер ғана жүмыс істейтін егіс бригадаларында болмайды. Соның салдарынан 1941 жылы 80 гектар алкаптың өр гектарынан 2 центнерден ғана өнім алынған.

Колхоздың 18 сиыры, 10 бүзауы, 163 койы мен ешкісі бар тауарлы-сүт фермасына бардык. Колхозда 32 түтін бар, ересек колхозшылар 120.

Колхоздың көшелері күл-кокыстан көрінбейді.

Аталған кемшіліктерді түзету мақсатында колхоз председателіне жүмысты кайта күрып, еңбекке жарамды ерлердің барлығын, (колхоз председателін де) егінжайға аттандыру жөнінде тапсырма берілді. Колхоздың көшелері мен үйлерін реттеп, көріктендіруге нүсқау берілді. ..... — - — — — — , . . ' л. w

тіне осы колхоздың жагдайына назар аудару жөнінде тапсырма берілді.

23 майда осы колхозға тағы да келдім.

• 
  12 сағат 30 минут. Жаңасемей ауданының “Екпінді” колхозы. Колхоздан 3 шакырым жырактағы егістік алкабында өскери іске жаттығып жүрген 20 шакты бой- жеткен мен бір ер адамды көрдім. Олар сапта жүруге ма- шыктанып жүр екен.
  
• 
  Сағат 13. Бескарағай ауданы Куйбышев атындағы колхоздың егіс бригадасы. Ортальщтан 6 щақырымдағы осы алқапта 50 әйел картоп егу үшін күрекпен жер казып жүр екен. Өрбір колхозшы өйелге 0,4 гектар жер өндеу нормасы белгіленген. Олар оны орьшдап жүр. Колхозшы өйелдердің көңіл-күйі жаксы. “Неге кол еңбегін колданасыздар” - деген сүракка олар: “Колхозда жылкы жоқ, ал сиырлар мен өгіздер дөнді дакылдар себуге пайдаланылуда”-деп мөлімдедь
  
• 
  Сағат 14. Кавенерка селосы. Сельсовет председателі Слюсарев жолдас.
  

Сельсовет территориясында түратын балалардын көпшілігінің түрлі себептермен мектептердегі сабактарга катыспайтыны аныкталды.

• 
  Сагат 15. “Путь к коммунизму” колхозының eric бригадасы. Бригадир Корнев жолдас.
  

Жүмыс нормасы жоқ. Агротехника талаптары сактал- майды. Сүлы жыртылмаған жерге егілген. Содан соң сокамен өртүрлі тереңдікте қазып өтіпті. Соңынан оның бетін топыракпен жаппаған (Агротехника туралы накты жазба- лар Лукинин жолдастың баяндама хатында келтірілген).

Жүмыска күн сайын сиырлар тек қана 9-10 сагаттан пайдаланылады. Жүмысты ерте аяктайды. Сондықтан еңбек өнімділігі 0,25 гектардан гана айналады.

• 
  Сағат 18. Бескарағай орман шаруашылығының учаскесі. Зауыт қарағай агашынан және оның қабыгынан шайыр, кара май, көмір алумен айналысады. Зауыт күніне 20 килограммга дейін кара май береді. Сағат 19. Бескарагай ауданының Балапан алкабына келдік. Күздік дакылдар егісін араладык. Күздік дақыл- дардың жайы канагаттанарлық.
  
• 
  Сағат 20. Балапан алқабындағы “Урожай” колхо- зының №3 бригадасы. Бригадир Куликов жолдас.
  

Бескарагай ауданыньщ Балапан алкабында 13 колхоздьщ егін егетіні анықталды (жүмыстың жайы туралы накты мөлімет алу үшін, Семкин жолдастың хабарламасын караңыз).

Тексеру және көмек беру үшін бригада мүшелері барлык колхоздарга жіберілді.

Балапан алқабьпшң жері күнарлы. Бірак мүнда ауыз су жене мал суаратын су жоқ. Су шаруашылыгы тарапынан 150 метрдей тереңдік бүргыланып, скважина орнатылган. Нөтижесінде жер астынан су шықпады. Сондыктан мүнда шүнкырлар қазыльш, оның іштері кармен толтырылады. Оның беті сабанмен жабылады. Содан сон осы кар бірнеше бөлікке бөлініп, оның өрқайсысы астауларға салынады. Астаулардьщ бір шеті бөшкемен жа лғастыры лган. Қар күн сөулесі жылуын өсерінен еріп, одан жиналган су бөшкеге агады. Бөпшедегі су түтынуга алынады.

• 
  Сагат 23. Бескарагай ауданы Балапан алкабындагы Молотов атьшдагы колхоздьщ бригадасы. Онда Долон МТС- ы аймағының колхоздары, сельсоветтері председательдерінің, колхоздар бригадирлерінің кустальщ жиналысы өткізілді.
  

Бригадаларда жүргізілген тексеруден жене жиналыста айтылған мөселелер негізінде мынадай олкылықтар аныкталды: жүмыска пайдаланылатын мал арыктаган, оларга күтім жеткіліксіз, агротехника талаптары сакталмайды, сеялкалар пайдаланылмай, түкым колмен себіледі, тракторлар көп уакыт жүмыссыз түрып калады, жанар майды белгіленген мөлшерден көп жүмсайды.

“Прииртышская правда” колхозында 12 майда 96 сиырмен небөрі 2 гектар, “Серп и Молот” колхозында 12 майда небәрі 1 ғана гектар жер жыртылган. Колхозшылардың еңбегі дұрыс ұйымдастырылмаган.

Жиналыста колхоз председателі, МТС директоры мен саяси бөлімінің бастығы, аупартком секретары сөз сөйледі. Соңгы сөйлеген адам, аупартком секретары ретінде, ауданньщ жалпы алғанда уөдесін орындамаганьш - Үкімет белгілеген мерзімде көктемгі егісті аяқтамағанын мойындады. Егісті 20 майға бітіретіндерін айтьш, уәде берді.

Қайталап тексергенімізде аудан бұл уөдесін де орындамаганы анықталды. 23 майга дөнді дакылдардың тек 85 пайызы ғана себіліп біткен.

Березовский жодасқа, МТС директоры мен оның саяси бөлімінің бастығы, колхоздың председательдеріне көктемгі егіс жөніндегі барлык жұмысты түбірінен кайта күрып, агротехникадағы олкылыктарды жойып, түкым себудің облыстық партия комитеті белгілеген мерзімде аякталуын камтамасыз ету жөнінде зор жауапкершілік жүктелді.

Жөрдем беріп, бакылау үшін Совнарком бригадасының мүшесі - Совхоздар Халық Комиссариатының бакылау- шысы Семкин жолдас бөлінді.

1942 жылдың 14-мамыр

• 
  Сағат 1-ден сағат 5-ке дейін Долон МТС-ы аймағындағы колхоздар председательдерінщ кусталык жиналыстарьшьщ жалғасы өткізілді.
  
• 
  Сағат 10-да “Прииртышская правда” колхозьшда болу. Семей облыстық партия комитетінің секретары Боголюбов жолдаспен телефон аркылы сөйлесу. Одан Оңдасынов жолдастың жоғары награда “Еңбек Қызыл Ту” орденімен наградталғаны жөнінде қүттыктау алынды.
  

• 
  Сағат 12-де Жүсіпов жөне Баранов (Семей жолдастармен ауыл шаруашылығының 356 озатын наградтау мөселесі туралы телефон аркылы сөйлесу.
  
• 
  Сағат 14. Бескарағай ауданынын Семенов селосы. Семенов Сельсоветінің председателі Дронов жолдаспен, Май МТС-нің директоры Калаппшков жолдаспен, осы МТС саяси бөлім бастығы Қардыбаев жолдаспен бірге болу.
  

Балалар бақшасында төсектер, орындыктар, тіпті мебель атаулы жоқ. Үй лас, жабдықталмаган. Сельсовет председателі Дронов жолдаска осы олқылықтарды жоюға тапсырма берілді.

Май МТС-інің 43 тракторьшьщ 24-і ғана жөнделген. Ат жегілген жылжымалы шеберхана, 3-4 механик бар.

Жер жырту жоспары - 11595 гектар, 10 майға оның 1760 гектары гана жыртылды, яғни 15 проценті ғана жыртылган.

Облыстык партия комитетінің секретары Армянов жөне НКВД облыстық баскармасының бастығы Котышев жолдастармен бірге, МТС директорына және оның саяси бөлім бастығы, сельсовет председателіне кемттгіліктерді жою жөнінде кеңестер берілді.

• 
  Сағат 15. Семенов жетіжылдык мектебіне бардық. Барлык мұғалімдер жастар екен. Мектеп іші лас, жабдьщталмаған. Шатырдан тамшы ағады. Олқылыктарды шұгыл жойып, мектепте төртіпті жолға койьш, оньщ мөдени деңгейін көтеруге тапсырма берілді.
  
• 
  Сағат 18. Бекен поселкесі. Бекен балалар үйіне бардьщ.
  

• 
  сагат 20 минут. Лебяжі ауданының “Жол-Октябрь”
  

8. 
   18 сағат 30 минут “Жол-Октябрь” колхозының №2 бригадасы.
   
9. 
   Сагат 19. “Қызыл ту” колхозының Сарыөзек ауылы.
   

19. 
    сагат 30 минут. Лебяжі ауданындағы Бескарагай
    

Жолдың өн бойында 300 шақырымнан астамга созылган жап-жасыл дала, карагайлы орманмен алма-кезек ауысып, бостан-боска жатыр. Орманда курап калган агаштар мен сынып түскен бүтактар тіптен көп. Олардың жылдар бойы босқа жататыны, шіри бастаганы көрініп түр.

11. 
    Сагат 20. Сталин атындагы колхоздың Корт селосы.
    
12. 
    20 сагат 30 минут. Лебяжі ауданының “Үрандас” колхозы.
    
13. 
    Сагат 21. Цюрупа ауданының “Садовый” орман кордоны.
    
14. 
    21 сагат 30 минут. Цюрупа ауданыньщ Молотов атындагы колхозы.
    

• 
  9 сағат 30 минут. МТС-тер мен совхоздардың саяси бөлімдерінің бастьщтарымен, Павлодар облысы солтүстік аудандарының аудандык партия комитеттерінің секретарьларымен болтан жиналыс.
  

• 
  Сагат 23. КП/б/К Максим Горький аудандык комитетінің бюро мөжілісі. Онда МТС-тер мен совхоздар саяси бөлімдерінің бастықтарыньщ жиналысында көктемгі егісті 1-июнь орнына 5-июньде аяктауды көздеп, пікір білдірген Бессонов жолдастың сәйлеген сөзі талкыланды.
  

Бессонов Сочиннің сөзінен кейін солқылдақтьщ танытып, өзінің кателерін мойындады. Ол осылайша Сочинді бүрынгыдан да ыңғайсыз жағдайда қалдырды.

Аудан басшыларының осы іс-өрекетін аупартком бюросында арнайы караулы талап еттік. Көктемгі егісті 1- июньге аяқтауды көздеп, аудандағы көктемгі егіс жөніндегі барлық жүмысқа жетекшілік ету Орталык Комитет пен Совнарком бригадасының мүшесі Иванов жолдасқа жүктелді. Бүл үшін оған өрбір колхозга, бригадаға жеке календарьлық жоспар жасау тапсырылды. Оған көмектесу үшін Совнарком бригадасының мүшелері Луканин жөне Артамонов жолдастар бөлінді.

3.23 сағат 40 минутта Павлодар каласына жүріп кеттік.

• 
  Сағат 1. Алматыдағы Шаяхметов, Загавельев жолдас- тармен телефон аркылы сөйлесу (сөйлесудің материалдарын караңыз). Сағат 3. КП/б/К обкомының бюро мөжілісі.
  
• 
  Сагат 13. “Казахстанская правда” газетінің тілшісі Артамонов жолдасты кабылдау.
  
• 
  Сагат 15. Тула шеберханалары мен механика зауыты жүмысшыларының Ертіс өзенінен өтетін көпір құрылысына бару.
  
• 
  Сагат 20. Облыстық Жер бөлімінің бастыгы Тальнов жолдасты, совхоздар тресішң директоры Снегирев жолдасты, облыстық байланыс баскармасьпп>щ бастыгы Хасиғалиев жолдасты жұмыс бабымен кабылдау.
  
• 
  Сағат 23. Котышев, Шнырев, Боранбаев жолдастарды қабылдау.
  

• 
  Сағат 3. КП/б/К обкомында болу.
  
• 
  Сағат 10-да Шнырев, Минченко, Котыпгев жолдастарды кабылдау.
  
• 
  10 сағат 30 минутта Семей қаласына жүріп кеттік.
  
• 
  Сағат 12. МТС, селолык түтынушылар қоғамы мен Павлодар ауданының “Красный луч” колхозы орналаскан Емешево селосы.
  

• 
  Сағат 14. №23 совхоз, Черное селосы. Директор Андреев, директордың орынбасары Толстокорова, саяси бөлімі бастыгы Панасенко.
  

Жүмысшылар мен мүғалімдердің пөтерлерін көрдік.

№23 совхоз дан 60 адам Қызыл Армия катарына шакырылған. Бүлар негізінен байыргы кадрлар. Шаруашылықта негізінен өйелдер калган.

Трактор бригадасына бардық: тракторшы Жуков биылгы жылы “Каттерпиллер” тракторымен 1315 гектарга дөн сепкен. Жуков жолдастьщ бригадасында жанар май цилиндр тәріздес бөшкеге қүйылады. Оның орта шенінен екі жуан қүрсау, ал түбі мен жогаргы жагынан тіркемеге арналған орын жасалган. Бошке домалап, трактор соңынан жылжып отырады жөне оган 4 тоннага дейін жанар май сияды.

Бригада да жатақхана, ас үй, асхана, монша бар.

Совхоз саяси жетекшісінің комсомол ісі жоніндегі көмекшісі, совхоз жұмысына дейін шаштараз жанында кассир болып істеген Стуовамен таныстык. Қазак тілін білмейді. Ал, шаруашылықтағы түрғындар, негізінен казактар.

№2 фермада койды электр тоғымен кыркуға бөрі де өзір, бірак онда колмен кыркады. Себебі, ондағылар моторды оталдыра алмайды. Қырыктыкшылар кайшылардың кайралмауынан және еңбекті дүрыс үйымдастырмаудан боска түрып қалады.

Моторды іске қосу үшін шүғыл түрде механикті шакыртуға, әрбір кырыктыкшыға кайралған запас қайшы беруге тапсырма берілді. Қойдың аяктарын калай байлау керек екені көрсетілді.

№1 ферма меңгерушісі Найденова жолдас - ферма меңгерушісі болған алғашқы өйел. Ол бүрын үй шаруа- сындағы өйел еді. Одан соң есеп кызметкері болып істеген.

Снегирев (совхоздар тресінің директоры) және Андреев (совхоз директоры) жолдастарға совхозда жөне фермалардағы басшы кызметерлерге қазак тілін білетін адамдарды тағайындау үсынылды.

1315 гектар алкапка дөн сеуіп, үлкен норма орындаған стахановшы-тракторшы Жуковқа (ол себілген дөннің бетін топыракпен сапалы жапты, дөннін шығымы өте жақсы, сондай-ак, ол тіркемешілер есебінен кадрларды үйретуде), 21 майда армияға альшатын ферма меңгерушісі Алпысбаев Жаңабекке (оньщ фермасында туған 600 козыньщ 4-еуі ғана шығын болды) сыйлык беру үсынылды.

Алпысбаев жолдас совхозда 1932 жылдан бері жүмыс істейді. Қазірдің өзінде үш рет сыйлык алған. 590 саулыктан 609 қозы өсірді.

№23 совхоз 1940 жылы 350 мың сом, ал 1941 жылы 870 мың сом таза пайда алды. Ал 1942 жылы 1.400 мың сом таза пайда алуды көздеп отыр.

Совхоз көктемгі егісті аяктады.

Совхозда күс фермасы бар. Күзге қарай оны кеңейту көзделіп отыр. №23 совхозда балықшылар бригадасы үйымдастырылған. 2 адам күніне 50 центнерден балык аулайды. Оның бірі бөлігі қоғамдык тамактандыру орнына беріледі. Қүс ауланады. 500 үйрек аулауға шарт жасалған. Оның 30 пайызы совхозға беріледі.

Сағат 21. Лебяжі. КП/б/К Лебяжі аудандык комитеті. Жоғарғы наградаға иеленген аупартком секретарь! ijrj. -xtuvcuiuD лчлліідаи, ауііаушим и^лзд^даши t»/tuu»ee жилдаи,

бюро мүшелерінід бөрі қатысып отыр.

Аудан eric жоспарын орындады, казір жоспардан тыс дөн себуде. 3,0 мьщ гектар алқапка дөн себуге норма белгіленген. Оны орындауға уөде беруде.

Барлық назарды, барлық ішкі ресурстарды көктемгі егісті аяқтауды камтамасыз етуге жұмылдыру, пар айдай бастау, шөп шабу мен егін жинауға өзірлікті ұйымдастыру үсынылды.