Ас қорыту мүшелері Орындаған: Көшекова г тобы: вм-401 Ауыз қуысының мүшелері Ауыз қуысы

Жұтқыншақ құрылысы жағынан түтікше мүше. Оның қабырғасы үш: ішкі кілегейлі, ортаңғы етті және сыртқы адвентиция қабықтарынан тұрады. Жұтқыншақтың ішкі кілегейлі қабығының бетінде ауа жүретін тыныс алу жолы және жұтылатын азық жүретін азықжолы айқасып жатады. Жұтқыншақ кілегейлі қабығының тыныс алу жолын аңқа (nasopharynx) — деп атайды. Оны тыныс алу жолдарына тән кілегейлі қабық астарлайды, яғни ол бірқабатты көпқатарлы кірпікшелі эпителиймен астарланған. Ал жұтқыншақтың азық жүретін жолының кілегейлі қабығын ауыз қуысына тән кілегейлі қабық астарлайды, яғни ол көпқабатты жалпақ эпителиймен астарланған. Ауыз куысында өнделген азық жұтылған кезде, жұмсақтандай азықтың қысымымен жоғары көтеріліп, хоана тесіктерін жабады. Ал тіл түбірінің қысымымен көмекей бөбешігі көмекей тесігін жауып, ауа жүретін жол жабылады да, азық өңеш тесігі арқьлы жұтқыншақ қабырғасындағы етті қабықтың көмегімен өңешке итеріліп, азық жұтылады. Жұтылғаннан соң, тіл түбірі алға кетіп, өңеш артқа қарай жылжып, жұмсақтаңдай төмен түседі де, бөбешік алға қарай көтеріліп, ауа жүретін тыныс жолы ашылады.

• Жұтқыншақ құрылысы жағынан түтікше мүше. Оның қабырғасы үш: ішкі кілегейлі, ортаңғы етті және сыртқы адвентиция қабықтарынан тұрады. Жұтқыншақтың ішкі кілегейлі қабығының бетінде ауа жүретін тыныс алу жолы және жұтылатын азық жүретін азықжолы айқасып жатады. Жұтқыншақ кілегейлі қабығының тыныс алу жолын аңқа (nasopharynx) — деп атайды. Оны тыныс алу жолдарына тән кілегейлі қабық астарлайды, яғни ол бірқабатты көпқатарлы кірпікшелі эпителиймен астарланған. Ал жұтқыншақтың азық жүретін жолының кілегейлі қабығын ауыз қуысына тән кілегейлі қабық астарлайды, яғни ол көпқабатты жалпақ эпителиймен астарланған. Ауыз куысында өнделген азық жұтылған кезде, жұмсақтандай азықтың қысымымен жоғары көтеріліп, хоана тесіктерін жабады. Ал тіл түбірінің қысымымен көмекей бөбешігі көмекей тесігін жауып, ауа жүретін жол жабылады да, азық өңеш тесігі арқьлы жұтқыншақ қабырғасындағы етті қабықтың көмегімен өңешке итеріліп, азық жұтылады. Жұтылғаннан соң, тіл түбірі алға кетіп, өңеш артқа қарай жылжып, жұмсақтаңдай төмен түседі де, бөбешік алға қарай көтеріліп, ауа жүретін тыныс жолы ашылады.
• Жұтылу процесін іс жүзіне асыратын жұтқыншақтың ортаңғы етті қабығы үш жүп: алдыңғы, ортаңғы және артқы тарылтқыш және бір жұп кеңейткіш бұлшық еттерден құралған.
• Жұтқыншақтың бұлшық еттері негізінен көлденең жолақты ет ұлпасынан тұрады.

Өңештің мойын бөлігі жұтқыншақтан басталады да, қарынға қарай бағытталып, көмекей мен кеңірдектің дорсальды бетінде орналасады. Ол көкірек қуысына кірер алдында, 5-інші мойын омыртқаның тұсында кеңірдектің сол жағына қарай иіліп төмен түседі де, көкірек қуысында ол қайтадан кеңірдектің жоғарғы жағына көтеріледі. Одан әрі жүректің үстімен, қолқа доғасының оң жақ бетімен өтіп, 9-10-ыншы қабырғалар тұсында көкеттің өңеш тесігі арқылы құрсақ қуысына өтеді. Өңеш қарынның сол жағындағы кардиальды ұшына барып ашылады. Өңештің қарынға ашылатын тесігін қарын кіреберісі (ostium cardiacum) — деп атайды.