Асылбеков Б. Ж.,Ермекбаева Р. Ж.,Божбанов Б. Ж. Ауылшарауашылығы жануарлар систематикасы



бет5/63
Дата21.10.2022
өлшемі0,93 Mb.
#154382
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63
Байланысты:
АУЫЛ ШАРУАШ СИСТЕМАТИКАСЫ
ktj 20476, sbornik inkljuziv obraz, жұмыспен қамту мәлімет, аралық бақылау сұрақтары, Комиссия5а, Комиссия5а, Өтініш, fyu, Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық іс, 3 prakt rab, 102 Журн. преп, Аятул курси суреси, Науаи Фонетика, Аятул курси суреси, Аятул курси суреси
Зәр шығару жүйесi. Жұтқыншақ маңайында орналасқан көптеген (90) жұп нефридия түтiктерiнен тұрады. Әрбiр мүше бiрнеше тесiктерiмен дене қуысына ашылады да, бiр тесiкпен желбезек маңындағы қуыспен жалғасады.
Көбеюi. Бас сүйексiздер жынысты жолмен көбейедi, дара жыныстылар. Олар көптеген жұп жыныс бездерi желбезек маңындағы қуыстың ұзына бойына орналасқан. Жетiлген жыныс клеткалары уақытша пайда болған жыныс жолы арқылы желбезек маңындағы қуысқа келiп, одан атриопор арқылы сыртқа суға шығарылады. Жыныстық клеткалары су түбiне жақын қабатқа барып ұрықтанады, яғни ланцетниктiң ұрықтануы сыртта болады, ұрықтық дамуы суда өтедi.
Дамуы. Бас сүйексiздердiң (ланцетниктiң) эмбриональдық дамуын бiрiншi рет зерттеген К.О.Ковалевский (1865). Ұрықтанған жұмыртқалары өте қысқа мерзiмде дамиды.
Қабықтыларға немесе личинка хордалыларға – асцидиялар, сальпылар және аппендикуляриялар жатады. Олар мұхиттар мен теңiздерде кеңiнен таралған. Личинка хордалылардың шамамен 1100 түрi белгiлi, оның 1000 су түбiндегi заттарға бекiнiп отырып тiршiлiк ететiн асцидия класына жатады. Көптеген асцидиялар жеке жүрiп тiршiлiк етедi, ал қалғандары бiрнешеуi бiрiгiп колония құрады. Олардың басқа хордалылардан айырмасы ересек личинка хордалыларда хорда мен нерв түтiктерi болмайды, керiсiнше, личинкалық дәуiрде типтiң барлық негiзгi қасиеттерi анық көрiнедi. Личинкалық дәуiрiнде желбезек, хорда және нерв түтiктерi болады.
Дене құрылысы. Денесi туника деп аталатын қалың қабықпен қапталған қап тәрiздi болады. Денесi екi үлкен тесiк арқылы (сифондар) сыртқы ортамен қатынас жасайды. Екi тесiктiң бiреуi ауыз сифоны арқылы организмге су кiредi де, төменiрек орналасқан екiншi клоака сифоны арқылы су сыртқа шығады.
Нерв жүйесi. Ауыз және клоака сифондарының аралығында орналасқан нервтерi қуыс емес. Нерв жүйесi нашар дамыған. Жұтқыншақтың үстiнде жатқан кiшкентай ганглиядан денеге бiрнеше нерв талшықтары тарайды. Сезiм мүшелерi жетiлмеген өте жұқа еттерi қапшығы бар.
Қан айналу жүйесi. Қан айналу жүйесi ашық. Қан жүректiң жиырылып-жазылып тұруы нәтижесiнде қозғалады. Жүректен барлық мүшелерге қан тарайды, оның iшiнде жұтқыншақта жатқан желбезек тесiктерi тыныс алу қызметiн де атқарады. өйткенi сумен кiрген оттегi газ алмасуға қатынасып, организмдi оттегiмен қамтамасыз етедi.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   63




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет