Қасымхан Ақбота Махмутова Нуржайна Қабылдаған: Нуркенов Т
жүктеу/скачать 1,77 Mb.
|
Даму физиологиясы АКТ 1 топ 1 топша
- Бұл бет үшін навигация:
- Қасымхан Ақбота
- АКСЕЛЕРАЦИЯ
- АКСЕЛЕРАЦИЯҒА ТӘН ЕРЕКШЕЛІК
Акселерация мен ретардация, организмнің реактивтілігі мен резистенттілігі.ПМНО АКТ 1 топСулейменова АлинаСерикбосынова АрунаҚасымхан АқботаМахмутова НуржайнаҚабылдаған:Нуркенов ТЖОСПАР
АКСЕЛЕРАЦИЯАлғаш 1953 жылы неміс ғалымы Е.Кох акселерация (латынның acceleracio – жылдамдату деген сөзінен алынған) деп атады. Әрбір бір жыл сайын ересек адамның бойы 1см өсіпотырады. Акселерация қазіргі замандағы адамдардың биологиясындағы жалпы қарқындылықты көрсетеді, табиғаты көп факторлы болып келеді. Көптеген гигиенистердің пікірлері бойынша балалар мен жасөспірімдердің қызмет функцияларының үйлесімді дамуын бұзатын болғандықтан және қызмет қаблетін азайта-тындықтан акселерация балалар организмі үшін қолайсыз болып табылады. Сондықтан, өсіп келе жатқан балалардың дене бітімінің дамуын бақылауға ерекше көңіл бөлінуі керек. ЖІКТЕЛУІ АКСЕЛЕРАЦИЯҒА ТӘН ЕРЕКШЕЛІКБалалардың бойының, салмағының бұлшық еттерінің жедел түрде өсіп жетілуі. Акселерация құбылысы түрғысынан қарағанда қазіргі жеткіншек балалардың бойы биік, иықтары қысыңқы, кеудесі қысқа, аяқтары ұзын келеді. Күні бұрын тез жетілген ағза ауруға, суыққа және дене салмағына төзімсіз келуі анықталуда. Ересек жастағы балалар жыныс мүшесі жетілу кезінде тез шаршайды. Осындай тез өсетін ағзада жүрек тамыр жүйесінің дамуы бірнеше есе қалыс қалады да, өз міндеттерін атқара алмайды. Ал баланың психикалық жетіл денгейі артта қалады. (соңдықтан ер немесе қыз бала қоғам, отбасы алдындағы өзінің борышын ар-намысын, міндеттерін, жауапкершілігін түсіне көрмейді. Осы мәселені ата-аналар, мұғалімдер ескеріп отыруы қажет. РетардацияРетардация (лат. Retardatio - баяулау) қарама-қарсы үдеу процесі болып табылады және балалар мен жасөспірімдердің өсу қарқынында, 1-2 жастағы құрдастарынан физиологиялық жүйелердің дамуы мен қалыптасуындағы артта қалушылықты білдіреді. Акселерация сияқты, ол үйлесімді және үйлесімсіз болуы мүмкін. Көптеген қасиеттердің даму қарқыны мен соңғы деңгейі әрқашан өзара байланысты бола бермейді. Реактивтілік латынша (reactio)- қарсы әсер деген сөзден шыққан. Реактивтілік – организмнің тіршілік әрекетінің сыртқы орта әсеріне жауап қайтару қасиеті;ол да бүкіл тіршілік атаулының зат алмасу ,өсу көбею т.бмаңызды қасиеттері секілді.
Төзімділік (резистенттілік) – деп аурутуындататын ықпалдарға организмнің тұрақтылығын айтады.Төзімділік пен реактивтілік өзара бірімен-бірі тығыз байланысты және екеуі де тірі организмнің негізгі қасиеттерінің бірі болып есептеледі. Төзімділік спецификалық және бейспецификалық болып ажыратылады.
Қорыта келгенде әртүрлі ықпалдарға организмнің бейімделуін арттыру арқылы оның реактивтілігіне әсер етуге және аурутуындататын қоздырғыштарға төзімділігін көтеруге болады. Бұл кезде назар аударатын бір жәйт ол организмнің төзімділігі адаптация туындатқан ықпалға ғана көтеріліп қоймай, көптеген басқа аурутуындататын ықпалдарға да жоғарылайды. Мәселен, организмнің гипоксияға бейімделуінің нәтижесінде оның төзімділігі жүрек, ішек-қарын, жүйке ауруларына, кейбір жұқпаларға, өспе өсуіне т.б. ықпалдарға артады НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ! жүктеу/скачать 1,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|