Атырау облысы, Мақат ауданы, Мақат поселкесі Х. Санбаев атындағы орта мектебінің химия пәнінің мұғалімі: Құсайын Ардақ Ұзақбайқызы Санаты: I

жүктеу/скачать 260,18 Kb.

Дата	11.09.2017
өлшемі	260,18 Kb.
	#32009

Атырау облысы,

Мақат ауданы,

Мақат поселкесі

Х.Санбаев атындағы орта мектебінің

химия пәнінің мұғалімі: Құсайын Ардақ Ұзақбайқызы

Санаты: I

Еңбек өтілі: 12 жыл

Өтілген күні: 29.04.2014 ж

Сыныптар: 9г,9д,9а,10а,б

Тақырыбы: «Металдар әлеміне саяхат»

Сабақтың мақсаты:

Химия пәнінен алған білімдері күнделікті өмірде, тұрмыста қажет екендігін ұғындыру; адам ағзасы химиялық элементтерден тұратындығын, ол элементтердің ағзадағы қызметімен, адам денсаулығы үшін маңызымен таныстыра отырып, әлем ғажаптарын түсіну үшін химия ғылымының қажеттігіне көздерін жеткізу.

Дамытушылық: ізденушілік, танымдық және пәнге қызығушылығын дамыту; шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыларын жетілдіру;

Тәрбиелік: туған елге, жерге, оның байлығына деген мақтаныш сезімін дамыту, металдарды орынды пайдалана білу үшін-экологиялық тәрбие беру, мамандық таңдауға деген көзқарастарын қалыптастыру.

Сабақтың типі: дәстүрлі емес, дидактикалық ойын

Көрнекті құралдар: интерактивті тақта, әшекей бұйымдар, металдардың электрхимиялық кернеу қатары, реактивтер, металдар үлгісі, Қазақстанның картасы, т.б.

Ойынның жүру барысы: Сабақ дидактикалық ойын түрінде өтеді.

Ойын шарты: 4 топ ойыншылары қатысады. (Әр топтан 5-7 оқушыдан қатыса алады.)

Ойын кезеңі 10 сатыдан тұрады.

Таныстыру. (әр топ өз топтарын, топтың атын, төс белілерін слайд бойынша таныстырады.) Сайыскерлер химиялық тілде құтықтайды.

1 кезең. «Ойлы болсаң, озып көр» Ой қозғау стратегиясы. (Мұғалім дайындаған металға байланысты сөзжұмбақты шешеді)

2 кезең. «Кім жылдам». Металдың атын тез-тез атап, атомдық массасын, валенттілігін, орысша- қазақша- латынша атап береді.

3 кезең. Әр ойыншылар химиялық жарнамалық үзіліс жасайды.

4 кезең. «Химик ғалымдар» (әр сұрақ 10 ұпайдан әр топ сұрақтарды суырып жауап береді)

5 кезең. «Химия- математикада».(Әр топ өзіне бір ұяшықтан таңдап алып, есеп шығарады)

6 кезең. Әр топ ойыншылары өз өнерлерін ортаға салады.

7 кезең. Шығармашылық жұмыстарын қорғау. (экологияға байланысты, қазақстандық химиктер туралы, Атырау облысындағы мұнай- кен орындары жөнінде)

8 кезең. «Топбасшылар ойыны» Шарты: Барлық топбасшыларды ортаға шақырып, сұраққа тез жауап беру арқылы әр адым аттап отырады.

9 кезең. Үй тапсырмасы. (әр топ ойыншылары өздері дайындап келген қызықты тәжірибе көрсетеді.

10 кезең. Ойынды қорытындылау.

Тапқыр, білгір, дарынды

Жарыс бар бүгін арынды

Химия пәнін сүйсең сен

Ортаға сал барыңды

деп, ортаға ойыншы сайыскерлерді шақырамыз,қатысушыларға сәттілік тілей отырып сайысымыздың алғашқы кезеңін бастаймыз.

Әр ойыншылар слайд бойынша оз топтарын «Металға байланысты» таныстырады.

9 «А» сыныбы топтың аты: «Мыс- қазақ мақтанышы.» Топ басшысы:Жақсылықова Маржан.

9 «Г» сыныбы топтың аты: « Алтын » Топ басшысы: Дүйсенғалиева Даулетханым.

9 «Д» сыныбы топтың аты: « Алюминий » Топ басшысы: Шонаева Ақбаян

10 «А,Б» сыныптар топтың аты: « Күміс » Топ басшысы: Оңдыбаева Райгүл

кезең « Ойлы болсаң, озып көр». «Ой қозғау»стратегиясы.

«Сырларым бар химиктерге аян, таба алсаң қасиетімді етем баян»- жұмбақтарды жасыру арқылы металдарды табу.

1.Күмістей ақшыл, жеңіл металл. (Магний)

2. Мемлекет атымен аталатын элемент. (Германий)

3. Магнитті қасиеті бар металл. (Темір)

4. Сілтілік металл. (Натрий)

5. Бағалы металл. (Алтын)

6. Радиоактивті металл. (Радий)

7. Ең ауыр металл. (осмий)

8. Оқтың құрамына кіретін металл. (Қорғасын)

2 кезең. «Кім жылдам».Химиялық элементтің атын тез-тез атап, атомдық массасын, валенттілігін, орысша-қазақша- латынша атау керек.

9 «А» сыныбы

Химиялық таңбасы	қазақша	орысша	латынша	Салыстырмалық атомдық масса	валенттілігі
Li	Литий	Литий	Lithium	7	I
Fe	Темір	Железо	Ferrum	56	II,III
Rb	Рубидий	Рубидий	Rubidium	85	I
AI	Алюминий	Алюминий	Aluminium	27	III
Hg	сынап	ртуть	Hydrargyrum	201	I, II

9 «Г» сыныбы

Химиялық таңбасы	қазақша	орысша	латынша	Салыстырмалық атомдық масса	валенттілігі
Mg	Магний	Магний	Magnesium	24	II
Ag	Күміс	Серебро	Argentum	108	I
Zn	Мырыш	Цинк	Zincum	65	II
Cr	Хром	Хром	Chromium	52	II, III, VI
Na	натрий	Натрий	Natrium	23	I

9 «Д» сыныбы

Химиялық таңбасы	қазақша	орысша	латынша	Салыстырмалық атомдық масса	валенттілігі
Cu	Мыс	Медь	Cuprum	64	I, II
Ni	Никель	Никель	Niccolum	58	II,III
Ca	Кальций	Кальций	Calcium	40	II
Sn	Қалайы	Олово	Stannum	118	II, IV
Ti	титан	титан	Titanium	48	II

10 «A,Б » сыныптары

Химиялық таңбасы	қазақша	орысша	латынша	Салыстырмалық атомдық масса	валенттілігі
Au	Алтын	Золото	Aurum	197	I
Ba	Барий	Барий	Barium	137	II
Pb	Қорғасын	Свинец	PIumbum	207	II, IV
Go	Кобальт	Кобальт	CobaItum	59	II,III
Mn	марганец	марганец	Manganum	55	II, IV, VII

3 кезең. «Жарнамалық үзіліс.

4 кезең. «Химик ғалымдар» әр сұрақ 10 ұпайдан

әр топ сұрақтарды суырып жауап береді)

Ал, оқушы балалар,

Ойланып бір көріңдер,

Сендерге сұрақ беремін.

Толғанып жауап беріңдер.

С.Аррениус теориясын толықтырған ғалымдар кімдер? (И.А. Каблуков, В.В.А. Кистяковский. Д.И.Менделеев)
Азотты алғаш рет 1772 жылы қай ғалым ашты? (ағылшын ғалымы Д.Резерфорд)
Фосфорды 1669 жылы қай ғалым ашты? (алхимик Х.Бранд)
1780 жылы көміртектің табиғатын қай ғалым зерттеді? (А.Лавуазье)
Кремнийді 1811 жылы қай ғалым таза күйінде бөліп алды?

(француз ғалымы Ж.Л. Гей-Люссак)

1825 жылы латынша «силиций»- кремень деген атау берді?

(швед ғалымы И.Я. Берцеллиус)

Металдардың химиялық белсенділік қатарын қай ғалым ашты?865 ж орыс ғалысы Н.Н. Бекетов)
Қай жылы қай ғалым «Химиялық құрылыс теориясын» ұсынды?

(1861 жылы А.М. Бутлеров)

«Өз жерінің қара тасын мақтай білмеген, бөгде жердің алтынын да мақтап жарытпас»- қай ғалымның сөзі? (Қаныш Сәтпаев)
«Химиялық элемент» деген ұғымды алғаш енгізген ағылшын ғалымы?

(Р.Бойль)

11. XIX ғасырдың басында қай ғалым құрам тұрақтылық заңының тұжырымдамасын ашты? (француз ғалымы Ж.Пруст)

12. Атом- молекулалық теорияны қай ғалым дамытты? (М.В.Ломоносов)

13.Оттекті бос күйіндеалып, оның ауаның құрамдас бөлігі екенін дәлелдеген ғалымдар? (ағылшын ғалымы Д.Пристли (1774 жыл) швед ғалымы К.Шееле 1772 жылы)

14. Ауаның құрамын алғаш рет қай ғалым анықтады? (француз ғалымы А.Лавуазье 1774 жылы)

15. Сутекті 1776 жылы қай ғалым алды? (ағылшын ғалымы Г. Кавендиш)

16. Д.И.Менделеев қай жылы өмірге келіп, қай жылы өмірден өтті?

(1834-1907 жж)

5 кезең. «Химия- математикада»

әр топқа 1 тапсырмадан ұяшық таратылады

есеп дұрыс болса 15 ұпайдан алады.

Тағы келді сыналар шақ айналып,

Тереңіне білім теңіз байланып,

Кім шешеді, сол сайыста ұтып тұр.

Есеп шешер кезегі келіп тұр.

9 «А» сыныбы.

Этенді жаққанда көмірқышқыл газы әк суымен әрекеттескенде 50 г тұнба түзілген болса, жанған этеннің массасы нешеге тең?

а) 5г

в) 14 г

с) 6,1 г

д) 4,7 г

е)3 г

9 «Г» сыныбы.

1.0,78 кг ацетиленді толық жағу үшін қажет оттектің зат мөлшері нешеге тең?

а) 37,5 моль

в) 25 моль

с) 50 моль

д) 75 моль

е) 62,5 моль

9 «Д» сыныбы.
1.2,5 г натриймен 2,3 г этил спиртіне әсер еткенде түзілетін сутектің (қ.ж) көлемі нешеге тең?

а) 560 л

в) 480 л

с) 610 л

д) 650 л

е) 850 л

10 «А, Б » сыныптар

1.Құрамында 92% кальций карбонаты бар 200 кг әктасты өртегенде бөлінетін көмірқышқыл газының (қ.ж) көлемін табыңдар?

а) 33,6 л

в) 11.2 л

с) 22,4 л

д) 44,2 л

е) 41,2 л

Бүгінгі көрермендерге мынадай тапсырма беріледі.

деген сөзден бірнеше химиялық элементтің атын жазу керек, бір әріпті бірнеше рет пайдалануға болады.

Бор- B 10) Галлий -Ga
Хлор-CI 11) Германий-Ge
Калий -K 12) Кремний -Si
Берилий -Be 13) Неон - Ne
Гелий -He 14) Необий -Nb
Аргон -Ar 15) Рений- Re
Хром - Cr 16) Барий- Ba
Магний- Mg 17) Қалайы- Sn
Барий -Ba

6 кезең: Әр топ оқушылары ортаға шығып өз өнерлерін көрсетеді.

7 кезең.»Шығармашылық жұмысты қорғау.

(адам мен экология, экологиялық мәселелер)

Шарты: Сұраққа дұрыс жауап берсе алға 1 қадам жасап отырады.

Рет саны

Топбасшыларға қоятын

сұрақтар

Жауаптары

1

Қан құрамында гемоглабин азайса, адам анемия ауруына шалдығады.Бұл дерт біздің облыстада кең таралған. Гемоглобин молекуласының құрамындақай элемент бар?

Темір

Fe

2

Медицинада емдеу мақсатында қолданылатын сәулелі ванна қай элементтен жасалады?

Радон

3

Адам ағзасында қай элемент жетіспеуінен тіс жегі ауруына ұшырайды?

Фтор
F₂

4

Йод тапшылықтан болатын ауру түрі?

Жемсаулық немесе
зоб

5

Медициналық спирттің формуласы?

Этил спирті
C₂H₅OH

6

Ессіз, түссіз адам талып қалса кейде, иіскетсең есің жияр ол лезде?

NH₄OH
Мүсәтір спирті

7

Теріні ультракүлгін сәулесінен қорғайды өзін оттектің үш атомы құрайды?

Озон

8

Өмір мен ойдың элементі?

Фосфор

9

Суда еритін негіздер қалай аталады?

Сілтілер

10

Фенолфталеин, метилоранж, лакмус не болып табылады?

Индикатор

11

Мыс кенін тудырушы?

Хальхогендер

12

Периодтық жүйені жасаған кім?

Д.И. Менделеев

9 кезең. «Химиялық қызықты тәжірибелер.

10 кезең. Қорытындылау.

Әділқазылар алқасының пікірдері тыңдалады.
Ойынға қатысқан оқушылар марапатталады
Әр топқа жеңімпаз номинациясы бойынша марапатталады.

Х.Санбаев атындағы орта мектеп

Тақырыбы

( дидактикалық ойын)

Өткізген сыныптар: 9а,9г,9д,10а,б

Химия пәнінің мұғалімі: Құсайын Ардақ Ұзақбайқызы

29 сәуір 2014 жыл

жүктеу/скачать 260,18 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: