Атомдық физика

№13 дәріс

№13 практикалық сабақ

№13 зертханалық сабақ

№14 дәріс

№14 практикалық сабақ

№14 зертханалық сабақ

№15 дәріс

№15 практикалық сабақ

№15 зертханалық сабақ

1. Жұманов К.Б. Атомдық физика. Алматы, 2006.

2. Қойшыбаев Н. Оптика, атом, ядро және элементар бөлшектер. Алматы, 2006.

3. Абдулаев Ж. Жалпы физика курсы. Алматы: Ана тілі, 1991.

4. Фриш С.Э., Тиморева А.В. Курс общей физики. Т. 3, М: Гос. Изд. Техника теорет. Лит., 1983.

5. Наркевич И.И., Волмянский Э.И., Лобко С.И. Физика. Учебное пособие. –Минск: Новое знание, 2004.

6. Королев Ф.А. Курс физики. Оптика, атомная и ядерная физика. М., Просвещение, 1984.

7. Савельев И.В. Курс общей физики т.2. М., Наука, 1988.

8. Трофимова Т.И. Справочник по физике. –М.: Изд. АСТ, 2001.

9. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы. Алматы: Мектеп, 1974.

10. Цедрик М.С. Сборник задач по курсу общей физики. М.: Просвещение, 1989.

11. Чертов . Сборник задач по курсу общей физики.

5. 
   Атомдық физика пәні бойынша дәрістердің конспектілері
   

№1 дәріс

№2 дәріс

№3 дәріс

№4 дәріс

№5 дәріс

№6 дәріс

№7 дәріс

№8 дәріс

№9 дәріс

№10 дәріс

№11 дәріс

Кең атмосфералық жолақтар.

№12 дәріс

Тақырып:. Фундаментальдыы әсерлесулер.

Дәріс мазмұны: Фундаментальдыы әсерлесулер. Күшті, электромагниттік және әлсіз әсерлесулер. Гравитациялық әсерлесулер. Вайнберг-Салам теориясы

№13 дәріс

№14дәріс

№15 дәріс

5. 
   Практикалық сабақтардың жоспары
   

Физика курсын жақсы меңгеру үшін және жоғарғы оқу орнында оқуға әзірлену үшін ең алдымен сабақтың әдістемесін жасап алу керек. Жетістіктің негізгі шарты – жүйелі түрде оқу. Кез келген кітапты оқи беру пайдасыз, оны конспектілеу қажет. Яғни өзіңе керегін, яғни өзіңнің түсінгеніңді жазып алу керек. Кітапты тұтас көшіруге болмайды. Ал түсінбей қалған нәрселеріңді келесі сабақта мұғалімнен сұрап алып, қайта қосымша конспектілеу керек. Егер кітаптың белгілі бір тарауы түсініксіз болып қалса да, бұл сіздің қабілетіңіздің көрсеткіші емес, бұл тек өзіңізге және басқа адамдарға сұрақ қоя білмегеніңізден. Орта мектептің көлемінде де «неге?», «не үшін?», «қайдан?» деген сұрақтарсыз оқуға мүмкін еместігі белгілі.

Курста кездесетін қорытындыларды өз беттерімен жасау қажет (белгілі бір уақыт өткеннен кейін, конспектіге қарамай немесе оқулыққа қарамай жасауға тиісті.)

Сіз физикалық және грамматикалық дұрыс анықтама беріп үйренгеннен кейін, физикалық заңдарды жазып және олардың, қайда және қалай қолданылатындығын түсіндіріңіз, өздігіңізден зертханалық жұмыстарды істеп, жоғарыда көрсетілген сұрақтарға жауап беріп, қорытынды жасап және есептер шығаруын үйренуіңіз керек. Бұл жағдайда, берілген тарауды оқып үйрену, аяқталған деп есептеуге болады.

Қорытындыларды, анықтамаларды және тұжырымдамаларды жаттап алуға үйренбеу керек. Олардың мәнін түсіну қажет.

Қажетті жағдайда, түсінілген және бекітілген оқу материалы жадымызға енеді. Оқу материалын меңгеру үшін әртүрлі оқулықтарды пайдалану тиімді. Ал, емтиханға әзірленген кезде, студенттің өзінің конспектісі жеткілікті. Практикалық сабақтар төрт компоненттен тұрады: дәріханадағы жұмыс, үй жұмысы, жеке жұмыс және бақылау жұмысы. Барлық компоненттерде де есеп шығарылуы тиісті.

Есеп шығару дегеніміз – берілген кестелік шамалар арқылы, белгісіз шаманы анықтау.

Салыстырмалы түрде есепті жеңіл шығару үшін, есепті шығарудың стандартты ретін ұстауларын қажет етеді:

1. 
   Есепті мұқият оқып шығып, оның математикалық шарттарын жазып алу керек. Сонымен бірге бірдей шамаларды ұқсас әріптермен белгілеу керек. (Бір шаманың әр түрлі мәндерін индекстері әр түрлі бір әріппенен белгілейді, ал бірдей индекстермен бірдей объектіге (күйге) қатысты әріптерді белгілейді.
   
2. 
   Барлық берілген шамаларды бір өлшем бірліктер жүйесіне көшіру қажет. Бұл жағдайда нәтижені есептеу керек емес. Себебі, әрбір жауапқа әрекеттердің бөлігін қойған кезде, басы артық болуы мүмкін, есептің шартында және жауабында физикалық шамаларды олардың аттарымен жазу керек. Әрекеттерді орындаған кезде, барлық шамалар өлшемділіктеріменен қойылады.
   
3. 
   Қажет тұрғызулармен суреттерді жасаңыздар.
   
4. 
   Есептің шартын ойлаңыздар. Есепте қандай процестер жүзеге асады және олар қандай заңдылықтарға бағынады. Есепті шығару жолының мысалын көрсетіңдер. Бұл жағдайда белгісіз шама – сізді алға жетелейді, ал белгілі – есепті шығарудың белгілі тәсілін ойыңызға түсіреді.
   
5. 
   Анықталатын шама енетін сәйкесті өрнек қажетті жағдайда, кітапты немесе конспектіні пайдалану арқылы өтілген материалдардан таңдап алынады. Таңдап алу, шығармашылық процесс. Есепті шығарудың ең тиімді жолын таңдап алуымыз керек. Бұған студенттерді үйретуге болмайды. Себебі есептерді шығарудың жолдары, есептердің өздерінен бірнеше есе артық. Бірақ бұған жеткілікті түрде есептердің санын шығару процесінде және кездесетін барлық сұрақтарды анықтаған кезде, үйренуге болады (есеп негізделген теорияны түсіндірген жағдайда, ал теория меңгерілмеген жағдайда, мұндай есептерді шығару ерте.) Таңдап алынған қатынастың түрлерін жазып алыңыздар.
   
6. 
   Сіздің есепте берілген нақты процесске қатысты таңдап алынған қатынасты берілген және іздеп отырылған шамалардың белгіленулерін мүмкіндігінше пайдаланып жазыңыздар. Қатынасты қарапайым түрге келтіріңіздер.
   
7. 
   Алынған теңдеуді қарастырыңыздар. Егер онда бір белгісіз шама болса, оны табыңыздар, сонда сіз есептің әріптік жауабын шығарып аласыңдар, яғни іздеп отырылған шаманы берілген және кестелік шамалар арқылы шаманы өрнектеу арқылы.
   

Егер, белгісіз физикалық шамалардың саны теңдеулердің санынан артық болса, толық теңдеулер жүйесін алғанға дейін қайталау керек, яғни белгісіз шамалардың саны теңдеулердің санына тең болғанша.

8. Ізделініп отырған шамаға қатысты теңдеулердің толық жүйесін белгілі бір алгебралық тәсілмен шығару қажет.

Есепті шығарудың осындай деңгейінің қажеттілігі өте үлкен. Себебі, осы жерде жіберілген қате есептің дұрыс шығармауына әкеп соқтырады. Сонымен бірге, бұл жерде математикалық білімді тек қана дұрыс қолдану қажеттілігін ойламау қажет.

9. Кей жағдайда, теңдеулер жүйесін құрастырудың орнына, әрбір белгісіз шаманы тауып, ізделініп отырған шаманың теңдеуіне қойған оңай болады. Сөйтіп, бұл теңдеуде, жаңа белгісіз шамалар пайда болуы мүмкін. Оларды, бұрынғы әдістермен іздейді. Ақырында теңдеуде, белгісіз шама қалмайды. Пайда болған бір белгісіз бар теңдеуді шешу арқылы есептің таңбамен берілген жауабы шығарылады. Жауапта кейбір берілген шамалар қатыспауы мүмкін. Себебі, есепті басы артық берілгендер болады.

10. Таңбалық жауапқа берілген және кестелік шамалардың сан мәндерін және өлшемділіктерін қойыңыздар. Егер соның нәтижесінде дұрыс емес өлшемділік шықса, ол жіберілген қателікті тура көрсетеді. Ал, дұрыс өлшемділік есептің дұрыс шығарылғандығының дәлелі емес. Есептеулерді логарифмдік сызғышты пайдаланып шығарады және оның дәлдігімен, яғни үш мәнді цифрмен шектеледі. Мүмкіндігінше, аралық шамаларды есептеудің қажеті жоқ. Мысалы, таңбалы жауапты әрекет көбейту мен бөлумен шектелетін болса, онда бірден жауап есептелінеді.

Жуық шамаларды төрт мәнді цифрға дейін дөңгелектейді немесе мәнді цифрлардың санына дейін, яғни ең аз берілген жуық шамадан бірге артық цифрға дейін соңғы жағдайда, сандық жауапты ең аз дәл берілген шаманың мәндік цифрының шамасына дейін дөңгелектейді. «Дәл» берілген шамаларды, негізінен жеткілікті дәлдікпен, яғни төрт мәнді цифрға дейін шамалар ретінде қарастырады.

Көптеген есептерде, үш мәнді цифрлармен алынған жауапты жеткілікті дәл деп есептеуге болады. (Егерде ол дұрыс болса).

Есепті былайша өрнектеген ыңғайлы: дәптерді сол жағында баған бойынша, есептің математикалық шарты және бірліктерді бір жүйеге келтіру жазылады. Оң жағынан, тізбектің суретін сызылады. Оның оң жағына, жалпы формулалар (заңдар, анықтамалар) үшін орын қалдырылады. Себебі, солардың негізі арқылы есеп шығарылады. Есепті шығаруды, ізделініп отырған шамадан басталатын және оның таңбалық жауаппен аяқталатын тізбек түрінде жазуға болады. Басқа жағдайларда, есепті шығару толық теңдеулер жүйесін құрайды және одан таңбалық жауап алынады.

Есептер әр түрлі болады: қиын, жеңіл. Есептің күрделілігі – қиындығы, ондағы әрекеттердің санының артуына байланысты. Ал, санның артуы берілген есепте пайдаланылатын теориялық мағлұматтардың аймағының кеңейуімен байланысты. Бірақта осыған қарамастан есептің шығарылу әдісі бұрынғысынша қалады.

Есепті өз беттеріңізбен шығарыңыздар. Шығару барысында кітапқанемесе конспектіге үңілуге болады. Есепті шығару барысында, математикалық қателіктер жіберуге болмайды.
8. Зертханалық сабақтар үшін әдістемелік нұсқаулар

Зертханалық жұмыстарды орындау төмендегі талаптарды білу қажет:

1. 
   Зертханалық жұмысты мұқият оқу керек.
   
2. 
   Зертханалық жұмыс дәптеріне зертханалық жұмыстың тақырыбын, құралдар мен жабдықтарын, мақсатын және кестелерін сызу қажет .
   
3. 
   Зертханалық жұмысқа жіберу сұрақтарына жауап беру.
   
4. 
   Жұмысқа жіберілгеннен кейін жұмысты орындауға кірісу.
   
5. 
   Алынған мәндер бойынша есептеулер жүргізіп, қателіктерін табу.
   
6. 
   Зертханалық жұмыс бойынша қорытынды жасау.
   
7. 
   Зертханалық жұмыстың тапсыруға арналған сұрақтарына жауап беру.
   

1. 
   Табиғаттағы термоядролық энергия.
   
2. 
   Ядролық энергия – болашақтағы энергетика негізі.
   
3. 
   Ядролық физика және космология.
   
4. 
   Басқарылатын термоядролық синтез.
   
5. 
   Ядролық реакторлар.
   
6. 
   Элементар бөлшектерді тіркеу және үдету әдістері.
   

1. 
   Сцинтилляциялық экранның әсер принципі.
   
2. 
   №1 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
   
3. 
   №2 зертханалық жұмысқа дайындалу.
   
4. 
   Бор теориясының кемшіліктері.
   
5. 
   Электромагниттік сәулеленудің корпускулалық қасиеттері.
   
6. 
   №3 зертханалық жұмысқа дайындалу.
   
7. 
   Девидсон және Джермер тәжірибелері.
   
8. 
   №3 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
   
9. 
   №4 зертханалық жұмысқа дайындалу
   
10. 
    Рентгендік спектрлер. Мозли заңы.
    
11. 
    Гейзенбергтің анықталмаушылық принципі
    
12. 
    №5 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
13. 
    Ядроның спині, магниттік және электрлік момент.
    
14. 
    Мозли заңы.
    
15. 
    №6 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
16. 
    Ядроның қабықша моделі.
    
17. 
    Ядроның спині және магниттік моменті.
    
18. 
    №7 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
19. 
    α ыдырау заңы. α ыдырау үшін ығысу ережесі.
    
20. 
    №7 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
21. 
    №8 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
22. 
    Мессбауэр эффектісі.
    
23. 
    1-7 практикалық сабақтар тақырыптары бойынша бақылау жұмысы
    
24. 
    №9 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
25. 
    Ядролық энергетика.
    
26. 
    №9 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
27. 
    №10 зертханалық жұмысқа дайындалу
    
28. 
    Термоядролық синтез.
    
29. 
    Ядролардың энергетикалық деңгейлері.
    
30. 
    Коллоквиумға әзірлік.
    
31. 
    Кең атмосфералық жолақтар.
    
32. 
    Термоядролық реакциялар.
    
33. 
    №12 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
34. 
    Вайнберг-Салам теориясы.
    
35. 
    №12 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
36. 
    №13 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
37. 
    Жеке тапсырмалар.
    
38. 
    №2 бақылау жұмысына әзірлік.
    
39. 
    №14 зертханалық жұмысқа дайындалу.
    
40. 
    Анализаторлар.
    
41. 
    №14 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
42. 
    Зертханалық жұмыстарды қорытындылау
    
43. 
    Зарядталған бөлшектердің үдеткіштері.
    
44. 
    Бақылау жұмысын талдау
    
45. 
    Емтиханға әзірлік
    

1. 
   Бор постулаттары.
   
2. 
   №1 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
   
3. 
   Импульстің сақталу заңы.
   
4. 
   Бор орбитасының радиусының формуласын қорыту.
   
5. 
   Жылулық сәулелену.
   
6. 
   Энергияның сақталу заңы.
   
7. 
   Толқындық функция. Шредингер теңдеуі.
   
8. 
   Резерфорд формуласы.
   
9. 
   Жанама соққы. Импульстің сақталу заңы.
   
10. 
    Фермиондар және бозондар. Паули принципі. Бөлшектердің ажыратылмаушылық принципі.
    
11. 
    Де Бройль толқыны.
    
12. 
    Серпімді соққы. Механикалық энергияның сақталу заңы.
    
13. 
    Байланыс энергиясы және ядро массасы.
    
14. 
    Бөлшектердің потенциалдық шұңқырды жарып өтуі.
    
15. 
    Элементар бөлшектерді тіркеу және үдету әдістері.
    
16. 
    Ядроның тамшы моделі.
    
17. 
    Ядроның байланыс энергиясы.
    
18. 
    №6 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру.
    
19. 
    Коллоквиум.
    
20. 
    №7 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
21. 
    №7 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру.
    
22. 
    γ – сәулеленудің резонанстық жұтылуы.
    
23. 
    1-7 практикалық сабақтар тақырыптары бойынша бақылау жұмысы
    
24. 
    Магнит өрісінде қозғалатын зарядталған бөлшектердің тректерінің фотографиясымен танысу.
    
25. 
    Ядролық реакциялардың түрлері.
    
26. 
    β-ыдырау. γ – сәулелену.
    
27. 
    Вильсон камерасының, көпіршікті камераның жұмыс принципі.
    
28. 
    Атом ядроларының синтез реакциясы.
    
29. 
    №10 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
30. 
    №10 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру.
    
31. 
    Бірінші және екінші ретті ғарыштық сәулелер.
    
32. 
    №2 коллоквиум.
    
33. 
    №11 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру.
    
34. 
    Гравитациялық әсерлесулер.
    
35. 
    №12 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
36. 
    Франк және Герц тәжірибесі.
    
37. 
    Рефераттарды тапсыру
    
38. 
    №2 бақылау жұмысына әзірлік.
    
39. 
    №13 зертханалық жұмыс бойынша есеп беру.
    
40. 
    Қозғалыс заңдары.
    
41. 
    №14 ПС тақырыптары бойынша есептер шығару
    
42. 
    Зертханалық жұмыстар бойынша есеп беру.
    
43. 
    Зарядталған бөлшектердің үдеткіштері.
    
44. 
    Бақылау жұмысын талдау.
    
45. 
    Емтиханға әзірлік
    

11. 
    Білімді бағалау материалдары
    

Бағалау саясаты келесі принциптерге негізделу керек:

1. 
   Шынайылық
   
2. 
   Әділдік
   
3. 
   Айқындылық
   
4. 
   Икемділік
   
5. 
   Жоғары дифференция
   

Қорытынды бағалауға рейтингтік бақылау және емтихан кіреді.

• 
  Семестрдің 8 аптасында (1-7 апта нәтижесі бойынша) және 15 аптада (8-15 апта нәтижесі бойынша) 100 балдық шкала бойынша рейтингті бақылау нәтижелерін шығарады және өткізілген рейтингке қойылатын баға, ағымды, рубеждік бақылау балдарының сомасын көрсетеді.
  

мұндағы Р₁ – бірінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті, Р₂ –екінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті, Е- емтихандағы бағалаудың цифрлік эквиваленті яғни 30 % (1 рейтинг) + 30 % (2 рейтинг) + 40% (емтихан)