Аутистік бұзылулары бар балалармен түзету-дамыту жұмыстарының маңызы
жүктеу/скачать 18,74 Kb.
|
1 2
Байланысты:Мақала
|
Аутистік бұзылулары бар балалармен түзету-дамыту жұмыстарының маңызы Қазіргі уақытта аутистік бұзылулары бар балалардың саны көптеген көріністерге ие болып, жылдан-жылға өсуде. Жалпы, аутизм – бұл экстремалды жалғыздық, тіпті жақын адамдармен эмоционалды байланыстың бұзылуы, мінез-құлық пен сөйлеудегі стереотиптер, бірдей аффективті әрекеттердің көптігі (мүдделер), ерекше сөйлеу және интеллектуалды даму. Аутистік бұзылулары бар балаларды түзету мен дамытудың бірыңғай тиімді әдістемесі қазіргі тәжірибеде жоқ. Белгілі бір нәтижелерге бір уақытта әртүрлі түзету-дамыту әдістерінің жиынтығын қолдана отырып және әртүрлі профильдегі мамандар тобын жұмысқа тарту арқылы қол жеткізуге болады. Аутистік бұзылулары бар балалармен жұмыс жасауда ата-аналарға ерекше рөл беріледі, олар отбасында ерекше тәрбие процесін және балаларымен ерекше қарым-қатынас орнатуға дайын болуы үшін арнайы құзыреттілік, білім, білік, дағды, жеке қасиеттер жүйесін қалыптастыруы керек. Зерттеушілердің пайымдауынша, аутист балалардың ата-аналарымен жұмыс жасау кезінде оларға ұсыну қажет жағдай – атын атамай «ұл», «қыз» деп атаған дұрыс. Американдық аутизмді зерттеу институтында С.Эделсон және оның әріптестері емдеу мен түзету-дамыту жұмыстарына дұрыс көзқараспен аутист балалардың әлеуетін барынша жаңартып қана қоймай, оларды қалыпқа келтіруге болатындығын көрсетті. Зерттеудің тағы бір қызықты нәтижелерін С.Эделсон былай сипаттайды: көліктегі аутист балалар орындыққа қозғалыс бағыты бойынша емес, оған қарсы бағытта отырғанда жақсы сезінеді. Аутист баланың дене температурасының жоғарылауымен (ауру, ыстық ванна, ыстық ауа-райы және т. б.). д.) аутизм белгілерінің көріністері азаяды. Аутистік бұзылулары бар балалармен түзету жұмыстары мүмкіндігінше ертерек ерте жастан басталуы керек. Аутизмнің белгілерін бірінші болып ата-аналар байқай алады, олар әдетте ерте пайда болады: 12 айына дейін бала әлі қимылдар жасамайды, 16 айға дейін сөздерді айтпайды, 24 айға дейін екі сөзден тұратын сөз тіркестерін айтпайды және т.б. аутист балалар көзге қарамайды, оларда жандану кешені болмайды. 18 айға қарай ата-аналардың 50%-ы аутист баланың ерекше мінез-құлқын байқайды, ал 24 айға дейін ата-аналардың 80%-ында байқалады. Ата-аналардың қалған бөлігі психиатриялық диагнозды білместен 3-4 жасқа дейінгі аутист баланы тәрбиелейді, оның ерекше мінез-құлқы мен сөйлеуінің болмауы туралы былай дейді: «Кішкене мәселелері бар, өсе бара дұрысталады». Аутистік бұзылулары бар балалармен жұмыстың түзету дамытушы әдістеріне көше отырып, арнайы диетадан бастау қажет екенін атап өткен жөн: витаминдермен байыту, тамақтануды қалыпқа келтіру, глютенсіз және соясыз диеталарды енгізу, бактерияға қарсы және антикандидозды терапияны қолдану, иммундық жүйені қолдау, ауыр металдарды шығару. Негізгі рөл, әрине, аутистік бұзылулары бар балалармен жұмыс жасаудың медициналық әдістеріне жатады. Мысалы, «Томатис» әдісі есту қабілетін ынталандыруға, зейіннің шоғырлануын, сөйлеуді түсінуін және т. б. дамытуға бағытталған. Медициналық әдістерге жоғары жиілікті терапия (дыбыстық терапия), мидың микрополяризациясы (сөйлеу аймағын ынталандыру, психикалық даму), биакустикалық ынталандыру, барокамералар (оттегімен емдеу), гомеопатия жатады. Аутистік бұзылулары бар балалармен түзету жұмыстарының психологиялық әдістері өте алуан түрлі. Ал эмоционалдық тәсіл ХХ ғасырдың 80-90 жылдары коррекциялық педагогика институтының қызметкерлері В.В.Лебединский, О.С.Никольская, Е.Р.Баенская, М.М.Либрингпен әзірленді. Әдістің теориялық негізі В.В.Лебединскийдің эмоционалды реттеу жүйесінің деңгейлік құрылымы туралы тұжырымдама болды. Аутист балалармен түзету-дамыту жұмысы келесі кезеңдерден тұруы керек: 1) эмоционалды байланыс орнату; 2) өзара әрекеттесуге, қорқыныштарды жоюға, агрессия мен өзін-өзі агрессияны тоқтатуға бағытталған белсенділікті ынталандыру; 3) мақсатты мінез-құлықты қалыптастыру. Эвритмия – Еуропада ХХ ғасырдың басында пайда болған көркем қозғалыс өнері. Бұл биге немесе пантомимаға ұқсайтын ерекше үйлесімді және синхронды қозғалыстармен үйлескен музыка. Эвритмиялық қозғалыстар музыка мен сөйлеу заңдылықтарының сұлулығын сезінуге негізделген. жүктеу/скачать 18,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2