Автономдық жүйке жүйесі
жүктеу/скачать 21,2 Kb.
|
Автономиялық жүйке жүйесі дегеніміз не
|
Автономдық жүйке жүйесі (грек, autos — өзім, өздігінен; nomos — заң; systema nervosum autonomicum) — адам мен жануарлар организміндегі тамырлар жүйесі (қан айналым жүйесі, лимфа айналым жүйесі, қантүзу) мүшелерінің, ішкі ағзалардың (ас қорыту, тыныс алу, зәр бөлу, көбею жүйелері ағзаларының), эндокринді (ішкі секреция) және экзокринді (сыртқы секреция) бездердің, бірыңғай салалы ет ұлпасының қызметтерін реттейтін жүйке жүйесінің тәуелсіз бөлігі. Адам мен жануарлар жүйке жүйесінің бұл бөлігін вегетативтік (лат. vegeto — коздырамын, тірілтемін, жандандырамын) жүйке жүйесі деп те атайды. Өсімдіктер тұқымының тыныштық жағдайынан жанданып өсіп шығу құбылысы, яғни адам мен жануарлар организмдеріндегі өсімдіктер организмдеріне тән: зат алмасу, көбею, өсу сияқты қызметтерді реттейтін жүйке жүйесінің бөлігі. Вегетативтік жүйке жүйесі өз кезегінде бір-бірімен тығыз байланыста қызмет атқаратын симпатикалық және парасимпатикалық екі бөліктен тұрады. Парасимпатикалық жүйке жүйесінің ұштары ішкі мүшелер қабырғаларындағы етті қабықтар мен қабаттарды және бездерді, ал симпатикалық жүйке жүйесінің ұштары — қан және лимфа тамырлары қабырғаларындағы етті қабықтар мен қабаттарды жүйкелендіреді. [1] Автономдық жүйке жүйесі жүйке жүйесінің басқа бөлімдері сияқты нейроциттерден және жүйкелік глиядан (нейроглиядан) құралған. Автономиялық жүйке жүйесі саналы күшсіз орын алатын көптеген дене процесін реттейді. Автономды жүйе перифериялық жүйке жүйесінің құрамына кіреді, ол атау сияқты, жүрек соғысы, қан ағымы, тыныс алу және ас қорыту сияқты дене мүшелерінің еріксіз қызметін реттеу үшін жауап береді. Автономды жүйке жүйесінің құрылымы Бұл жүйе одан әрі үш бөлімге бөлінеді: симпатикалық жүйе, парасимпатикалық жүйе және ішек жүйке жүйесі. жүктеу/скачать 21,2 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|