Қазақ – шығыс және орыс (еуропа) Әдебиеті байланысы
Оқу әдістеме құралының өзектілігі
жүктеу/скачать 1,49 Mb.
|
| Оқу әдістеме құралының өзектілігі. Тақырып тегіннен – тегін қазақ және орыс (еуропа) әдебиеті байланысы (Мәшһүр - Жүсіп шығармалары бойынша) – деп алынып отырған жоқ. Оның да өзіндік себептері бар. Жуықта ғана Орыс елінің төрінде Мәскеудің нақ жүрегінде Абай ескерткіші орнатылды. Біздің елімізде Пушкин күндері басталды. Германияда, Гете туған жерде Абайдың «Қараңғы түнде тау қалғып» әні екі тілде шырқалады. Осындайда Қалмұқан Исабаев ағамыздың ерлігі еске түседі. Әдебиетке шекара жоқтығы осындайда сезіледі екен. Елбасының да көксегені екі елдің тыныштығы, ежелгі достығы болып табылады. Қоғамдық формация бізді ежелден орыс ұлтымен жақындастырып, мәдениетіміз, әдебиетіміз біте қайнасып бірін – бірі байытты, дамытты. Мәшһүр Жүсіптің Ресей патшалығын сынағаны шығармаларынан белгілі. Ресей патшалығын сынай отырып, жақсы жақтарын (мәдениетін) да үйренуге шақырды. Демек, Мәшһүр Жүсіп шығармаларындағы орыс (еуропа) мәдениетінің (әдебиеті) үндестігі осы – зерттеу жұмыста тұңғыш рет ғылыми жүйеге түсіп қаралып отыр. Тақырыптың қазақ орыс (еуропа) мәдениетіне, әдебиетіне, халықтар достығына қосар үлесі көп. Мәшһүр Жүсіп өз шығармаларында орыс тілі арқылы келген сөз үлгілерін де қолданғаны байқалады. Олай болса, тақырып осы жағынан да ұтымды. Ұлттар достығы – біздің «Алтын заңымызда» да айқындалған. Қазақстанда 130-дан астам ұлыс пен ұлттың өкілдері тұрады екен, соның бірі – орыс халқы. Олай болса, бұл – көтерілген мәселе өміршеңдігімен, ел мүддесінен шығады деген үміттеміз.
Екіншіден, орыс мәдениеті қазақ мәдениетін (көне түркі) ауыз әдебиеті арқылы білді. Одан кейін, шығыс әдебиетіне де ден қойды. Түркі мәдениеті де орыс (еуропа) зиялыларын, жиһангездерін бей – жай қалтырмағаны тарихтан бізге мәлім. Шығыс әдебиеті қазақ орыс әдебиетін (еуропа) екі ортадағы жалғастырып жатқан алтын көпір десе де болады. Тіпті, ағылшын әдебиеті өкілдері де шығысқа табынған. Мәшһүр Жүсіп шығармашылығына арқау болған: бірінші – ауыз әдебиеті, екінші – шығыс мәдениеті, үшінші – орыс әдебиеті. Орыс (еуропа) әдебиетіне ықпалы зор болған шығыс мәдениетінің Мәшһүр Жүсіп шығармаларына әсерін де зерттеу тақырыптың өзектілігін айқындайтын болса керек. М-Ж. Көпеевтің шығармалар жинағын, салыстырмалы мәліметтерді сипаттауға арналған қолжазбалардың мәтін деректерін, шығармаларда қолданылған орыс (еуропа) шығыс тілдік дереккөздерін, мәдени, әдеби жадығаттар, мысалдар зерттеудің негізгі нысаны болып табылады. жүктеу/скачать 1,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|