Пайдаланылатын әдебиеттер :
Ахметов Ш. Қазақ балалар әдебиеті. Алматы, 1974.
Әуезов М. Әдебиет тарихы. Алматы, 1991.
Ғабдуллин М. Қазақ халқының ауыз әдебиеті. Алматы, 1974.
Қоңыратбав Ә. Қазақ әдебиетінің тарихы. Алматы, 1994
Сүйіншалиев Х. ХІХ ғасыр әдебиеті. Алматы, 1992.
Қазақ әдебиетінің тарихы. Т.ІІІ т. Алматы, 1967.
3- дәріс
Тақырып: Балалар ауыз әдебиеті – балалар әдебиетінің алтын қоры.
Дәріс мазмұны: Мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар мен өтірік өлеңдердің бала дамуында алатын орны мен рөлі.
Өтірік әңгімелермен қатар қазақта өтірік өлеңдер де бар. Оның туп нұсқасы әзіл - оспаққа, өтірік сынға құрылған. Өгірікте қиыннан қиыстырған ойдың өткірлігі, логиканың күштілігі басым. Өгірік өлеңдер өте шеберлікпен, тілдің орамдьтығымен өзгеше өңделген сөз. Өтірік өлеңде өмір бар, салыстыру бар, сықақ бар, өмірге тікелей байланысты болып келеді. Мақал - мәтел мағынасы терең, сөзі ықшам, көркем, еске сақтауға жеңіл болғандықтан және бала тәрбиелеу ісінде ерекше роль атқаратындықтан балалар әдебиетінде орны ерекше. Мақал - мәтел балаларға терең ой салады, оларды көркем де образды сөйлеуге жаттықтырады. Сөз байлығын, сөздік қорын дамытады. Мақал - мәтелдердің тақырыбы кең: еңбек, оқу, білім, жолдастық, адамдық қасиет, табиғат т.б. Мысалы: Ата балаға сыншы, Бала адамның бауыр еті, Білім - өмір шырағы, Балаға байқап сөйлесең ақылыңа
көнер, байқамай сөйлесең көп ішінде өлер. .
Балалар фольклорында үлкен орын алатын тағы бір жанр - жұмбақтар.
Олар балалардың зейінін, ықыласын арттырады. Жұмбақты ойдың гимнастикасы деп атайды.
Достарыңызбен бөлісу: |