Қазақ ӘдебиеТІ
жүктеу/скачать 2,89 Mb. Pdf көрінісі
|
811-002-002к-20 КазЛитра 11 каз УЧЕБНИК ЕМН
| ЖарасқанӘбдірашев
(1948–2001) Әдебиетке,оныңішіндепоэзияғакелгентоптың,шоғырдыңеңбіржарығы,еңбірсәуле лісі,еңбіржұлдыздысы–ӘбдіраштыңЖарасқаны.Ол–алғашқыөлеңдеріненбастапақ, өзініңақынекенін,ақынболғандада,жақсыақынекенінтанытқанжігіт.Жалпыбілімі,ақын дықкүшқуатыбірелдіңпоэзиясыныңтуұстаушысыболатындаймүмкіндігіәбденбаржігіт. Тұ ман бай Мол да ға лиев Зерделіой 22 «Жа лын» альма на хы ның сын жә не поэ зия бө лі мін бас қар ған. 1974–1985 жыл- да ры «Жұл дыз» жур на лы ның сын және биб лиог ра фия бө лі мі нің мең ге ру ші сі, 1989–1992 жыл да ры Қа зақ стан Жа зу шы лар ода ғы жа нын да ғы Көр кем ау дар ма және әлем дік әде би ет тер бай ла ны сы бас ре дак ция сы Тө ра ға сы ның орын ба са ры, 1992–1997 жыл да ры «Та ма ша» са ти ра лық те ле ха ба ры ның Бас ре дак то ры қыз мет- те рін ат қар ған. Одан кей ін гі өмі рін шы ғар ма шы лық де ма лыс қа ар най ды. Жа рас қан Әб ді ра шев қа ла мы нан қан дай шы ғар ма лар ту ын да ды? Жа рас қан – шы ғар ма шы лы ғы сан қыр лы (ли рик, са ти рик, сын шы, ау дар- ма шы) ақын. Ол қа зақ әде бие тін де гі әзіл-ос пақ, эпиг рам ма, сон дай-ақ эпи та- фия (грек. epіtaphіos – қа бір үс тін де гі) жан рын жа ңа дең гей ге шы ғар ды. Ақын өлең де рі нің та қы ры бы – ру ха ни құн ды лық, ту ған жер, адам гер ші лік, елі міз- дің та ри хы. Ж.Әб ді ра шев тің «Жа ңа жыл ға – жа ңа жыр», «Отан», «Кір ме ші жиі тү сі ме», «Мәңгі көктем» жә не т.б. өлең де рі не ән дер жа зыл ды. Ақын ның «Тұң ғыш кі тап» деп атала тын тыр на қал ды кі та бы 1969 жы лы жа рық көр ді. Бұ дан соң «Ақ қай ран» (1970 ж.), «Най за ғай лы жаз» (1971 ж.), «Сая хат» (1972 ж.), «Па ра сат пен па рыз» (1973 ж.), «Да ла, се нің ұлың мын» (1975 ж.), «Со ғыс тан соң ту ған дар» (1977 ж.), «Пер зент па ры зы» (1980 ж.), «Са на соқ па ғы» (1988 ж.), «Әзі лің жа рас са» (1989 ж.), 3 том дық таң да ма лы жыр лар жи на ғы: «Са на соқ па ғы», «Кө ңіл көк па ры», «Ше жі ре лі ша ңы рақ» (1998 ж.) шық ты. Ал эпи та фия жан рын да жа зыл ған «Құл пы тас» жи на ғы ақын қай тыс бол ған cоң, 2 ай дан кей ін ға на жа рық көр ген. Ақын ау дар ма са ла сы на да ең бек сі ңі ріп, орыс жа зу шы сы М.Зо щен ко ның, үн ді ақы ны Р.Та гор дың (1969 ж.), фран цуз ақы ны П.Элюар дың (1972 ж.), бе- ла русь ақы ны Я.Ку па ла ның (1982 ж.) таң да ма лы өлең дер жи на ғын, ба ла лар ақын да ры К.Чу ко вс кий дің «Дәрі гер Айбо лит», А.Бар то ның «Ой ын шық тар», «Өсіп ке лем» си яқ ты ту ын ды ла рын, сон дай-ақ А.С.Пуш кин нің, А.Блок тың, Г.Гей не нің таң да ма лы өлең кі тап та рын, Б.Окуд жа ва ның, Е.Ев ту шен ко ның, Р.Рож дест венс кий дің және бас қа лар дың шы ғар ма ла рын тәржі ме ле ген. Ақын- ның өз шы ғар ма ла ры да орыс, не міс, венгр, ук ра ин, өз бек, тә жік, әзір бай жан, тү рік мен, қыр ғыз, са ха тіл де рі не ау да рыл ған. Ж.Әбдірашев М.Жұ ма ба ев атын да ғы әде би сый лық тың ие ге рі, Қа ра бу ра атын да ғы мү шәй ра ның бас жүл де ге рі бол ды. Ж.Әбдірашевтің қазақ әдебиетіне сіңірген зор еңбегі ескеріліп, ақын- ның Алматыдағы соңғы жылдары тұрған үйіне ескерткіш тақта орнатылды. 2001 жылдан бері Алматы қаласында Ж.Әбдірашев көшесі бар. Туған жері Арал қаласында да көше мен мектепке Ж.Әбдірашевтің есімі берілген. ...Жарасқан туған жердің мұңын жырлап шарқ ұрар шабытты сәттері әлі талай толқынжырбоптуарынсезгендейақекен.Оғануақыткуәгерболды–«Дала,се ніңұлыңмын»кітабышығармашылықтаңы,туғанжерінетілектесбіртамшықаны (жаны дегенім) болды. Туған жерге деген өжеттігі сондай, оқтыноқтын оралып отырады.Оралғансайынөркендіойларыжелкендіжырларғаайналып,толқыннан соңғытолқындайбіріненбіріасыптүсіпжатареді. Жақау Дәуренбек жүктеу/скачать 2,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|